آمریکا برای مهار تورم باید به رکود و بیکاری تن دهد

اقتصادآنلاین – صبا نوبری؛ آیا اقتصاد آمریکا به سوی یک فرود سخت تورمی خواهد رفت؟ رییس فدرال رزرو، جرمی پاول گفته است نه و تاکید کرده که بانک‌مرکزی آمریکا برای یک فرود آرام تورمی برنامه‌ریزی کرده است.

برعکس او، لری سامرز، وزیر خزانه‌داری سابق معتقد است بدون شک بله!

او در رابطه با دلایل خود برای چنین نظری نیز می‌گوید: اگر به تاریخ نگاهی بیندازید می‌بینید که هیچ زمانی نبوده که تورم بالای 4 درصد و بیکاری زیر 5درصد باشد و دو سال پس از آن ما رکود را تجربه نکنیم.

فارغ از اینکه نظر سامرز برای سرمایه‌گذاران بسیار مهم است اما روندی که او به این پیش بینی رسیده نیز می‌تواند بسیار آموزنده باشد.

یکسال پیش هیچ کسی افزایش چشمگیر تورم را پیش بینی نمی‌کرد. بایدن و تیم اقتصادی وی، رییس و اعضای فدرال رزرو و حتی متخصصان پیش بینی اقتصاد، معتقد بودند در سال جاری تورم همچون سال گذشته در محدوده 2درصد باقی خواهد ماند.

اما در این بین استثنای عجیب سامرز بود که هم در دولت کلینتون و هم دولت اوباما حضور داشت. او در مقاله‌ای در چهارم فوریه 2021 که در واشنگتن پست منتشر شده بود، پیش بینی کرد که بسته‌های محرک بایدن اثر تورمی خواهد داشت که برای این نسل بی‌سابقه بوده است.

لازم به یادآوری نیست که البته بایدن و دولت او این پیام سامرز را به درستی دریافت نکردند و در آن زمان یکی از مشاوران ارشد او گفت: پاول و همکاران او در فدرال رزرو درباره چشم‌انداز تورمی بسیار راحت هستند.

ما امروز می‌دانیم که دقیقا چه اتفاقی افتاده است. شاخص قیمت مصرف کننده در ماه مارس، 8.5درصد افزایش یافت، که بیشترین افزایش سالانه از دسامبر 1981 بود. این شاخص در ماه آوریل نیز 8.3درصد افزایش یافته بود و وضعیت بهتری نداشت. در این بین اگرچه اقتصاددانان هنوز در رابطه با اینکه آیا تورم به اوج خود رسیده یا نه اختلاف نظر دارند اما فشار اقتصادی بر شهروندان آمریکایی به خوبی حس می‌شود.

اما سامرز چگونه به این پیش بینی درباره تورم رسید؟ همه چیز از مدل‌های اقتصادی آغاز شد. همانطور که او در ۲۴می ۲۰۲۱ در واشنگتن پست نوشت، فشارهای تورمی به دنبال افزایش تقاضایی که ۲تریلیارد ذخیره آمریکایی‌ها در زمان کرونا ایجاد کرده ، برنامه نگه داشتن نرخ بهره در محدوده صفر تا پایان سال ۲۰۲۴ و همچنین تصویب بسته محرک مالی ۳تریلیارد دلاری توسط کنگره، بالا رفته است.

او همچنین تاکید کرده است که افزایش بیش از حد بسته محرک مالی توسط کنگره به دلیل ملاحظات مالی، یک خطای سیاسی بود.

با این وجود و با اینکه نظریه‌های اقتصادی سرنخ‌هایی درباره آنچه در آینده اتفاق خواهد افتاد می‌دهند اما اعتماد سامرز به نتیجه گیری به گذشته تاریخی باز می‌گردد. همانطور که پیش از این تاکید کرده بود: تنها چیزی که باید از لحاظ تجربی یاد بگیریم تاریخ است. من دوست دارم در مورد شباهت‌های تاریخی فکر کنم و سپس به روش‌هایی فکر کنم که در آن وضعیت کنونی متفاوت است یا مشابه!

سامرز بیشتر درباره روش خود توضیح می‌دهد: یک شباهت بزرگ میان تورمی که ما امروز تجربه می‌کنیم و آنچه در دهه 1960 و 1970 از سرگذراندیم وجود دارد. در دهه 1960، ما ترکیبی از بیش تحریکی اقتصاد و مشکلات با کارتل اوپک را داشتیم و امروز باز هم همان بیش تحریکی به همراه مشکلات جنگ اوکراین.

سامرز و گروهی از افراد دانشگاهی و سیاستگذاران گروهی را تشکیل داده تا در آن با بررسی تاریخ و وقایع گذشته چالش‌های امروز را بررسی کرده و برای آن‌ها راه‌حل پیدا کنند و این رویکرد تاریخ کاربردی نام دارد. هرچند اقتصاددانان چندان مایل به پیوستن به این جریان نبودند، اما موفقیت سامرز در پیش بینی وضعیت موجود باعث شد که توجه بیشتری به آن جلب شود.

در نشستی که در موسسه هوور برگزار شد، نیل فرگوسن، مورخ مشهور و متخصص تاریخ اقتصاد تاکید کرد: لری سامرز درست می‌گفت و همانقدر که اقتصاددان است همچون یک تاریخدان هم فکر می‌کرد. او با تکیه بر گذشته به این پیش بینی رسید که ما در حال ورود به یک شرایط تورمی هستیم. چیزی که اکثر اقتصاددانان و هیچ کسی در فدرال رزرو به آن نرسیده بود. 

حال در این شرایط لری سامرز با توجه به رویکرد خود پیش بینی می‌کند فدرال رزرو برای مهار تورم به سراغ یک سیاست سختگیرانه‌تر خواهد رفت و فرود سخت تورمی را پیش می‌گیرد که به معنای رکود اقتصادی، افزایش نرخ بیکاری و جهش در نرخ بهره است. 

سامرز تاکید می‌کند: اثبات نظر من این است که نگاهی به گذشته نشان می‌دهد هیچگاه برای مهار شرایطی مثل شرایط کنونی، از یک سیاست فرود آرام تورمی استفاده نشده است و تجربه مشابهی برای آن وجود ندارد.

اگر ادعای سامرز و پیش بینی او درست باشد، سوال اصلی دیگر این نیست که آیا آمریکا به سوی این سیاست سختگیرانه خواهد رفت یا نه؟ سوال درست این است که چه زمانی به سراغ آن خواهد رفت؟