نگاهی به کارنامه خودروسازان / سهام خودرو در سال جدید به کدام سو می رود؟

اقتصادآنلاین- فاطمه حیدری؛ زمانی که اولین شرکت خودروساز ایرانی، محصولی تحت عنوان پیکان را تولید ‌کرد کره‌جنوبی نیز در همان دهه فعالیت جدی خود در حوزه صنعت خودروسازی را آغاز کرد. طی چند دهه اخیر کره جنوبی با برند‌هایی مثل کیا و هیوندای در بین برترین تولید کنندگان جهان قرار گرفته است. در کشور ما درصد بالایی از تولید خودرو مربوط به پنج گروه پیکان، پراید، پژو۴۰۵، پژو۲۰۶ و سمند و به دور از استانداردهای جهانی بوده است. فقدان مدیریت اصولی در افزایش هزینه‌های تولید، انحصار، نبود رقابت‌پذیری در قیمت‌گذاری بر اساس کیفیت و تکنولوژی، مونتاژ خودروهای قدیمی، ضعف مهندسی و حمایت دولت با وضع عوارض گمرکی بالا برای واردات خودرو از جمله عوامل اثرگذار بر شرایط فعلی این صنعت است.

در صنعت خودرو چه گذشت؟

خودروسازی پس از صنعت نفت بزرگترین صنعت در ایران است. تولید خودرو در ایران در سال ۱۳۳۸با جیپ شش سیلندر کالسکه‌ای توسط شرکت جیپ ایران (پارس خودرو) آغاز شد. در سال بعد فیات های ایرانی ساخته شدند و در نهایت در سال ۱۳۴۵ پیکان توسط شرکت ایران ناسیونال (ایران خودرو) به عنوان خودرویی محبوب و همه پسند تولید شد. این محصول در شرایط جنگ ایران و عراق روزهای بدی را پشت سر گذاشت و با بهبود شرایط در دهه ۷۰، تولید افزایش پیدا کرد. در دهه ۷۰ خودرو کره ای با نام پراید با وجود این‌که دارای سطح پایینی از استاندارد های جهانی بود وارد خط تولید خودروسازی ایران شد. و به رغم تلاش های بسیار برای تولید خودروی کم هزینه و با کیفیت ، در چند دهه گذشته بالغ بر ۶ میلیون پراید روانه خیابان های ایران شد. در دهه ۸۰ برخی خودروهای با کیفیت وارد کشور شد که خودروسازان را وادار به تولید محصولات متنوع تری کرد. از سایر تولیدات صنعت خودرو، خانواده سمند (سمند سورن، دنا، تارا) و خانواده تیبا (تیبا، ساینا، کوییک، شاهین) به رغم ظاهری به روز تر از استاندارد های اصولی بی بهره هستند و از ترکیب چند خودرو با هم ساخته شده اند. در حال حاضر با امکان واردات خودرو، کاهش در قیمت خودروهای خارجی محتمل است اما قیمت خودروهای داخلی تحت تاثیر نحوه نرخ گذاری و میزان عرضه‌ی خودروسازان داخلی است.

در سال ۲۰۱۹ بیش از ۹۰میلیون دستگاه خودرو در جهان تولید شد. چین، آمریکا، ژاپن و آلمان به ترتیب ۲۵، ۱۰، ۹و۴ میلیون دستگاه تولید کردند. ایران با آمار تولید ۸۲۱ هزار دستگاه خودرو در جایگاه بیست دنیا قرار گرفت.

عملکرد صنعت خودرو در بورس

• شرکت ایران خودرو

ارزش بازار بزرگترین شرکت خودروساز در بازار سرمایه ۶۸ هزار میلیارد تومان است. گروه پژوه، دنا، گروه سمند و رانا بیش ترین دستگاه تولیدی این شرکت بوده است. در روند سالانه تولیدات عملکرد در سال ۹۹بهتر از سال های ۹۷ و ۹۸ بوده است.

• تولید و فروش ماهانه

در روند تولید ماهانه، این شرکت در دی ماه امسال بیش از ۵۵000 هزار دستگاه تولید کرده است. این شرکت در ۱۱ ماه منتهی به بهمن سال۱۴۰۰ بیش از ۴000۰هزار دستگاه خودرو تولید کرده است که نسبت به چند سال گذشته روندی افزایشی است.

در جدول زیرمقدار تولید برخی ماه ها و مقایسه با سه ماه آخر سال گذشته قابل مشاهده است. مقدار تولید در ماه دی و بهمن مساعد بوده است اما در مجموع عملکرد بهمن ماه از ماه دی ضعیف تر است.

• نرخ فروش محصولات

نرخ فروش محصولات شرکت ایران خودرو در سال های گذشته چندین برابر شده است.در ادامه نمودار تغیرات میانگین نرخ محصولات عمده قابل مشاهده است. (ارقام به میلیون ریال است)

در انتها روند تولید ایران خودرو به عنوان بزرگ‌ترین خودروساز ایرانی طی چندسال گذشته نزولی بوده است.با وجود  افزایش شدید در نرخ فروش، اما زیان هر سهم در سال99 بیش‌ترین حد زیان در پنج سال گذشته را رقم زده است. در صورت افزایش در تولید و مدیریت هزینه های تولید و قطعات به واسطه کاهش تحریم ها  انتظار می‌رود افزایش قیمت های شدید در سال1401 کم تر باشد.