سناریو جدید آمریکا، تغییر ماهیت برجام

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از نورنیوز، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته؛ خروج ترامپ از برجام، تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران و ترور سردار سلیمانی، نه تنها مانع ایران نشده بلکه موجب توسعه برنامه هسته‌ای آنها و البته بدتر شدن شرایط آمریکا در منطقه شده است.

او افزوده: بین سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، تعداد حملات توسط گروه‌های تحت حمایت ایران تا ۴۰۰ درصد افزایش یافته که این پس از خروج از برجام و قرار دادن سپاه در لیست تحریم‌ها و ترور سردار سلیمانی روی داده است.

بسیار روشن است که افزایش حملات به نیروهای آمریکایی که ند پرایس سعی کرده آن را به نیروهای به گفته او تحت حمایت ایران نسبت دهد، پاسخ طبیعی به حضور نظامی غیر قانونی و نامشروع آمریکا در منطقه است و ارتباطی به برجام ندارد.

ماهیت اصلی برجام مبتنی بر «رفع تحریم های اقتصادی در قبال محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران» است و هیچ ارتباطی به موضوعات منطقه‌ای و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران که نفی هرگونه حضور و مداخله سیاسی و نظامی بیگانه در منطقه است، ندارد.

اگرچه شاید این اظهارات در نگاه اول، اقدامی برای خنثی‌سازی فشار مخالفین مذاکرات وین در داخل آمریکا تلقی شود اما واقعیت آن است که مرتبط نمودن برجام به تحولات منطقه‌ای به نوعی تلاش برای «ماهیت‌سازی جدید» برای برجام است.

در حالی که فرار غرب و به ویژه آمریکا از «تعهدپذیری نسبت به لغو تحریم‌ها» به عنوان مانع اصلی در مسیر پیشرفت مذاکرات وین، دستیابی به توافق قوی را با مشکل مواجه کرده، اظهارات ند پرایس عملا دادن آدرس غلط در خصوص وجود پیوند میان برجام و تحولات منطقه‌ای است و می‌تواند موجب شکل‌گیری انتظارات جدید در مخالفین داخلی در این کشور شود. 

پشت پرده این سناریو زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم در کنگره آمریکا لایحه‌ای با حمایت هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در حال بررسی است که طبق آن پنتاگون باید به کنگره گزارش کند که ایران چند درصد از منابع مالی آزاد شده را برای تقویت گروه‌های نیابتی‌اش در منطقه استفاده می‌کند.

سیاست‌های منطقه‌ای ایران که مبنای آن مقابله با نفوذ و تهدیدات ناشی از حضور نظامی نیروهای خارجی در منطقه است، نه ارتباطی به برجام دارد و نه خروج آمریکا از برجام تاثیری بر آن داشته است.

پیش از برجام نیز ایران قاطعانه با تجاوز سربازان انگلیسی به حریم آبی خود برخورد کرد و اقداماتی همچون سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی، حمله موشکی به مقر تروریست‌ها در دیرالزور، اقدام موشکی علیه پایگاه آمریکایی عین الاسد، هدف قرار دادن مقر موساد در اربیل عراق و... نیز مصادیقی از راهبرد قاطع و منطقی ایران به تهدیدات امنیتی مختلف بوده است.

ایران همواره تاکید کرده در حفظ حریم امنیتی خویش و منطقه سر سوزنی کوتاه نخواهد آمد و مذاکرات مربوط به رفع تحریم‌های ظالمانه را تحت هیچ شرایطی به سیاست‌های منطقه‌ای و دفاعی خود گره نخواهد زد.

در حالی که دولت بایدن بدلیل فقدان اقتدار و اراده لازم برای پیشبرد مذاکرات تاکنون نتوانسته و یا نخواسته گام‌های ضروری برای حصول توافقی قوی را بردارد، سخنانی از جنس اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این گمانه را تقویت می‌کند که کاخ سفید به جای تلاش بیشتر برای رفع موانع خود ساخته، بدنبال پیچیده‌سازی روند مذاکرات برای فرار از مسئولیت و حفاظت از اعتبار سیاسی دموکرات‌ها است.