مردم چگونه سلامت محصولات کشاورزی را تشخیص دهند؟ / خرید میوه درشت ممنوع!

اقتصادآنلاین – سپیده قاسمی؛  در بین خبرهای تایید و تکذیب‌های سلامت محصولات کشاورزی پس فرستاده شده از سوی کشورهای هدف صادراتی، نگرانی مردم از توزیع این محصولات در بازار داخل تشدید شده‌است.

تامین و عرضه محصولات سالم و حفظ سلامت مردم وظیفه دستگاه‌های حاکمیتی است و قوانین روشن و مشخصی برای آن وجود دارد. بر اساس قانون، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ‌با همکاری وزارت جهاد کشاورزی موظف به تأمین سلامت محصولات کشاورزی هستند. وزارت جهادکشاورزی باید نهاده‌های تولید کم خطر را در اختیار کشاورزان قرار دهد و بر نحوه مصرف آن ها نظارت کند و وزارت بهداشت نیز موظف است از عرضه محصولاتی که به‌صورت غیرمجاز از سموم و کودهای شیمیایی استفاده کرده‌اند جلوگیری کند.

خبرهای رسیده از باز پس فرستادن محصولات کشاورزی نشان می‌دهد دستگاه‌های مذکور به وظایفی قانونی که به آن‌ها واگذار شده عمل نکرده‌‌اند یا در اجرای آن‌ها ضعف داشته‌اند.

پیامد این اتفاق در کنار از دست رفتن اعتبار جهانی محصولات کشاورزی کشور، دامن زدن بر نگرانی مردم از سلامت محصولات کشاورزی است که در داخل عرضه و مصرف می‌شود.

هر چند مسئولان بارها اعلام کرده اند که عمده محصولات کشاورزی از سلامت مورد تایید و استاندارد کشور برخوردار هستند، اما همواره جای این احتمال را باقی گذاشته اند که ممکن است برخی محصولات به دلیل مصرف بیش از حد یا مصرف نامناسب سموم ، از سلامت لازم برخودار نباشد.

به اعتقاد کارشناسان، شاید اطلاع مردم درباره راهکارهای انتخاب محصول کشاورزی سالم تر بتواند علاوه بر کاهش خطر برای جامعه، کشاورزان را به سمت تولید محصول سالم‌تر سوق دهد.

علی کرمی، رییس موسسه بنیاد زندگی سالم ایران، در گفت و گو با اقتصاد آنلاین ضمن تاکید بر اینکه معمولا امکان تشخیص وجود سموم و فلزات سنگین از ظاهر محصولات کشاورزی ممکن نیست و بهترین راه تشخیص سموم روش‌های آزمایشگاهی است، راهکارهای را پیشنهاد داد که مردم از طریق آن‌ها می‌توان محصولات کم خطرتر و سالم‌تر را انتخاب کنند.

وی گفت: با توجه به اینکه مردم امکان تست آزمایشگاهی را ندارند، می توان به آن‌ها آموزش‌های داد که در انتخاب محصول سالم‌تر کمکشان کند.

به گفته کرمی در اولین قدم باید مردم بیاموزند که نباید کیفیت را فدای کمیت و ظاهر محصول کنند، به عبارت دیگر کیفیت باید فاکتور اول انتخاب محصول باشد نه ظاهر آن!

وی تصریح کرد: مردم معمولا در هنگام انتخاب به سراغ  محصولی می‌روند که ظاهر بهتری داشته باشد در حالی که این اولین اشتباه در انتخاب محصول سالم تر است.

کرمی با بیان اینکه محصولات با زرق و برق اغلب سم بیشتری برای در امان ماندن از آفات دریافت کرده‌اند، افزود: برخی کشاورزان برای جلوگیری از هجوم آفات به محصول در مصرف سموم زیادی روی می‌کنند، این امر موجب تولید محصول با سطح بالای باقی مانده سموم، اما ظاهری مناسب می‌شود.

رییس موسسه بنیاد زندگی سالم ایران، ادامه داد: شرایط وقتی بدتر می‌شود که کشاورزان فاصله زمانی لازم بین سم‌پاشی و برداشت و عرضه محصول به بازار را رعایت نمی‌کنند و به این ترتیب محصول آلوده به دست مصرف کننده می‌رسد.

کرمی با انتقاد از دستگاه‌های مسئول ناظر بر سلامت محصولات کشاورزی، بخش بزرگی از این اتفاق را متوجه کم کاری و بی توجهی آن ها دانست.

کرمی خرید و مصرف محصولات بسته‌بندی شده داری شناسنامه را راهکار دیگر برای انتخاب محصول سالم تر برشمرد و افزود: در حال حاضر بخش عمده محصولات کشاورزی در کشور ما به صورت فله‌ای توزیع می‌شود و این امر تشخیص محصول سالم را برای مصرف کننده سخت می‌کند.

وی ادامه داد: اگر محصولات در بسته بندی با لیبل مشخصات توزیع شود، تولیدکننده ملزم خواهد بود که شناسنامه محصول که شامل تاریخ تولید، نوع سم مصرفی و میزان آن را درج کند و مردم این امکان را پیدا می‌کنند محصول سالم تر را انتخاب و مصرف کنند.

کرمی در پاسخ به این پرسش که در شرایط فعلی که دسترسی مردم به محصولات بسته بندی کمتر است چه باید کرد، گفت: توصیه می‌شود مردم در انتخاب صیفی‌جات و میوه‌ها محصولاتی را بخرند که اندازه کوچک‌تری دارند، به طور مثال سیب زمینی و پیاز را در سایز کوچک خریداری و از خرید سیب زمینی و پیازهای به اصلاح درشت خودداری کنند.

وی تصریح کرد: همچنین در انتخاب محصول، رسیده یا کال بودن را مد نظر قرار دهند؛ به طور مثال گوجه ای را انتخاب کنند که کاملا رسیده باشد و از خرید گوجه های نارس با این فرض که در خانه خواهد رسید خودداری کنند.

توصیه دیگر کرمی، تا حد ممکن خرید محصولات غیر گلخانه‌ای است، چراکه در حال حاضر در تولید محصولات غیر گلخانه ای میزان سم کمتری استفاده می‌شود، به طور مثال هر چند خیار گلخانه های ظاهر بهتری دارد اما، در خیار سنتی از میزان سم کمتری استفاده شده است.

وی همچنین از مردم خواست در هنگام مصرف محصولات دقت لازم را داشته باشند و قسمت‌های از گیاه که دارای رنگ غیر طبیعی است را جدا کرده و دور بریزند.

کرمی در اینباره گوجه را مثال زد که در برخی موارد پس از برش قسمت های سفید یا سبز رنگی در بافت محصول دیده می‌شود که باید جدا شده و از مصرف آن خودداری شود.

وی با یادآوری اینکه برنج یکی از محصولات پر مصرف در کشور ما است، رعایت برخی نکات ساده در مصرف آن را ضامن تامین بخش زیادی از سلامت این محصول غذایی عنوان کرد.

کرمی گفت: ثابت شده است که اگر قبل از مصرف برنج آن را در آب خیسانده و سپس به صورت دم کرده استفاده شود، بخش قابل توجه ای از سم مصرفی از آن خارج می‌شود.

وی همچنین مرغ را غذای پر مصرف دیگر در کشور برشمرد که مردم را باید از چگونگی مصرف سالم آن آگاه کرد. کرمی توضیح داد: درباره مرغ خطر مصرف بالای آنتی بیوتیک ها در دوره پایانی رشد پرنده مطرح است، به این معنی که مرغداران در دوره پایانی رشد پرنده اقدام به خوراندن مقادیر بالایی آنتی بیوتیک می کنند تا با بالا رفتن سن و وزن، تهدید بیماری و مرگ را برای پرنده کاهش دهند.

وی افزود: آنتی بیوتیک جذب گوشت مرغ شده و پس از مصرف وارد بدن ما می‌شود که نتیجه خطر مقاومت فرد به درمان آنتی بیوتیک را به همراه دارد. 

کرمی برای در امان ماندن مردم از این خطر توصیه کرد: مردم باید مرغی را خریداری کنند که وزن آن کمتر از ۲.۵ کیلوگرم باشد، مرغ با بیش از این وزن دوره پرورش طولانی تری داشته و باقی مانده آنتی بیوتیک در آن بیشتر است.

وی همچنین پخت با درجه حرارات و مدت زمان مناسب را عاملی دانست که می‌تواند میزان زیادی از آنتی بیوتیک موجود در گوشت مرغ را دفع کند.

کرمی در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه، گفته می‌شود برخی اقدامات مانند پوست کندن به ویژه در میوه‌ها می‌تواند مانع ورود سم به بدن فرد شود، گفت: این تصور اشتباه است که با کندن پوست میوه های مانند سیب سم آن وارد بدن نمی‌شود، چراکه در میوه ها سم به بافت میوه نفوذ کرده و با پوست کندن نمی‌توان مانع ورود سم به بدن شد.

کرمی با تاکید بر اینکه مردم آگاه به سلامت محصولات کشاورزی، تولیدکننده را وادار به تولید محصول سالم می‌کنند، اظهار کرد: آگاهای سازی مردم باید با جدیت دنبال و هر روز سطح استاندارد سلامت در این حوزه بالاتر برود تا شاهد تکرار مشکلات اخیردر خصوص پس فرستادن محصولات کشاورزی کشور و ایجاد جو نگرانی در جامعه نباشیم.

وی بار دیگر یادآور شد: جریان تامین سلامت محصولات کشاورزی باید از ابتدای زنجیره یعنی تولید مورد توجه قرار گیرد که آن نیز تنها با اجرای قوانین و عمل دستگاه‌های مسئول به وظایفشان ممکن خواهد شد.

کرمی با بیان اینکه تامین سلامت غذایی جدای از تامین امنیت غذایی کشور نیست، خواستار توجه مسئولان کشور به سلامت غذایی همراه با تامین امنیت غذایی شد.

رییس موسسه بنیاد زندگی سالم ایران بر این باور است؛ جامع سالم می‌تواند جامعه پویا و خلاق را تشکیل دهد و کشوری را بسازد که قدم در راه توسعه می‌گذارد.  

بر اساس این گزارش هر چند آگاه کردن مردم می تواند در تولید محصول سالم موثر باشد، اما آگاهی مردم از مسئولیت دستگاه‌‌های ذی‌ربط در قبال تامین سلامت جامعه کم نمی‌کند. دستگاه‌‌های ذی‌ربط مکلف به تامین سلامت مردم هستند و برای تخطی از آن باید پاسخگو باشند.