برق قطع نمی شود چون پرمصرف ها بهای واقعی انرژی را می پردازند
تغییر نظام تعرفه گذاری برق در سال جاری یکی از رکن های مهم تامین برق پایدار در تابستان سال ۱۴۰۱ به حساب می‌آید.
به گزارش اقتصادآنلاین، با وجود اینکه همه در سال جاری انتظار خاموشی برق را می‌کشیدند اما تامین پایدار برق با وجود ناترازی تولید و مصرف سبب شده تا همه به دنبال علت‌یابی جلوگیری از قطعی برق باشند.
بر همین اساس دلایل متعددی در این رابطه از جمله ساخت واحدهای نیروگاهی، صرفه‌جویی مردم و .. مطرح می‌شود. در این بین یکی از مهمترین دلایل جلوگیری از خاموشی در سال جاری، مساله تغییر دید دولت در حوزه تعرفه‌گذاری برق است.
با توجه به جزئیات بیان شده، مصرف برق در ایران به دلیل تعرفه‌گذاری اشتباه، فاصله معناداری با سایر نقاط دنیا پیدا کرده، به طوری که بر اساس گزارشات آژانس بین‌المللی انرژی شاخص‌های سرانه مصرف برق خانگی در ایران ۶ برابر میانگین جهانی و ۷ برابر کشوری نظیر ترکیه است.
جزئیاتی از دست‌فرمان غلط کشور در تعرفه‌گذاری انرژی
زمانی که از نظام تعرفه‌گذاری انرژی صحبت به میان می‌آید، مساله مرتبط با پرداخت یارانه انرژی است که در این حوزه بدون در نظر گرفتن عدالت سهم پرمصرف‌ها می‌شود. در همین راستا برای تشریح بیشتر موضوع باید گفت: نظام تعرفه‌گذاری برق در کشور مشابه سایر حامل‌های انرژی، نظام مبتنی بر پرداخت یارانه است.
به عبارت دیگر، هزینه‌های تمام شده تولید و توزیع برق بسیار فراتر از میزان هزینه‌ای است که دولت از مشترکان دریافت کرده و مابه‌التفاوت این عدد در قالب یارانه انرژی توسط دولت از منابع بیت‌المال پرداخت می‌شود.
مساله پرداخت یارانه انرژی سبب شده تا مشترکان پر مصرف نیز از این فرصت نهایت استفاده را کرده و به استفاده بدون ترمز از برق بپردازند. بر اساس به روزترین آمار ارائه شده در این حوزه از سوی مرکز آمار ۵۱درصد از یارانه انرژی حوزه برق به جیب ۳دهک پردرآمد جامعه برود.
در شرایطی که مصرف فراتر از الگوی کشور طی سال ۱۴۰۰ پایش شود، مشخص خواهد شد این میزان استفاده تنها در سال گذشته ۵۳.۶ هزار میلیارد تومان ضرر از محل عدم‌النفع برق صادراتی به کشور تحمیل کرده است. کارشناسان صنعت برق معتقدند، توسعه کند این صنعت ناشی از نظام تعرفه‌گذاری غلط سبب شده تا ناترازی تولید و برق کشور در اوج بار فصل تابستان بیش از ۱۴هزار مگاوات شده و سایه شوم خاموشی در اوج بار هموار بر سر مردم سنگینی کند.
مصوبه برقی دولت، گامی در جهت تغییر نظام تعرفه‌گذاری
در چنین شرایطی، بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ بوده که هیات وزیران بر اساس تکلیف قانون بودجه با محوریت وزارت نیرو، زمینه تغییر در نظام تعرفه‌گذاری برق را فراهم کرد. در این رابطه مشترکان خانگی برق برای مصرف فراتر از الگوی باید هزینه تمام شده برق را بپردازند و قیمت این مصرف بیش از الگوی تعیین شده در هر منطقه مشمول سیاست تعرفه‌گذاری پلکانی افزایشی خواهد شد.
پس از این اقدام دولت، بسیاری از کارشناسان صنعت برق از تغییر شرایط این صنعت ابراز امیدواری کردند. در همین راستا، سعید نیکی‌سخن، استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مصوبه جدید دولت استفاده از برق یارانه‌ای تا الگوی مصرف را حق هر مشترک تصور کرده است، گفت: رویکرد دولت این است که برق یارانه‌ای برای همه مشترکان تا سطح الگوی مصرف تامین می‌شود اما اگر مشترکی علاقه داشت، بیشتر از این میزان مصرف کند، باید بهای واقعی آن را بپردازد.
نیکی سخن در پایان گفت: اگر مصوبه برق دولت بتواند تا ۳ هزار مگاوات از اوج بار تابستان پیش رو را کاهش دهد، می‌توان ادعا کرد که موفقیت بزرگی برای صنعت برق رقم خورده است.
بر اساس اطلاعات غیررسمی رسیده از شرکت توانیر با اجرای مصوبه برقی هیات دولت، در تابستان سال ۱۴۰۱ زمینه کاهش مصرف بخش خانگی در بازه ۳هزار مگاوات فراهم شده که همین مساله نقش ویژه‌ای در تامین پایدار برق کشور ایفا می‌کند.
