نظام بانکی چگونه اصلاح می‌شود؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در برنامه گفتگوی ویژه خبری به سوالات زیر پاسخ داد:

نگاه دولت سیزدهم به نظام بانکی چگونه است؟

خاندوزی : امروز اهالی صنعت بانکداری با رییس جمهور و تیم اقتصادی دولت طی جلسه ای دیدار کردند. این سوال مطرح است که چرا دسترسی گروه‌هایی از مردم به تسهیلات بانکی بسیار ناچیز و دسترسی گروه‌های دیگر بسیار بی ضابطه است. تولید، عدالت و مقاوم شدن اقتصاد ایران در شرایط فشارهای داخلی و تحریمی مهم است.

بر اساس روش‌های جدید کشورها با هم تقابل می کنند. بانک برای دولت سیزدهم حائز اهمیت است. اگر می‌خواهیم اقتصاد مقاوم شود بانک‌ها باید مقاوم باشد. اگر ایراداتی را در شبکه بانکی کشور بیان می‌کنیم و اگر تولیدکنندگان، مردم و مصرف کننده ها نارضایتی دارند، به این معنا نیست که نهاد بانک تضعیف شده بلکه نهاد بانک باید قوی، ارزشمند، پاسخگو و مقتدر باقی بماند.

باید به سمت برنامه اصلاح پیش برویم. در وزارت اقتصاد و دارایی دولت برنامه کوتاه مدتی تحت عنوان اصلاح رابطه تولیدکنندگان و مردم با بانک‌ها را در نظر گرفته است. دسترسی‌های عادلانه به تسهیلات برای مردم، مصرف کننده و تولید کنندگان حائز اهمیت است.صادرات فرع بر تولید است. باید بتوانیم با رویکرد جدیدی با بانک‌ها مواجه شویم.

اگر دولت سیزدهم خواستار اصلاح نظام بانکی باشد خودش باید اولین قدم را بردارد، در این راستا چه اقداماتی صورت گرفته است؟

خاندوزی: شاخص‌های نسبت مالی دولت و بانک ها در تراز نامه بانک مرکزی خود را به خوبی نشان می دهد. شاخص بدهی دولت از اجزای مهم ترازنامه بانک مرکزی است که در ۴ ماه اخیر نقش کاهنده در پایه پولی دارد و در مسیر فشار تورم نیست بلکه نقش کاهنده در تورم دارد.

دولت در عملکرد چهار ماهه خود نشان داده است مسئله انضباط مالی برایش اهمیت دارد. در بودجه ۱۴۰۱ به نسبت گذشته کمترین میزان از فشارهای غیر عادی در بودجه نسبت به شبکه بانکی وجود دارد و هدف گذاری هایی صورت گرفته است.

برای کمک به بخش صنعت حتماً باید بانک ها مطابق مصوبه ای که شورای پول و اعتبار می گوید، تسهیلات برای پروژه های صنعتی کشور باشد. بخش های زودبازده، سفته بازانه و صرفاً فعالیت‌های خرید و فروش و تجارتی و بازرگانی خیلی از منابع بانک ها به سمت خود کشیده است.

معنای شفافیت چیست؟

خاندوزی: در بودجه ۱۴۰۱ چهار سرفصل انجام شده است. تنظیم‌گری بانک‌های دولتی و خصوصی به بانک مرکزی بر می‌گردد . برخلاف شایعاتی که در فضای مجازی شنیده می‌شود تعامل خوبی بین دولت و بانک مرکزی وجود دارد و همکاری تیم اقتصادی بسیار سازنده است.

در حوزه بانک‌های دولتی که وزیر اقتصاد به عنوان رییس مجمع بانک های دولتی نقش آفرینی دارد ما بر عنصر شفافیت تمرکز داریم نه فقط مطالبه بلکه شفافیت را اجرا کرده ایم تا شبکه بانکی کشور بداند این موضوع به عنوان دستور کار واقعی است.

آیا بنگاه داری بانک ها کم شده است؟

خاندوزی: برای اولین بار ترازنامه بانک ملی را با جزییات منتشر کردیم. در ترازنامه های تلفیقی تمام زیر مجموعه ها می آیند و میزان دارایی و سود و زیان شرکت‌ها مشخص است.

منفعت بانک‌های دولتی به همه جامعه بر می‌گردد. وزارت اقتصاد وعده نمی دهد و در مقام ترساندن نیست. تمام صورت‌های مالی بانک‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه دولتی کار را دنبال کرده ایم. از مدیریت امسال تا مدیریت سال آینده که دوباره صورت های مالی بیرون می آید حتما فرق خواهد کرد.

آیا مشخص است در بانک‌های دولتی ابربدهکاران چه کسانی هستند؟

خاندوزی: اگر در بانک‌های دولتی تسهیلات گیرنده نسخه ای از قرارداد را خواست، بانک باید آن را در اختیار گذارد. در وزارت اقتصاد بخش بازرسی ویژه ایجاد کرده ایم تا به صورت آنلاین و تلفنی مراجعه کنند. چند مورد تخلف در این زمینه محرز شده است .

کلان بدهکاران بدحساب یعنی کسانی که درصدی از پایه سرمایه بانک‌ را تسهیلات می‌گرفتند و بر نمی گرداند و زمانی که بانک می خواست مراجعه کند با هزار فشار از طرق مختلف از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کردند. اگر بر روی سایت بانک های دولتی مراجعه کنید صورت مالی آنها مشخص است یعنی مشخص‌شده چه اشخاصی و یا چه شرکتی کلان بدهکار بد حساب هستند.

تقریباً بیش از ۹۰ تا ۹۵ درصد ساخت طرح‌های کشور با کمک شبکه بانکی انجام می‌شود. دولت اگر به دنبال پشتیبانی از تولید است که شعار امسال و سال‌های گذشته کشور بوده است حتماً تولید، سرمایه گذاری و اشتغال بدون اینکه بانک‌ها در این مسیر فعال شوند محقق نمی‌شود.

در شرایط کنونی چه کمکی در جهت سهولت در ارائه تسهیلات به مردم شده است؟

خاندوزی : در شرایط خاص جامعه نیازمند کمک های خاص است. کرونا اجازه نمی‌دهد که کسب‌و‌کارها بچرخد. یک بخش حمایت‌های عام است که همیشه وجود دارد و البته این حمایت‌ها بهتر شده است.

با وجود اینکه مردم  معطلی برای دریافت تسهیلات ازدواج ناراضی هستند، امسال بیش از ۷۵۰ هزار فقره تسهیلات ازدواج به ارزش ۶۴ هزار میلیارد تومان داده ایم. در ۹ ماهه امسال بسیار بیشتر از کل سال ۹۹ تسهیلات ازدواج داده ایم.

ما تسهیلاتی در نظر گرفته ایم و بانک‌ها را مکلف کرده ام تا تسهیلات قرض الحسنه برای کسانی که دچار کرونا می شوند ارائه دهند.

کد ملی سرپرست خانواده روزانه منتقل می‌شود اگر سرپرست خانواده ای باشد که کارمند دولت نباشند و نیازمند کمک باشد، مشمول کمک ده میلیون تومانی کرونا است لذا بانک با آسیب دیده کرونا تماس می گیرد تا تسهیلات را دریافت کند.

بانک های دولتی چه تعداد شرکت مازاد دارند و چه زمانی را تعهد می دهید که شرکت ها به حد قانونی خود برسد؟

خاندوزی:  بعد از ادغام بانک های نظامی در بانک سپه هنوز در بعضی از موارد مشکلاتی وجود دارد. یکی از بزرگترین اتفاقات و جراحی های ادغامی بانکی کشور در طول دهه های گذشته صورت گرفته است بدون اینکه تبعات اجتماعی وسیعی به دنبال داشته باشد در اینجا هنوز خلاء اطلاعاتی داریم.

تعداد شرکت ها در بانک ملی مشخص است. طبق قانون رفع موانع تولید بانک ها مکلف هستند هر سال درصدی از تسهیلات مازاد خودشان را واگذار کنند. بالغ بر ۱۶۰ الی ۱۷۰ شرکت زیر مجموعه بانک ملی ایران داریم از این تعداد برخی شرکت های بسیار کوچکی هستند که کارهای انفورماتیک و فنی را انجام می‌دهند و کمک کار کسب و کار بانک هستند و تعدادی هم از قدیم شرکت‌هایی بودند که فعالیت اقتصادی زیادی داشتند و ما می توانستیم واگذاری را انجام دهیم.

بسیاری از زیرمجموعه ها می‌توانند به شرکت‌های زیر مجموعه تولیدی، صنعتی و پتروشیمی بروند این اتفاقی است که در سال اول حکم قانونی و تکلیف را پیگیری کرده‌ایم.

میزان معوقات بانک های قرض الحسنه چقدر است؟

میزان معوقات بانک های قرض الحسنه زیر ۲ درصد است. بانک‌ها قرار نیست نوسانات و تلاطم قیمت‌های دارایی‌ها را بگیرند.

قاعده سختگیرانه ای را دنبال کرده ایم وبرای تسهیلات گیرنده مانع ایجاد شده است. به کسی که مثلا ۵۰ میلیون یا ۱۰۰ میلیون پول نیاز دارد و سابقه نشان داده که فردی خوش حساب است می توان تسهیلات داد. ملاک شدن اعتبار به جای وثیقه و ضامن دسترسی ها را فراهم می کند. 

در این رابطه روزهای آینده اولین گام را برمی داریم. به بانک‌های دولتی تکلیف خواهیم کرد در خصوص سطوح تسهیلات پایین حتماً با اتکا به اعتبار فرد و اینکه توان بازپرداخت دارد بدون وثیقه و بدون ضامن بتواند تسهیلات دریافت کند. آسیب‌ها را شناسایی خواهیم کرد و سپس برای سقف‌های بالاتر اقدام خواهیم کرد. در روزهای آینده این خبر خوش را به مردم خواهیم داد