درس تلخ اقتصاد کلان از بازار سرمایه / وظیفه بازار سرمایه حل مشکلاتى نیست که بر عهده سیاست پولى و مالى است

به گزارش اقتصاد آنلاین، تیمور رحمانی، اقتصاددان، نوشت: شرایط این روزهاى بازار سرمایه سبب نوعى کسالت در بسیارى از سرمایه گذاران شده است که البته اگر منصف باشیم و حتى اگر به سیاستهاى دولت کنونى انتقاد داشته باشیم، اصل مشکل این بازار توسط دولت سیزدهم ایجاد نشده است.
از سال ١٣٩٨ بازار سرمایه که ابتدا مانند بازار سایر دارایى ها در واکنش به رشد نقدینگى انباشت شده در حال رونق قیمتى بود، توسط جمعى نا آشنا به اقتصاد کلان به عنوان بازارى که مى تواند خیلى مشکلات را حل کند و حتى به عنوان ابزارى براى کنترل تورم معرفى شد و این ایده توسط بخشى از دستگاه سیاستگذارى هم پذیرفته شد و سرمایه گذاران و از جمله مردم عادى براى ورود به این بازار با وعده بازدهى بالا به شدت تشویق و ترغیب شدند. این وضعیت همراه با مشکلات کسرى بودجه دولت و تشدید انتظارات تورمى متاثر از تشدید تحریم ها بستر مناسب براى شکل گیرى ریسک اقتصاد کلان را فراهم کرد. تقریبا تمام تحلیل هاى مرتبط با رونق و افول قیمتى بازار سرمایه از منظر اقتصاد کلان مردود بودند و البته تعجبى ندارد چون در همه جاى دنیا بى ثباتى بخش مالى کم و بیش وجود داشته و اسباب گرفتارى و غافل گیرى اقتصاددانان بوده است و شاید باید چنین رخدادى براى اقتصاد ایران هم پیش مى آمد تا درسى براى ما فراهم کند. معلوم شد وظیفه بازار سرمایه این نیست که مشکلاتى را حل کند که وظیفه سیاست پولى و مالى است. معلوم شد که سرمایه گذاران نباید براى ورود به یا خروج از بازارى تشویق شوند و خودشان ریسک ورود و خروج را بپذیرند. معلوم شد که قرار نیست یک دارایى همواره رونق قیمتى داشته باشد. معلوم شد نهایتا قیمت دارایى انعکاس ارزش فعلى جریان سودهاى آتى حاصل از آن دارایى است و اگر وضعیت کلى اقتصاد سبب تضعیف جریان سودهاى آتى شود به هیچ طریق دیگرى نمى توان رونق قیمتى ایجاد کرد. معلوم شد که بازار سرمایه محل معامله گران انفرادى غیرحرفه اى نیست و مردم عادى بهتر است صرفا از طریق انواع صندوق ها در این بازار حضور داشته باشند و…

سه سال در فراز و فرود بازار سرمایه گذشت و درس هایی از آن برای اقتصاد کلان و سرامایه گذاران که از ابتدا برای من مشخص بود، بر غالب تحلیل گران آشکار شده است:

۱- به بازار سرمایه هیچ وظیفه ای جز تامین مالی و امکان پذیر کردن  تغییر پورت فوی اشخاص در واکنش به تغییر چشم انداز آنها نباید تحمیل کرد و نباید توقع داشت.

۲- بازار سرمایه جای معامله گران حرفه ای، باهوش ریسک پذیر و صبور است و معامله گران انفرادی فاقد این ویژگی ها جایی در این بازار ندارند و وظیفه سیاستگذار نیست که آنها را به ورود به این بازار ترغیب کند. 

۳-ریسک و لذا سود و زیان و حتی در مقیاس گسترده ویژگی این بازار است و دولت نباید تلاش کند بازدهی قطعی در این بازار وعده دهد.

۴-هرچه حجم مداخله و به اصطلاح حمایت دولت در این بازار کمتر باشد، وضعیت بازرا انعکاس بهتری از چشم انداز آبنده اقتصاد خواهد بود و بخش کمتری از بازدهی سرمایه گذاران حرفه ای توسط دارندگان اطلاعات درونی تصاحب می شود. »