آزادی زندانیان ایران و آمریکا، پرده آخر توافق؟

اقتصادآنلاین- موسی حسن‌وند؛ پس از برجام سامانتا پاور سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، بلافاصله پس از رأی‌گیری قطعنامه ۲۲۳۱ گفته بود کاستن از تحریم‌ها تنها زمانی شروع خواهد شد که ایران الزامات خود را به طرز تأیید شده‌ای به جا آورده باشد، و مشخصا درخواست کرد زندانیان دوتابعیتی نظیر "امیر میرزایی حکمتی"، "سعید عابدینی"، و "جیسون رضاییان" از زندان آزاد شوند. برای همین پس از توافقات انجام شده در طول مدت توافق تا اجرای برجام، در در میان فضای مذاکرات فشرده طرفین برای تدوین متن نهایی بیانیه اجرایی شدن برجام، در عصر ۲۶ دی ۱۳۹۴، دادستان عمومی و انقلاب تهران اعلام کرد که در راستای مصوبات شورای عالی امنیت ملی ایران و مصالح کلی نظام چهار زندانی ایرانی دو تابعیتی که قبلا توسط سامانتا پاور معرفی شده بودند، در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شدند. همچنین براساس این مبادله هفت ایرانی دربند زندان‌های آمریکا یعنی "نادر مدانلو"، "بهرام مکانیک"، "خسرو افقهی"، "آرش قهرمان"، "تورج فریدی"، "نیما گلستانه" و "علی صابونچی" آزاد شدند. ظاهرا تبادل زندانیان مذکور در راستای افزایش سطح روابط دیپلماتیک دو کشور و قوام بخشیدن به اجرایی شدن برجام صورت گرفته بود.

حالا هم ایران سه شرط را برای احیای برجام مورد تاکید قرار داده است، لغو همه تحریم‌های اعمال شده بعد از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، تضمین عدم تکرار خروج آمریکا از برجام و عدم بازگشت تحریم‌ها و بالاخره راستی‌آزمائی لغو تحریم‌ها که در ماههای گذشته بر هر سه شرط تاکید بسیار کرده است. تا این حد که پیشنهاد روسیه مبنی بر یک توافق کم در مقابل کم را هم رد کرد.

امیر عبداللهیان گفته بود: "در این مرحله سقفی که ما در مذاکرات فعلی وین دنبال می‌کنیم، لغو تحریم‌های برجامی است اما حتما در ادامه، لغو کامل تحریم‌ها مورد توجه ما خواهد بود". تاکیدی آشکار بر اصرار ایران در لغو تحریم‌ها که توسط همه مقامات دنبال می‌شود.

دیروز هم رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت امور خارجه ایالات متحده در امور ایران، گفته است که بدون آزادی چهار زندانی آمریکایی توسط تهران، بعید است که ایالات متحده برای احیای برجام به توافقی با ایران دست یابد. مذاکره کننده ارشد هسته‌ای آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته "مسئله اتمی و زندانیان دو موضوع جداگانه هستند و ما در حال تعقیب هر دوی آنها هستیم. برای ما تصور بازگشت به توافق هسته‌ای در حالی که چهار آمریکایی بی‌گناه در بازداشت هستند سخت خواهد بود." 

امروز هم سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به این صحبت‌ها گفته اعلام کرده که ایران به دلایل انسان دوستانه، حاضر است در این زمینه نرمش نشان دهد و نباید مذاکرات را پیچیده‌تر کرد. سعید خطیب‌زاده در یک نشست خبری در تهران گفته "اگر ایالات متحده به توافقاتی که از قبل هم انجام داده بود، پایبند باشد این موضوع انسانی در کمترین زمان قابل حل است." پالسی مثبت که به نظر می رسد چراغ سبز ایران به توافق باشد. خطیب زاده در ادامه گفته: "موفقیت بزرگ این است که بسیاری از ایده‌های ایران تبدیل به کلمات شده است از جمله در حوزه تضامین".

همزمان میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در وین با قرار دادن یک تصویر در توییتر خود از تهیه متن پیش‌نویس توافق نوشته و گفته : "ایران، اروپا، روسیه و چین امروز به تهیه پیش‌نویس بخش مهمی از سند نتیجه مذاکرات وین ادامه دادند. این یک تلاش تا حدودی موفق بود، اگرچه برخی از مسائل برجسته مربوط به سند نتیجه هنوز باقی مانده است.

به نظر می رسد توافق بسیار نزدیک شده و رفتارها و خواسته های دو طرف از یکدیگر به علاوه اخباری که منابع مطلع و نزدیک به وین اعلام میکنند نشان از رسیدن به توافق دارد.