دعای ذبح قربانی عید قربان از مفاتیح و امامان

دعاهای سفارش شده قربانی عید سعید قربان

به گزارش اقتصادآنلاین؛ فدا کردن مال و انفاق آن در راه خدا از جمله اسرار و حکمت‌های قربانی است. در واقع کشتن حیوان در مراسم قربانی اشاره به کشتن نفس اماره دارد. طبق نقل تاریخی ذبح قربانی برای تقرب پروردگار از زمان حضرت آدم (ع) شروع شد. زمانی که دو فرزندش هابیل قوچی و قابیل مقداری گندم را به عنوان قربانی به بارگاه خداوند آوردند. به دستور و روال آن زمان آتشی از آسمان آمده، قربانی هابیل را سوخت که این علامت قبولیت بود و قربانی قابیل به حال خود باقی ماند. قرآن کریم درباره این رویداد می‌فرماید: «إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِمَا وَلَمْ یُتَقَبَّلْ مِنَ الآخَرِ».

رویداد دیگر تاریخی به زمان حضرت ابراهیم  (ع) باز می‌گردد. زمانی که حضرت (ع) برای ذبح و قربان کردن حضرت اسماعیل (ع) اقدام کرد و پس از پیروز شدن حضرت ابراهیم (ع) در آن آزمایش سخت و تاریخی، «قربانی» جایگاه و اهمیت ویژه‌ای را در ادیان آسمانی کسب کرد.

برای ذبح کردن قربانی قبل از هر چیز باید یادمان باشد که ذبح شرعی فقط با نام خدا آغاز شود. چنانکه در آیه ۱۲۱ سوره انعام آمده است:

«وَ لا تَأْکُلُوا مِمَّا لَمْ یُذْکَرِ اسْمُ اللَّهِ عَلَیْهِ…»؛ «و از آنچه [هنگام ذبح شدن] نام خدا بر آن برده نشده، نخورید»

اما در منابع مختلف روایاتی از معصومین (ع) نقل شده است که نشان می دهد آن ها در هنگام ذبح ذکرهایی (دعای قربانی) را به زبان می آورده اند.

دعای قربانی از امام صادق (ع)

۱. در کتاب زادالمعاد به سند صحیح از امام صادق (ع) منقول است که چون قربانى را بخرى، روى آن را به قبله کن و در وقت نحر یا ذبح بگو:

وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ

إِنَّ صَلاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیایَ وَ مَماتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ لا شَرِیکَ لَهُ وَ بِذلِکَ أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِینَ

اللَّهُمَّ مِنکَ وَ لَکَ بِسْمِ اللَّهِ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ

و هنگام ذبح کردن بگوید:

اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنِّی

و فرمود که تا نمیرد سرش را جدا مکن و چون پوست بکند سنّت است که یک حصه را خود و اهل خانه اش بخورند و بهتر آن است که خود به آن افطار کند و یک حصه را برای همسایگان به هدیه بفرستد و اگر پریشان باشند بهتر است و یک صحه را به فقرا و سؤال کنندگان بدهد و اگر اکثر را تصدّق کند بهتر باشد و سنّت است که پوست و کله و جمیع اجزای حلال آن را تصدّق کند و تصرّف نکند و به قصاب ندهد مگر آن که قصاب پریشان باشد و به تصدق به او بدهد.

منبع: الکافی، ج ۴، ص ۴۹۸

در کتاب مصباح المتهجد آمده است که هنگام ذبح یا نحر دعا را بخوانید.

در دعای بالا قسمت «وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً» مربوط به آیه ۷۹ سوره انعام است و قسمت «إِنَّ صَلاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیایَ وَ مَماتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ لا شَرِیکَ لَهُ وَ بِذلِکَ أُمِرْتُ» مربوط به آیات ۱۶۲ و ۱۶۳ سوره انعام است.

 در این روز خواندن دعاهای مخصوص عید قربان از صحیفه سجادیه نیز توصیه شده است.

دعای قربانی برای ذبح (پیامبر)

شیخ طوسی در یکی از کتاب های خود نقل کرده است که: پیامبر اکرم (ص) هنگام ذبح قوچی فرمود:

«أللهمّ تقبّل من محمّد و آل محمّد و من أمّة محمّد»

خدایا این قربانی را از من محمد و آل محمد و هم چنین امت محمد قبول فرما.

منبع: محمد باقر کمره ای ترجمه آسمان و جهان ، ج‌ ۹، ص ۱۸۲

دعای قربانی امام علی (ع)

أمیرالمؤمنین علی (ع) هنگام ذبح این دعای قربانی را می خواندند:

بسم اللَّه و اللَّه اکبر وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مسلما وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ، إِنَّ صَلاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیایَ وَ مَماتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، لا شَرِیکَ لَهُ وَ بِذلِکَ أُمِرْتُ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ.

منبع: المقنع، شیخ صدوق، ص ۲۱۹

 

دعای قربانی از امام خمینی

دعای موقع ذبح گوسفند یا گاو در روز عید سعید قربان به نقل از مناسک امام خمینی (قدّس سرّه):

«وَجَّهْت ُ وَجْهِی َ لِلَّذِی ْ فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأرْضَ حَنِیْفاَ مُسْلِماَ وَما أنا مِن َ الْمُشْرِکِیْنَ إنَّ صَلاتِی ْ وَ نُسُکِی ْ وَ محیایَ وَمَماتیِْ لِلّه رَبِّ الْعالَمِیْن َ لاشَریْک َ لَهُ‌ وَ بِذالِک َ اُمِرْتُ وَ أنا مِنَ الْمُسلِمِیْن َ، ألَّلهُمَّ مِنْک َ وَ لَکَ‌ بِسْمِ الله ِ وَالله ُ أکْبَرُ،‌ ألَّلهُمَّ تَقَبَّل مِنـِّی» یاحقّ.

منبع: صفحه ۲۱۷ کتاب مناسک حج امام خمینی

اگر خودمان گوسفند را قربانی نمی کنیم

مستحب است خود شخص قربانی را بکشد و اگر نتوانست باید دست خود را بر روی دست کسی که قرار است ذبح را انجام دهد بگذارد و دعای ذبح قربانی را بخواند.

دعای چاقوی قربانی

وقتی دعای قربانی بر روی یک چاقو خوانده می شود ذبح چند گوسفند و مانند آن با همان یک چاقو اشکال ندارد ولی اگر ذبح تدریجی باشد برای هر یک از قربانی ها که ذبح می کنند باید یک مرتبه ذکر خدا تکرار شود مگر این که ذبح دفعی باشد یعنی در یک مرحله سر چند مرغ با هم بریده شود (مانند ذبح با دستگاه های اتوماتیک فعلی که با فشار دادن یک کلید سر چند مرغ با هم بریده می شود) در این صورت با رعایت سایر شرایطی که برای ذبح گفته شده اگر هنگام فشار دادن کلید به قصد ذبح همه، یک مرتبه «بسم الله» گفته شود کافی است.

ضمناً لازم نیست حتماً «بسم الله» بگوید بلکه اگر «الحمد الله ـ لااله الا الله» هم بگوید حتی به زبان فارسی هم اسم خدا را ببرد اشکال ندارد.

دعای عقیقه کردن

در روایات متعددی دعای عقیقه آمده است که یکی از معتبرترین احادیث مربوط به حدیث امام صادق است که آمده است به هنگام ذبح گوسفند بایستی این دعا را خواند: «بِسْمِ اللهِ وَ بِاللهِ، اَللّهُمَّ عَقیقَهٌ عَنْ فُلانٍ (البته به جاى فلان بایستی نام کسى را گفت که برایش عقیقه مى‌کنند) لَحْمُها بِلَحْمِهِ وَ دَمُها بِدَمِهِ وَ عَظْمُها بِعَظْمِهِ اَللّهُمَّ اجْعَلْها وِقاءَ آلِ مُحَمَّدٍ».

کاهلی گوید: امام صادق (ع) دربارۀ عقیقه چنین فرمود

هنگامی که کارد بر حلق عقیقه نهادی می گویی:

«وجّهت وجهی للّذی فطر السّموات و الأرض حنیفا مسلما و ما أنا من المشرکین إنّ صلاتی و نسکی و محیای و مماتی للّه ربّ العالمین لا شریک له، اللّهمّ منک و لک اللّهمّ» هذا عن فلان بن فلان». بجای فلان بن فلان، اگر شخص مرد باشد اسم او با پدرش را می بری مثلا می گویی: عن علی بن محمد و اگر شخص زن بود می گویی: عن فاطمه بنت محمد.

منبع: الکافی ،ج ۶ ، ص ۳۱

به صورت کلی دو نوع قربانی واجب و مستحب در اسلام وجود دارد. قربانی کردن در مناسک حج واجب بوده اما قربانی کردن در روز عید قربان، به شرط تمکن مالی، مستحب مؤکد است؛ چه کسانی که سال قبل یا سالها قبل حج را به جای آورده باشند، و چه کسانی که به حج نرفته اند.

منبع: قاروبی تبریزی، النضید فی شرح روضه الشهید، ج ۱۰، ص ۱۰۶.

قربانی کردن برای دفع بلا

قربانی کردن گوسفند یا حیوانات دیگر همچون شتر، گاو و بز علاوه بر آن که ثواب دارد؛ موجب برطرف نمودن بلا و مصیبت می شود تا سلامتی خود و دیگران را با قربانی کردن تضمین نمایید. بنابراین قربانی کردن می‌تواند هر گونه مریضی و درد و بلا را از شما دور نگه دارد. 

از اینکه با مجموعه دعای قربانی (دعای ذبح قربانی در عید قربان) همراه همیشگی ستاره بودید بسیار سپاسگزاریم. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را برای کارشناسان ما ارسال نمایید.