بحران جدید اقتصاد چین؛ خروج سرمایه گذاران خارجی

اقتصاد آنلاین – اکرم شعبانی؛ اکونومیست در گزارشی به این سوال پرداخته است که چرا سرمایه‌گذاران خارجی از این موضوع نگران هستند؟ در واقع، بازارهای چین در سال‌های اخیر دوره‌های کوتاهی از جریان‌های خروج سرمایه را تجربه کرده‌اند که معمولا طی دو ماه به سرعت معکوس شده است. بازارهای داخلی چین (onshore) تقریبا از زمان ورود اوراق بهادارهای قابل معامله این کشور در محاسبه بسیاری از شاخص‌های جهانی در سال 2018، به عنوان معیاری مناسبی تلقی می شود.

ده‌ها میلیارد دلار جریان ورودی سرمایه به بازارهای چین همواره وجود داشته است. از آن زمان تاکنون هر سال خروجی‌های گاه به گاه، یک بار در سال ۲۰۱۹ و دو بار در سال ۲۰۲۰ در آن زمان رخ داد. در طول شدیدترین درگیری در جولای ۲۰۲۰، حدود ۱۲ میلیارد دلار از بازارها خارج و تنها دو ماه و نیم بعد به بازارها بازگشت.

با این حال، این بار سرمایه‌گذاران خارجی می‌گویند که مشکلات ساختاری عمیق‌تر، بازارهای چین را تخریب می‌کند.خروج سرمایه این بار شدیدتر بوده و با فروش جهانی اوراق بهادار چین همراه شده است. شاخص فناوری هانگ سنگ که بسیاری از بزرگترین گروه‌های فناوری چین فهرست شده در بورس هنگ کنگ را ردیابی می‌کند، در مقایسه با سال گذشته ۴۵ درصد کاهش داشته است. شاخص نزدک گلدن دراگون چاینا که شامل شرکت‌های مشابه فهرست شده در آمریکاست، در مدت مشابه ۵۸ درصد کاهش یافته است. 

علیرغم گزارش‌های رسانه‌های دولتی، به نظر نمی‌رسد که جریان خروج سرمایه ارتباط نزدیکی با سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو داشته باشد. به گفته موسسه مالی بین‌المللی که یک گروه صنعتی است، حتی زمانی که سرمایه‌ها از چین خارج شد، به سایر بازارهای نوظهور سرازیر شده که نشان می‌دهد این روند به دلیل کمبود کلی نقدینگی نیست.

در عوض سرمایه‌گذاران به عوامل خاص چین اشاره می‌کنند. البته مداخله دولت در بخش خصوصی و شرکت‌های فناوری به امری عادی در این کشور تبدیل شده است. نگرانی دیگر این است که حمایت شی جین پینگ از روسیه می‌تواند منجر به تحریم شرکت‌های چینی شود. این جنگ همچنین منجر به افزایش نگرانی‌ها در مورد تایوان نیز شده است که چین آن را بخشی از خاک خود می‌داند و متعهد شده است که به هر وسیله‌ای که لازم باشد، این بخش از خاکش را پس بگیرد.

ترس از تهاجم چین برای نخستین بار باعث شده است که برخی از سرمایه‌گذاران ریسک ژئوپولتیکی را به چارچوب‌های خود برای ارزیابی سرمایه‌گذاری‌های چینی خود اضافه کنند. صرف ریسکی که سرمایه‌گذاران برای نگهداری دارایی‌های چینی قابل قبول می‌دانند در حال افزایش است و برخی را مجبور می‌کند که تخصیص بودجه‌های خود را به این موضوع کاهش دهند. هر اندازه جنگ در اوکراین طولانی‌تر شود، این صرف ریسک هم افزایش خواهد یافت.

علاوه بر این، تضعیف چین در کنترل اومیکرون (سویه بسیار قابل انتقال کووید – ۱۹) چشم انداز اقتصادی این کشور را تاریک می‌کند. واکنش به تشدید شیوع بیماری در شانگهای یعنی شهری که بسیاری از مدیران خارجی در آنجا اقامت دارند، برای دولت محلی مایه شرمساری شده است. پروازهای بین‌المللی از این کلان‌شهر منحرف شده و یک قرنطینه پر هرج و مرج و متحرک در مناطق مختلف شهر در حال اجراست. دروازه‌های مجتمع‌های مسکونی برای جلوگیری از خروج ساکنان بسته شده و وضعیت در توسعه‌یافته‌ترین شهر چین آن هم دو سال پس از آغاز همه‌گیری، عدم وجود استراتژی خروج از بحران از سوی آقای شی را نشان می‌دهد.

بازار املاک هم در این مدت به نوسانات خود ادامه داده است. در ۲۲ مارچ، شرکت املاک و مستغلات اورگراند که از سپتامبر سال گذشته با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند اعلام کرد که بانک‌های چینی از ۲ میلیارد دلار نقدینگی این شرکت، مطالباتی دارند که نشانه بد دیگری برای طلبکاران خارجی است که امیدوار به بازگشت سرمایه‌های خود هستند.

کمیته ثبات مالی FSC به ریاست لیو هی مشاور ارشد اقتصادی، اکنون در تلاش برای بازیابی اعتماد سرمایه‌گذاران است. از پانزدهم ماه مارچ آقای لیو و FSC قول داده‌اند که رشد وام‌دهی به وقوع خواهد پیوست و صندوق‌های دولتی را برای خرید سهام بیشتر تشویق خواهند کرد. مقامات پکن تلاش دارند تا ثبات را به بازار هنگ کنگ بازگردانند.

لیو همچنین اضافه می‌کند:‌ در این میان هم رهبری چین از قرار گرفتن نام شرکت‌ها در بورس آمریکا حمایت خواهد کرد و سرکوب شرکت‌های فناوری را کاهش خواهد داد. سیاست‌های بازار مسکن هم سازگارتر خواهد شد و دولت در حال آماده شدن برای مقابله با شیوع اومیکرون با کیت‌های خودآزمایی و قرص پاکسلوید فایزر است که به محافظت از افراد آلوده به ویروس علیه جدی‌تر شدن بیماری کمک می‌کند.

آقای لیو امیدوار است در آینده برنامه‌های اقتصادی چین را بهتر به بازار منتقل کند اما نکته مهم به گفته لورا وانگ از بانک مورگان استنلی این است که مقامات چقدر سریع می‌توانند وعده‌های خود را اجرایی کنند. برای جلوگیری از خروج سرمایه‌ها بیش از حرف و وعده نیاز است.