علت و نحوه انتشار بیماری پنوموکوکی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از بیتوته؛ تحقیقات نشان می دهد که ۵ درصد تا ۷۰ درصد مردم باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه را بدون این که به آن بیمار باشند حمل می کنند و از لحاظ علمی ناقل آن هستند. تمام افراد امکان ابتلا به بیماری پنوموکوکی را دارند اما بعضی از افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن هستند این افراد شامل کودکان زیر ۵ سال، افراد بالای ۶۵ سال، افراد سیگاری، افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند و همچنین افرادی که به مشکلات خاص جسمانی مبتلا هستند.

نحوه انتقال باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه

نحوه انتقال این باکتری مانند بسیاری از باکتری های دیگر بسیار ساده است و می تواند از طریق تماس های نزدیک منتقل شود این تماس ممکن است سرفه یا عطسه باشد که در این شرایط باکتری از طریق قطرات و ذرات تنفسی به محیط بیرون وارد می شود و پس از استنشاق این قطرات به افراد مختلف انتقال می یابد. همانطور که گفته شد این باکتری می تواند در حلق و ریه ۴۰% تا ۵۰ درصد کودکان و ۲۰ درصد تا ۳۰ درصد از بزرگسالان وجود داشته باشد.

بیماری پنوموکوکی و عفونت های حاصل از آن

افرادی که سیستم ایمنی قوی و پوشش های لازم برای مقابله با این باکتری را دارند به این بیماری دچار نمی شوند و حداکثر ناقل آن خواهند شد اما اگر این پوشش ها و سدهای طبیعی بدن آسیب ببینند آن زمان است که باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه می تواند در بدن عفونت های مختلفی را ایجاد کند.

کودکان جزو دسته ای هستند که به این باکتری حساسیت بیشتری دارند و به دلیل نابالغ بودن سیستم ایمنی و ضعیف بودن بدنشان مقاومت کمتری در برابر این باکتری نشان می دهند همچنین یکی دیگر است گروه هایی که به این باکتری حساسیت دارند افراد بالای ۵۰ سال هستند که آن ها نیز به‌دلیل سیستم ایمنی ضعیف به این باکتری حساسیت نشان می‌دهند.

باکتری استرپتوکوکوس می تواند عفونت های زیر را همراه باشد:

ذات الریه: بیماری ذات الریه که همان عفونت شش ها است می تواند از طریق ایجاد تماس بین فرد سالم و فرد ناقل سرایت پیدا کند و فرد سالم را نیز به این باکتری مبتلا کند متأسفانه در بیماری ذات الریه تقریباً در هر ۲۰ نفر که به این بیماری مبتلا هستند یک نفر کشته می شود.

باکتریمی: عفونت خون باکتریمی گفته می‌شود که در آن خون مورد تهاجم باکتری های استرپتوکوکوس نومونیه قرار می گیرد و از آن جایی که خون یکی از مناطق استریل شده بدن شناخته می شود حضور این باکتری در آن منجر به ایجاد مشکلات زیادی می‌شود.

مننژیت: به عفونتی که در غشای مغزی ایجاد می‌شود مننژیت می گویند به طور کلی مغز دارای پرده ای محافظ به نام مننژ است که مغز را به جمجمه متصل می کند زمانی که این باکتری وارد غشای مغزی می شود عفونت مننژیت را به وجود می‌آورد این عفونت ممکن است بیماری‌هایی مانند کری و یا آسیب دیدگی مغزی را ایجاد کند و عوارضی ماندگار را از خود به جا بگذارد در این مورد نیز از هر ۱۰ کودک که به آن مبتلا شده‌اند ۱ نفر کشته می شود و در بزرگسالان در هر ۱۰ نفر ۳ نفر می میرند.

افرادی که دارای مشکلات جسمانی و سیستم ایمنی ضعیف هستند بیشتر در معرض خطر مرگ و میر هستند با این بیماری با شدت بیشتری به وجود می آید.

باکتری استرپتوکوکوس نومونیه در دو حالت مهاجم و غیر مهاجم توانایی بروز بیماری ها را دارد. در حالت اول در صورتی که باکتری به مناطقی از بدن راه پیدا کند که در حالت طبیعی استریل هستند مانند مننژ و خون بیماری ایجاد شده مهاجم نامیده می شود که باعث ایجاد عوارض شدید و جدی می شود همچنین حیات فرد مبتلا شونده را تهدید می کند.

در حالت دوم که غیر مهاجم نامیده می شود عفونت های گوش میانی یا اوتیت، ذات الریه یا پنومونی ایجاد می شود که البته عفونت های غیر مهاجمی مانند ذات ریه می توانند به نوع مهاجم نیز تبدیل شود و فرد را بیشتر درگیر این بیماری کنند.

واکسن پرونار 13

در گذشته درمان عفونت های باکتری استرپتوکوکوس پنومونیه با داروهایی مانند پنی سیلین و دیگر داروهای ضد عفونت امکان پذیر بود اما با گذشت زمان این باکتری جهش یافته است و گونه های تغییر یافته آن نسبت به درمان با این نوع داروها مقاوم شده است برای همین پیشگیری از ابتلا به بیماری پنوموکوکی از طریق واکسن اهمیت بسیاری پیدا کرده است تا در آینده احتیاجی به درمان آن نباشد.

دو نوع واکسن برای این باکتری در بازار موجود است یکی پلی ساکاریدی و دیگری کانژوگه. از لحاظ ایمنی زایی واکسن پلی ساکاریدی قدرت کمتری نسبت به واکسن کانژوگه دارد و همچنین این واکسن در کودکان زیر دو سال تأثیری ندارد واکسن پلی ساکاریدی ایمنی زایی طولانی ندارد و هر ۵ یا ۶ سال نیاز به یادآوری ازطریق واکسن یادآور دارد.

واکسن پلی ساکاریدی ایمنی مخاطی را تحریک نمی کند به همین دلیل بر میزان ناقلین این باکتری اثری ندارد اما واکسن کانژوگه دارای کپسول پنوموکوک اتصال یافته به توکسوئید دیفتری است و مشکلات واکسن پلی ساکاریدی را ندارد.

در این بین گروه هایی وجود دارد که از لحاظ ابتلا به عفونت پنوموکوکی پرخطر هستند برای مثال:

- بیماری قلبی مزمن

- بیماری ریوی مزمن

- نشت مایع مغزی نخاعی

- کاشت حلزون گوش

- دیابت ملیتوس

- فقدان آناتومیک و یا عملکردی طحال برای بیماران مبتلا به کم خونی داسی شکل

نقص ایمنی در بیماری هایی مانند ایدز، نارسایی کلیوی و همچنین برای کسانی که از داروهای سرکوب کننده ایمنی بدن و یا پرتودرمانی استفاده می کنند.

- مبتلایان به آسم

- سندروم نفروتیک

- سرطان خون و لنفوم

- بیماری هوچکین

- سیروز کبدی

- میلوم مولتیپل

- اندام پیوندی

- درمان بلند مدت با استروئید ها

- اعتیاد به الکل و سیگار

- مرض قند و ... نیز از آن دسته بیماری هایی هستند که در مقابل باکتری استرپتوکوکوس نومونیا حساس هستند و به تزریق واکسن احتیاج دارند.

عوارض احتمالی واکسن پنوموکوک

این واکسن نیز مانند واکسن دیگر بیماری ها احتمال بروز عوارض جانبی را دارد که اغلب بسیار ملایم و ضعیف هستند و پس از دوره خاص ، خود به خود برطرف می‌شوند.

همچنین عوارض جانبی واکسن پرونار ۱۳ برحسب دوره سنی و دوز واکسن متفاوت است اما به طور معمول این عوارض در کودکان بی اشتهایی، تب، درد، تورم، بیقراری، قرمزی و سفتی در ناحیه تزریق، گیجی و اختلال خواب را به همراه دارد.

و در بزرگسالان نیز سردرد، کاهش اشتها، خستگی، تب و لرز، اسهال، تحریک پذیری، سفتی و قرمزی در ناحیه تزریق، درد، سخت شدن حرکت در آرنج و درد مفاصل و عضلات را به همراه دارد.

افرادی که نسبت به واکسن واکنش های آلرژیک خطرناکی داشته‌اند نباید این واکسن را استفاده کنند اگر این افراد پس از تزریق دوز اول واکسن متوجه این واکنش آلرژیک شده‌اند نباید دوز دوم را دریافت کنند، همچنین اگر افراد در زمان تعیین شده برای تزریق واکسن دچار بیماری شده باشند که از لحاظ شدت، متوسط یا شدید باشد بهتر است تا بهبودی کامل صبر کرده و بعد از آن واکسن را تزریق کنند البته شخصی که بیماری خفیف دارد به طور معمول جایز است واکسن را دریافت کند.

برای زنان باردار توصیه می شود که قبل از باردار شدن واکسینه شوند تا در معرض ابتلا به بیماری پنوموکوکی قرار نگیرند همچنین مدرکی به این مضمون که واکسن پرونار برای زنان باردار یا جنین آنها مضر است وجود ندارد.