چرا رشد بازار را به خودمان نسبت می دهیم؟
دریافت کد بورسی و سرمایه گذاری در بورس یکی از نخستین راه‌هایی است که برای حفظ سرمایه از آسیب تورم به ذهن هر کسی می‌رسد؛ اما ریزش‌های بازار طی سال‌های اخیر ممکن است برای عده‌ای از سرمایه‌گذاران دیدگاهی منفی در ارتباط با این بازار ایجاد کرده باشد.
به گزارش اقتصاد آنلاین؛ در واقع بسیاری از افراد در دورانی که بازار مثبت است، بازدهی سبد دارایی‌شان را به عملکرد مناسب خود نسبت می‌دهند و در مواقعی که بازار ریزشی است، تصور می‌کنند عوامل دیگری سبب زیان آن‌ها شده است؛ اما علت این مسئله چیست و چه راهی برای مقابله با این طرز تفکر داریم؟
چه عواملی سبب رونق و رکود بازار می‌شود؟
طبق نظریه ادوار تجاری، اگرچه بازارهای مختلف در بلندمدت روندی صعودی دارند؛ اما در دوره‌های میان‌مدت و کوتاه‌مدت به صورت پی‌درپی شاهد رونق و رکود هستند؛ بنابراین بخشی از دوران رونق را می‌توان به ذات بازار و نظریه ادوار تجاری نسبت داد. علاوه بر این عوامل متعدد دیگری نیز وجود دارند که بر نحوه رفتار بازار تاثیر گذاشته و در نتیجه بازدهی سبد دارایی سرمایه‌گذاران را نیز متاثر می‌کنند.
در شرایطی که بازار روندی صعودی را طی می‌کند، ممکن است بسیاری از افرادی که تجربه کمی از فعالیت و حضور در بازارهای مالی دارند، این افزایش بازدهی پرتفوی‌شان را به عملکرد خود نسبت دهند. شاید این مساله در دوران رونق مشکل چندانی ایجاد نکند؛ اما در دوران نزولی بودن یا رکود بازار اعتماد به نفس کاذبی که در گذشته در این گروه از سرمایه‌گذاران به وجود آمده، می‌تواند سبب بروز رفتارهای غیرعقلائی در سرمایه‌گذاران بی‌تجربه شود.
خطای نسبت دادن به خود در بازارهای مالی
مطالعات روان‌شناسی ثابت کرده افراد به صورت ذاتی تمایل دارند موفقیت‌هایشان را به توانایی‌های خود و شکست‌هایشان را به عوامل خارجی نسبت دهند. به‌عنوان مثال اگر در سبد دارایی خود شاهد بازدهی مثبت باشند، معتقد هستند این بازدهی در نتیجه تحلیل و تصمیمات درست آن‌ها حاصل شده است؛ ولی اگر سرمایه‌گذاری آن‌ها با زیان روبرو شود، به احتمال زیاد این زیان را در نتیجه عواملی به جز اشتباهات خود خواهند دید.
همان‌طور که در بخش قبل اشاره کردیم، «خطای نسبت دادن به خود» می‌تواند سبب ایجاد اعتماد به نفس کاذب در سرمایه‌گذاران شود که این مساله خود ریشه بسیاری از تصمیمات مالی اشتباه خواهد بود.
چگونه می‌توان با خطای نسبت دادن به خود مقابله کرد؟
برای روبرو شدن با خطاهای سرمایه‌گذاری، روش‌های مختلفی وجود دارد که میان تمام آن‌ها می‌توان موارد مشترکی یافت. از جمله مهم‌ترین این موارد می‌توان به افزایش دانش و آگاهی نسبت به وجود این دست سوگیری‌ها در رفتار سرمایه‌گذاران اشاره کرد. علاوه بر آگاهی از وجود این خطاها، استفاده از خدمات سبدگردانی در بورس، سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت و به صورت کلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌عنوان روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، می‌تواند در پیش‌گیری از خطاهای سرمایه‌گذاری موثر باشند.
سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، راه‌حلی ساده برای کاهش خطاهای سرمایه‌گذاری
برای افرادی که از دانش مالی یا زمان کافی برای مدیریت دارایی‌های خود در بورس برخوردار نیستند، بسیار طبیعی است که پس از دریافت کد بورسی و آغاز معاملات سهام، تحت تاثیر خطاهایی از قبیل «نسبت دادن به خود» در سرمایه‌گذاری دچار مشکل شوند. در چنین شرایطی استفاده از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌تواند راهکاری مناسب برای به حداقل رساندن میزان تاثیر این خطاها باشد. در واقع زمانی که از این دسته از خدمات استفاده می‌کنید، تنها کافی است یک شرکت سبدگردان مطمئن انتخاب کنید و دیگر نیازی نیست نگران نحوه تخصیص سرمایه خود میان دارایی‌های مختلف باشید؛ چرا که در این حالت شما مدیریت دارایی خود را به دست افراد حرفه‌ای و خبره بازار سپرده‌اید.
1) سبدگردانی در بورس
زمانی که با یک شرکت سبدگردان قرارداد می‌بندید، در واقع مدیریت سرمایه خود را برای مدتی مشخص که معمولا یک سال است، به دست افراد متخصص می‌سپارید تا آن را بسته به میزان ریسک‌پذیری شما در دارایی‌های مختلف اعم از اوراق مشارکت، سهام و… سرمایه‌گذاری کنند. با توجه به اینکه دارایی شما با توجه به میزان ریسک‌پذیری و اهداف مالی خودتان صرف سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف بازار می‌شود، می‌توان چنین نتیجه گرفت که مهم‌ترین مزیت استفاده از خدمات سبدگردانی در بورس، اختصاصی بودن این دسته از خدمات است.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در ارتباط با خدمات سبدگردانی در بورس مطرح است، حداقل سرمایه مورد نیاز برای استفاده از این دسته خدمات است. به‌عنوان مثال حداقل سرمایه مورد نیاز برای استفاده از خدمات سبدگردانی فارابی معادل یک میلیارد تومان است. علت تعیین این حداقل سرمایه، هزینه‌بر بودن خدمات سبدگردانی در بورس است.
در نظر داشته باشید کارمزد خدمات سبدگردانی در بورس از دو قسمت تشکیل شده است و هر دوی این موارد هنگام عقد قرارداد مورد توافق طرفین قرار می‌گیرد. قسمت اول کارمزد، کارمزد ثابتی است که فارغ از نحوه عملکرد سبدگردان از شما دریافت می‌شود؛ اما بخش دوم درصدی از بازدهی پرتفوی شما است و عموما در صورتی که بازدهی سرمایه‌گذاری از حدی مشخص بالاتر باشد، سهم سبدگردان خواهد بود.
2) صندوق‌های سرمایه‌گذاری
همان‌طور که در قسمت قبل اشاره کردیم، برای استفاده از خدمات سبدگردانی لازم است از حداقل سرمایه‌ای که توسط شرکت سبدگردان تعیین می‌شود، برخوردار باشید؛ اما سبدگردانی تنها راهکار سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس نیست. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک شیوه دیگری برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس به شمار می‌روند و برای بهره بردن از آن نیازی به سرمایه زیاد ندارید. در واقع نحوه کلی عملکرد صندوق‌ها نیز به لحاظ حرفه‌ای بودن مدیریت دارایی تفاوتی با سبدگردانی ندارد. زمانی که نسبت به خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنید، مجدداً مدیریت دارایی خود را به دست افراد حرفه‌ای بازار سپرده‌اید و تنها تفاوت آن در این است که این‌بار صندوق‌ها سرمایه‌های اندک افراد را کنار هم قرار داده و مجموع این سرمایه‌ها را صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی مختلف می‌کنند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسته به نحوه تخصیص دارایی‌ها انواع مختلفی دارند. صندوق درآمد ثابت و سهامی مهم‌ترین و رایج‌ترین انواع این داریی‌ها به‌شمار می‌روند. سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت بدون ریسک است و دارایی‌های آن صرف سپرده‌گذاری در بانک یا خرید اوراق با درآمد ثابت می‌شود. در مقابل صندوق سهامی مناسب سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر است.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در ارتباط با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مطرح است، این است که می‌توانید با بررسی میزان ریسک‌پذیری خود نسبت به تقسیم دارایی‌تان بین صندوق‌های مختلف اقدام کنید. به‌عنوان مثال می‌توانید بخشی از دارایی خود را صرف خرید صندوق درآمد ثابت کرده و بخش دیگر آن را در صندوق سهامی سرمایه‌گذاری کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله ضمن معرفی یکی از رایج‌ترین سوگیری‌های رفتاری به بررسی روش‌های مقابله با آن در بازار سرمایه پرداختیم. فراموش نکنید اگر همچنان تمایلی به استفاده از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس ندارید و تمایل دارید با دریافت کد بورسی نسبت به مدیریت دارایی‌های خود به صورت مستقیم اقدام کنید، این کار را بدون دریافت آموزش‌های مرتبط انجام ندهید.
