سفر بایدن به خاورمیانه به معنای مرگ برجام نیست

اقتصاد آنلاین - پرستو بهرامی راد؛ تحرکاتی در حول پرونده برجام در حال رخ دادن است که احتمال شکل‌گیری توافق را بیشتر کرده است. در حالی که برخی با این تحلیل مخالف هستند. 

پیش از سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران به ایتالیا، علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیرخارجه سفری به عمان در هفته گذشته داشت. همچنین با در نظر گرفتن اینکه برخی مقامات قطر هم هفته قبل به تهران سفر کرده بودند و تماس‌های تلفنی بعد از این سفر با مقامات ایرانی، بسیاری بر این باورند که پرونده مذاکرات احیای برجام به شدت از سوی کشورها در حال پیگیری است.

بر اساس گزارش‌ها قرار است جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا فردا (چهارشنبه ۲۲ تیر ماه) به اسرائیل سفر کند و سپس عصر جمعه به مقصد عربستان سعودی، اسراییل را ترک کند. برخی کارشناسان این سفر را برای آینده مذاکرات برجامی دارای اهمیت بالایی تلقی می‌کنند. 

با این حال امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل بین‌الملل در مخالفت با این تحلیل‌ها گفت: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران فقط حول محور برجام نمی‎چرخد. اینکه آقای امیرعبداللهیان به رم رفته است یا حتی تمام تماس‌های ما با قطر در حوزه برجام نیست. ما با کشورها همکاری‌های اقتصادی و امنیتی داریم و با قطر علاوه بر این مراودات، مشارکت‌هایی هم در خصوص میدان‌های گازی داریم، البته این موضوع را هم باید در نظر داشت که در ماه‌های آینده قرار است جام جهانی فوتبال در قطر برگزار شود. 

وی تاکید کرد: در کنار همه این موارد باید در نظر داشت که وظیفه باقری‌کنی هم انحصارا برجام نیست؛ ایشان معاون سیاسی وزیر خارجه است و موضوعات بسیار مهمی در حوزه تحت معاونت ایشان مدیریت می‌شود. 

او در ادامه بیان کرد: البته مقامات ممکن است در کنار مباحث دیگر، در خصوص برجام نیز صحبت کنند. ولی اینکه ما تصور کنیم تمام فعل و انفعالات دستگاه دیپلماسی به خاطر برجام است تفکر اشتباهی است. به نظر من این تفکر، تقلیل دادن موضوعات است. من با کسانی که همه رفت و آمدهای دیپلماتیک را در برجام تحلیل کنند، هم نظر نیستم. 

این کارشناس در مورد اهداف سفر جو بایدن به منطقه گفت: بایدن در سفر به منطقه غرب آسیا سه هدف اصلی انرژی، عادی سازی روابط اسرائیل با چند کشور عربی و ایران را دنبال می‌کند. 

در ادامه ابوالفتح توضیح داد: اما ما نباید دچار این اشتباه شویم که سفر بایدن را یک نقطه عطف قلمداد کنیم. یعنی بگوییم شرایط منطقه غرب آسیا به دو دوره پیش از سفر بایدن به منطقه و پس از این سفر تقسیم می‎شود. روسای جمهوری آمریکا به کرات به منطقه سفر کردند. بایدن بعد از یک سال و نیم که از ریاست جمهوری وی می‎گذرد به این سفر آمده است؛ درحالی که دونالد ترامپ بلافاصله بعد از ورود به کاخ سفید در اولین سفر خارجی خود به عربستان آمد. 

کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه این سفر را اتفاق خاصی نمی‌دانم، بیان کرد: البته آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند، ائتلافی علیه ایران شکل داده و یا ائتلاف کنونی را تقویت کنند و آنگونه که خود می‌گویند ایران را در انزوا قرار دهند، امری که چهل سال آن را دنبال کرده و روسای جمهوری بعدی آمریکا هم این روند را ادامه می‌دهند. اما اینکه بگوییم سفر بایدن به منطقه برای احیا یا نابودی برجام است، تصور نمی‌کنم اینگونه باشد. زیرا مشکل سفر بایدن نیست، مشکل اصلی نگاه واشنگتن به ایران، برنامه هسته‌ای ایران و برجام است. با سفر بایدن این نگاه تغییر نکرده و این موضوع به شخص مربوط نمی‌شود. 

ابوالفتح در پایان خاطرنشان کرد: به نظر من بعد از سفر بایدن به منطقه مذاکرات برجامی کژدار و مریز بین ایران و آمریکا غیرمستقیم ادامه پیدا خواهد کرد. همچنین معتقدم که به نفع ایران و آمریکا و حتی کشورهای دیگر نیست که مرگ برجام را اعلام کنند. حتی اگر مذاکرات نتیجه‌ای نداشته باشد و به جایی نرسد هم قرار به اعلام این موضوع اعلام نیست.