ضد و نقیض‌ های فروش نفت

اقتصادآنلاین_نیلوفر محبی؛ چند روز پیش برای نخستین بار در یک سال گذشته، چین به عنوان بزرگترین واردکننده نفت جهان، آمار وارد نفتش از ایران را منتشر کرد. طبق این آمار، چین در دسامبر مجموعا ۱.۹ میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده است. 

طبق آمار منتشر شده توسط سازمان گمرک چین، واردکنندگان این کشور اخیرا یک محموله بزرگ نفتی را رسما از ایران تحویل گرفته و آن را ثبت کرده‌اند. این محموله شامل بیش از ۲۶۰ هزار تن نفت خام ایران بود که اخیرا به بنادر این کشور تحویل شده است.

اهمیت این موضوع از این نظر بود که آخرین بار که گمرک چین خرید نفت از ایران را ثبت کرد به واردات ۵۲۰ هزار تن نفت خام در آخر دسامبر سال ۲۰۲۰ باز می‌شود.

با این حال همزمان با انتشار این آمار، در داخل کشور دیوان محاسبات آماری ناقض این را منتشرکرد.

با توجه به گزارش دیوان محاسبات کشور، تا پایان آبان ماه سال ۱۴۰۰ تا ۱۵ درصد از درآمدهای نفتی بودجه ۱۴۰۰ محقق شده است.

به نظر می‌رسد این عدد وقتی کنار درآمد دو ماهه نخست سال ۱۴۰۰ که تنها ۱۵۰۰ میلیارد تومان بود و از طریق گزارش خزانه داری کل کشور افشا شد، قرار بگیرد رشد تند افزایش فروش نفت را نشان دهد با این حال همچنان تناسبی با آمار گمرک چین ندارد.

البته آمارهای مختلف و حتی متناقض فروش نفت ایران به همین دو عدد ختم نمی‌شود. بلومبرگ در گزارشی به نقل از برآورد شرکت تحقیقات بازار کپلر اعلام کرده که فروش نفت ایران و ونزوئلا به چین افزایشی ۵۳ درصدی داشته و در مجموع، چین طی سال میلادی گذشته ۳۴۲ میلیون بشکه نفت از ایران و ونزوئلا وارد کرده است. کپلر پیشتر میانگین صادرات نفت ایران را برای سال گذشته، روزانه حدود ۶۰۰هزار بشکه اعلام کرده بود.

بودجه ۱۴۰۱ به پشتوانه فروش ۱۵ درصدی؟

در حالی که دیوان محاسبات تحقق درآمدهای نفتی را تنها ۱۵ درصد اعلام کرده، برآورد فروش سال آینده دولت حدود ۵۰ درصد امسال است.

این اعداد کنار یکدیگر به قدری نگران‌کننده به نظر رسیده که بازوی کارشناسی مجلس یعنی مرکز پژوهش‌ها در گزارشی با اشاره به گزارش دیوان محاسبات، پیش‌بینی فروش۱.۲ میلیون بشکه در روز در سال ۱۴۰۱بسیار خوشبینانه ارزیابی کرده است.

دیوان ماجرا را شفاف کند

حسن مرادی، کارشناس انرژی، معتقد است افشای آمار واردات نفت چین از سوی گمرک این کشور جنبه سیاسی داشته است. او توضیح می‌دهد: چین رسما برای آمریکا شمشیر را از رو بسته است. برای همین هم به صورت رسمی و عریان اعلام کرده که این مقدار نفت را در این تاریخ از ایران خریده است. این یعنی چین دیگر نمی‌خواهد مماشات کند یا دولا دولا شترسواری کند. عریان می‌گوید که تحریم‌های آمریکا را قبول ندارد.

او با تاکید بر اینکه آمارهای دیوان و گمرک چین مغایر است و اختلاف بینشان بسیار زیاد است، ادامه می‌دهد: انتظار این است که با توجه به بهبود روند فروش نفت ما در بازارهای جهانی از جمله فروش به چین، آمار فروش نفتمان با بودجه سال گذشته یکسان و یا دست کم با اختلاف کم باشد. اما دیوان محاسبات اعدادی را اعلام کرده که خبر از یک مغایرت بزرگ می‌دهد. علت هنوز بر ما هم روشن نیست. اساسا تا زمانی که کنکاش مناسب در این باره صورت نگیرد قضاوت نکوهیده است.

مرادی می‌افزاید: چه با دولت همسو باشیم و چه نباشیم نباید قضاوت کنیم اما حق این سوال را از دولت و دیوان محاسبات داریم که مبنای محاسبات و تخمین چه بوده است و چرا با آمار جمهوری خلق چین در تضاد است؟ باید به این سوال پاسخ بدهند که مبنای هر عدد اعلام شده چیست تا بتوان گفت کدام عدد به حقیقت نزدیکتر است.

این کارشناس تاکید می‌کند: برآورد دیوان محاسبات نگران‌کننده است و معلوم هم نیست معیار آن چیست. ما انتظار شفافیت و روشن شدن مسئله مغایرت اعداد از سوی دیوان محاسبات را داریم.