استارت سبز بورس ساختگی است؟

به گزارش اقتصادآنلاین؛ شاخص کل بورس تهران امروز، شنبه ۹بهمن ماه ۱۴۰۰ و در پی رشد چشمگیری که در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته تجربه کرده بود، با جهشی ۲۹۶۰۸ واحدی همراه شد و به محدوده یک میلیون  و ۲۵۸هزار واحدی رسید و شاخص‌ هم وزن نیز دو درصد رشد کرد.

ارزش معاملات خرد بورس و فرابورس به هزار و ۹۶۵میلیارد تومان رسید، حدود ۱۱۵میلیارد تومان تغییر خالص مالکیت افراد حقوقی به حقیقی نیز در بازار اتفاق افتاده و ۳۴۹نماد با رشدی بیش از سه درصدی همراه شدند، در حالی که تنها ۱۴ نهاد شاهد ریزشی بیش از سه درصد بودند.

جهش شاخص ساختگی بود یا واقعی؟

اما آنچه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بورسی جریان دارد حاکی از وجود نگاه دوگانه‌ای نسبت به شرایط کنونی بازار است؛ عده کثیری از فعالان بورسی از سبز شدن تابلوها با حرارت خاصی دفاع کرده و آن را اتفاقی مبارک برای بازار می دانند. اما عده دیگری از کارشناسان و تعداد معدودی از سهامداران خرد، الگوی رشد شاخص را کاملا غیرطبیعی دانسته و سبز شدن تابلوها را مرتبط با برگزاری نشست‌هایی بین دولت و نمایندگان حقوقی می‌دانند.

دسته اول اعتقاد دارند حتی در صورت صحیح بودن رشد دستوری شاخص، همه سهامداران و رسانه‌ها باید از این رویکرد دولت حمایت کرد چرا که شاخص به صورت مصنوعی و دستوری پایین نگاه داشته شده و حالا دولت باید خودش این نقیصه را جبران کند. هرچند دسته‌ای از سهامداران گروه اول نیز معتقدند شاخص بدون هیچ دخالتی از سوی دولت یا نهاد حاکمیتی دیگری روند مثبت شدن را در پیش گرفته و این اتفاق کاملا قابل پیش‌بینی بوده است.

اما به باور فعالان بورسی که ساز مخالف با اکثریت بازار می‌زنند به روشنی می‌توان ردپای دولت را بر روی تابلوها دید؛ به نحوی که از طریق اعمال فشار به حقوقی‌های بازار، صف‌های خرید غیرواقعی تشکیل شده تا شاخص به هر قیمتی شده رشد کند.

این دسته از اهالی بورس که از قضا عمدتا باتجربه‌تر از گروه اول هستند اعتقاد دارند حقوقی‌ها این اقدام را در راه رضای خدا انجام نداده و همین سهم‌هایی که امروز صف خریدشان را تشکیل داده‌‎اند به‌زودی با قیمتی به مراتب بالاتر به همین سهامداران خردی که امروز در حال نقد شدن هستند می‌فروشند و نوسان سنگینی را از بدنه حقیقی بازار خواهند گرفت.

اما برخی از ناظران اقتصاد ایران نیز معتقدند با توجه به دوگانگی که در بازار سرمایه دیده می‌شود احتمالا در هفته‌های آینده نیز شاهد تداوم حمایت‌هایی مشابه آنچه امروز در بازار رخ داد خواهیم بود. اما این سبز شدن‌های دستوری نمی‌تواند لزوما به منفعت حقیقی‌های بورس تمام شود چرا که غول‌های حقوقی بدون شک هزینه‌ای را که امروز در راستای آنچه حمایت از بازار خوانده می‌شود را پس از اندک زمانی با سود قابل توجهی به حساب خود بازمی‌گردانند.

از طرفی هم به نظر می‌رسد دولت ابراهیم رییسی تصمیم گرفته تا با اعمال فشار بر ارکان مختلف بازار، صدای بخشی از سهامداران را خاموش کرده و بخش دیگر را که عموما در اقلیت است را نادیده بگیرد. مصداق بارز این رویکرد را می‌توان در روزهای پس از مصاحبه زنده تلویزیونی رییس جمهوری سیزدهم در تالار معاملات بورس تهران مشاهده کرد.

حال با این تفاسیر به نظر می‌رسد بازار سرمایه کماکان روزهای پرحرارتی را در پیش خواهد داشت و طبیعتا باید منتظر ماند و دید که آیا تداوم یافتن تجمعات اعتراضی بورسی‌ها می‌تواند سبزپوش شدن بازار را به امری متداول برای سهامداران بورسی تبدیل کند یا خیر؟