وضعیت دخل و خرج دولت در نیمه اول امسال

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، جزییات عملکرد 6 ماهه بودجه سال 1400 منتشر شد، منابع مصوب بودجه امسال 1277 هزار میلیارد تومان است که مصوب 6 دوازدهم آن حدودا 638 هزار و 960 میلیارد تومان را 57 درصد محقق کرده است.

به عبارت دیگر بیش از 361 هزار میلیارد تومان منابع محقق شده که نسبت به عملکرد مدت مشابه سال گذشته 49 درصد افزایش داشته است. 

* درآمد مالیات و گمرک چقدر شد؟

منابع بودجه متشکل از درآمدها شامل مالیات و گمرک و سایر درآمدها می‌شود که جمعا بیش از 195 هزار میلیارد تومان وصول شد. از این رقم 138 هزار 519 میلیارد تومان از محل مالیات و 8400 میلیارد تومان توسط گمرک (حقوق ورودی کالا و خودرو و سایر مباحث)  به دست آمده است.

درآمدهای مالیاتی نسبت به مدت مشابه سال قبل 63 درصد رشد کرده و 102 درصد مصوب 6 ماهه را تحقق داده است.

* سایر درآمدها کدامند؟

سایر درآمدها سومین بخش این سرفصل است که شامل سود سهام شرکت‌های دولت، جرایم رانندگی، ثبت اسناد و املاک کشور، درآمد خدمات قضایی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، وزارت صمت، جریمه زمان غیبت مشمولان، دو درصد هزینه شرکت‌های دولتی،‌ بانک‌ها و موسسات و مابه التفاوت نرخ ارز مصوبه دولت می‌شود.

از این بخش نیز 48 هزار و 215 میلیارد تومان درآمد وصول شد که نسبت به عملکرد سال 99 بالغ بر 92 درصد رشد دارد. رقم مصوب سایر درآمدها در بودجه امسال 129 هزار و 661 میلیارد تومان است. علاوه بر آن 74 درصد مصوب این مدت را پوشش داد.

* وضعیت نفت و گاز در بودجه امسال

دومین منابع درآمدی بودجه، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان درآمدهای نفت و گاز است. البته در سال‌های اخیر به این سرفصل، فروش واگذاری اموال منقول و غیرمنقول نیز افزده شده است. با این حساب در نیمه نخست سال جاری 26 هزار و 535 میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای وصول شد که 389 درصد نسبت به مدت مشابه سال 99 افزایش یافت. البته این رقم تنها 13 درصد از عدد مصوب بودجه 6 ماه قلمداد می‌شود. برای کل سال 395 هزار 547 میلیارد تومان درآمد پیش بینی شده است.

سهم منابع حاصل شده از نفت و فرآورده‌های نفتی 25 هزار و 860 میلیارد تومان بوده و 414 درصد در مقایسه با مدت قبل رشد نشان می‌دهد.

* عملکرد صفر مازاد فروش 

جالب است بدانید از محل ردیف خوراک داخلی مجتمع‌های پتروشیمی درآمدی کسب نشد. در بودجه امسال 60 هزار میلیارد تومان برای فروش مازاد منابع حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی و خالص صادرات گاز مصوب شد که عملکرد این بخش در نیمه امسال صفر بوده است.

علاوه بر آن برای تحویل نفت خام به اشخاص حقیقی و حقوقی براساس قیمت بورس انرژی یا قیمت منطقه‌ای 90 هزار میلیارد تومان در بودجه مصوب شد که عملکردی در این مدت نداشت.

* فروش اموال منقول و غیرمنقول

از سال 97 به دلیل تشدید تحریم‌ها و کمبود منابع برای تراز شدن بودجه ناشی افزایش هزینه‌ها، دولتمردان به فکر فروش اموال و دارایی‌ها منقول و غیرمنقول افتادند و همان سال 50 هزار میلیارد تومان برای آن در نظر گرفته شد که عملکرد آن صفر بود. 

با روی کار آمدن دولت سیزدهم، یکی از برنامه‌های خاندوزی، وزیر اقتصاد، تمرکز روی فروش و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول است اما این مسئله با موانع قانونی روبرو بوده و مشکلات متعددی دارد که هنوز مرتفع نشده است. با این اوصاف عملکرد این بخش در شش ماهه سال 1400 رقمی بالغ بر 673 میلیارد تومان بوده در حالی که رقم مصوب بیش از 45 هزار میلیارد تومان است. این عملکرد 3 درصد رقم مصوب شش ماهه را تامین کرد.

* واگذاری دارایی‌های مالی 

سومین بخش درآمدهای بودجه که به گفته کارشناسان جنس آن نوعی استقراض است و باید اصل و سود آن پرداخت شود به دارایی‌های مالی باز می‌گردد. این بخش در نیمه نخست سال جاری حدود 139 هزار و 400 میلیارد تومان عملکرد داشت که رشد 15 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. رقم مصوب کل سال 427 هزار و 475 میلیارد تومان در نظر گرفته شد. 

* دولت چقدر اسناد خزانه فروخت؟

عمده تمرکز منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی روی فروش و واگذاری انواع اوراق مالی اسلامی است که رقم مصوب آن 132 هزار و 500 میلیارد تومان بوده و عملکرد آن در این مدت 113 هزار و 977 میلیارد تومان شد که 31 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد.

* واگذاری شرکت‌های دولتی

واگذاری شرکت‌های دولتی ذیل دارایی‌های مالی تعریف می‌شود که عملکرد آن در این مدت 680 میلیارد تومان بوده در حالی در نیمه سال 99 بالغ بر 21 هزار 500 میلیارد تومان منابع حاصل شده بود.

زیربخش‌های این ردیف درآمدی، واگذاری شرکت‌های دولتی، فروش سهام شرکت‌ها،‌ سهم الشرکه اموال،‌و سایر ردیف‌های درآمدی است که عملکرد چندانی نسبت به مدت مشابه سال قبل نداشتند.

* صندوق توسعه ملی 

طبق بودجه مصوب دولت در نیمه نخست سال جاری بیش از 23 هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی برداشت کرده که رقم عملکرد مدت مشابه سال قبل 11630 میلیارد تومان بود. برای کل سال 36 هزار و 200 میلیارد تومان مصوب شده است.
جدول بودجه سال 1400 - ارقام به میلیارد تومان

مصارف بودجه کجاست؟

طرف دیگر درآمدها، هزینه‌های بودجه هستند که در این مدت 415 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 57 درصد افزایش یافته است و 65 درصد رقم مصوب 6 ماهه را محقق کرد. در 6 ماهه اول سال گذشته 264 هزار میلیارد تومان صرف هزینه بودجه شد.

عمده مصارف به پرداخت اعتبارات هزینه‌ای اختصاص دارد. با توجه به مصوبات افزایش حقوق و مزایای کارکنان دولت در سال 99 آثار آن در بودجه سال 1400 خود نمایی می‌کند. به طوری که در این مدت 324 هزار 600 میلیارد تومان پرداخت شد. برای امسال حدود 919 هزار میلیارد تومان در بودجه اعتبار مصوب شده است.

اعتبارات هزینه‌ای چیست؟

اعتبارات هزینه‌ای شامل حقوق و مزایای مستمر کارکنان دولت، صندوق بازنشستگی کشوری و تامین اجتماعی لشگری، سایر هزینه‌های ملی و استانی،‌ ردیف‌های متفرقه، یارانه کالاهای اساسی، پرداخت بابت صندوق توسعه ملی، اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی و تنخواه بودجه می‌شود.

حقوق کارکنان دولت در 6 ماهه اول سال

در این مدت بابت حقوق و مزایای کارکنان دولت 126 هزار 700 میلیارد تومان پرداخت شد که نسبت به مدت مشابه سال 99 بالغ بر 61 درصد افزایش یافت. سال گذشته 78 هزار 540 میلیارد تومان واریز شده بود.

صندوق‌های بازنشستگی حدود 80 هزار میلیارد تومان پرداخت شده و رشد 68 درصدی را تجربه کرده‌اند.

تزریق منابع به طرح‌های عمرانی

در نیمه نخست سال جاری حدود 67 هزار میلیارد تومان اعتبار به طرح‌های عمرانی تزریق شده که نسبت به عملکرد سال گذشته، 91 درصد افزایش نشان می‌دهد. سال گذشته در همین مدت حدود 35 هزار میلیارد تومان به عمرانی‌ها اختصاص یافته بود. رقم مصوب کل سال بیش از 176 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد.

باز پرداخت اوراق مالی 

سومین سرفصل هزینه‌ای متعلق به پرداخت اعتبارات تملک دارایی‌های مالی است که در این مدت حدود 24 هزار میلیارد تومان اختصاص یافت که نسبت به مدت مشابه سال قبل 47 درصد بالا رفته است. برای سال جاری 182 هزار 740 میلیارد تومان مصوب شد.

تنخواه بودجه/بودجه امسال 300 هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت

طبق این گزارش در 6 ماهه امسال دولت حدود 54 هزار میلیارد تومان تنخواه از بانک مرکزی دریافت کرده است.

 مسئولان دولت سیزدهم معتقدند در دو ماه اخیر جلوی استقراض برای جبران کسری بودجه را گرفته‌اند و طبق آمار بانک مرکزی حدود 6 هزار میلیارد تومان از تنخواه بودجه بازگشت داده شد.

با همه این تفاسیر بسیاری از کارشناسان و مراکز پژوهشی معتقدند بودجه سال جاری بیش از 300 هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت.