کوبا در آستانه تحول؟
اکنون نسل جوانی از مخالفان - که بسیاری از آنها هنرمندان و روشنفکرانی هستند که برای پراکنده ایده هایشان به اینترنت متوسل می شوند - خواستار تظاهرات برای روز دوشنبه شده اند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیایاقتصاد، این خط در طول روز شروع میشود و تا شب ادامه مییابد. در تاریکی پیش از سحرگاه، صدها نفر در انتظارند. چهار زن روی جعبههای مقوایی میخوابند و یک پتوی نازک را با هم استفاده میکنند.
پس از ۲۴ ساعت پرستار از شیفت خود سر میرسد و به جمع این زنان ملحق میشود و کار آنها را ادامه میدهد. هر کدام از آنها بلیتی برای ورود به سوپرمارکت دولتی کوبا دارند و اینجا تنها جایی است که کالاهای اساسی مانند مرغ، گوشت و دستمال توالت و سایر اقلام مورد نیاز را میتوانند تهیه کنند.
ساعت ۵:۲۷صبح روز چهارشنبه، مردی با کلاه بیس بال روی سرش بلیت شماره ۳۰۲ را در دست دارد و این شماره را صدا میکند. ساعت ۶ عصر روز قبل هم یک آشپز خانم که نمیخواست از ترس انتقام نامش صدا شود، سر رسید و گفت: «اگر در صف قرار نگیرید، نمیتوانید هیچچیز بخرید.» برای کشوری که به کمبودها (از غذا گرفته تا دارو) عادت شده است، این یک اتفاق ناخوشایند در سال جاری است؛ چراکه کووید-۱۹ هم مزید بر علت شده و همراه با تحریمهای آمریکا شرایط را برای مردم سختتر کرده است.
«اد اوگوستین» در گزارش ۱۴نوامبر در نیویورکتایمز نوشت: اکنون نسل جوانی از مخالفان- که بسیاری از آنها هنرمندان و روشنفکرانی هستند که برای پراکنده ایده هایشان به اینترنت متوسل میشوند- خواستار تظاهرات برای روز دوشنبه (امروز ۲۴ آبان) شدهاند.
این حرکتی شجاعانه و متهورانه است که سابقه چندانی در کوبا ندارد. آنها امیدوار به مشتعل کردن شعله راهپیماییای هستند که تابستان گذشته روشن شد و خیابانها را مملو از انسان کرد؛ انسان هایی که خواستار غذا، دارو و آزادی بودند. نکته اینجاست که آنها علیه دولتی معترضاند که برای اولین بار از زمان انقلاب کمونیستی در سال ۱۹۵۹ به این سو کمترین تعداد کهنهسربازان انقلاب را دارد. درست چند روز قبل از آغاز «راهپیمایی مدنی برای تغییر» به نظر میرسد سازماندهندگان از ترس برخورد خشونتآمیز حکومت، تعداد معترضان را کم جلوه میدهند و سعی میکنند حضور آنها را کمرنگ سازند. سازماندهندگان از مردم میخواهند اگر از حضور در خیابان احساس ترس یا ناراحتی میکنند، در ساعت مقرری برگههای سفید به در خانه خود بیاویزند، در ساعت ۳ شهر شروع به دست زدن کنند و روشهای مبتکرانه دیگری برای تظاهرات و نشان دادن اعتراض خود بیابند.
با وجود یک گام به پیش و دو گام به پس کوبا به سوی آزادی، متخصصان معتقدند که کوبا در آستانه تحولی مهم است؛ هرچند جنبش اعتراضی این کشور نتواند حزب کمونیستی را که ۶۰ سال است در این کشور حکومت دارد، ساقط کند. «کارلوس آلزوگارای» سفیر سابق کوبا در اتحادیه اروپا و دانشگاهیای که خود را حامی جدی دولت میپندارد، میگوید: «ما شاهد یک جنبش ضد انقلابی بیسابقه در کوبا هستیم.»
این لحظهای حیاتی برای دولت کوباست. نسلی از جوانانی که در دوران فیدل و برادرش رائول بزرگ شدند، اکنون با «میگوئل دیاز کانل» روبهرو هستند. او یکی از استوانههای حزب است که در سال ۲۰۱۸ رئیسجمهور شد. او در سن ۶۱ سالگی نماینده نسل جوانی از اعضای حزب کمونیست کوباست. دیاز کانل، تقصیر بیماریهای درازمدت اقتصادی کوبا را به گردن تحریمهای آمریکا میاندازد؛ تحریمهایی که از قضا در سال های اخیر افزایش یافته است. دولت ترامپ سفر به این کشور را ممنوع کرد، پولهای ارسالی به این کشور را قطع و این جزیره را به لحاظ مالی از نظام بینالمللی جدا کرد و ضررهای اقتصادی هنگفتی به این کشور وارد ساخت.
او هم همچون اسلاف خود علاقه زیادی به سرکوب اعتراضات دارد. وقتی معترضان در ۱۱ جولای به خیابانها ریختند، دیاز کانل اعضای حزب را تشویق کرد تا به سرعت در پس آنها روان شوند. حامیان دولتی معترضان را با باتوم دنبال میکردند. به گفته گروه حقوق مدنی کوبایی با نام « Cubalex» حدود هزار نفر دستگیر و ۶۵۹ نفر زندانی شدند. پس از اینکه تظاهرات روز دوشنبه (امروز) اعلام شد، دولت کوبا یک کارزار گستردهای رسانهای را علیه آن آغاز کرد و اصرار داشت که رهبران این جنبش اعتراضی «سرپنجههای ایالات متحده در کوبا هستند.» «یونیور گراسیا» نمایشنامهنویس بهعنوان یکی از رهبران این جنبش ظاهر شد.
او در زمره پایهگذاران گروه فیسبوکی «مجمعالجزایر» است که ۳۵ هزار عضو دارد که مروج بحث و گفتوگوست. این گروه مهمترین مروج راهپیماییهایی است که برای روز دوشنبه در سراسر کشور تدارک دیده شده است. او میگوید: «معتقدم که نقش هنر در حال پیدا شدن و بیدار شدن است. باید همه چیز را به هم بزنیم تا مردم با کرامت خود جامعهای را بسازند که در آن خودشان تصمیم به تغییر چیزها را بگیرند.» دولت کوبا آشکارا این هنرمند را مورد انتقاد قرار داده است و میگوید که کارگاههایی که گراسیا در خارج از کشور برگزار میکند – مانند کارگاهی که مخالفان میآموزند چگونه ائتلاف هایی را با ارتش کوبا شکل دهند- موجب برنامهریزی برای اعتراضات مردمی شده است. گراسیا میگوید که او در حال تحقیق روی یک نمایشنامه است.
گراسیا دیدار با مقامهای آمریکایی در هاوانا را میپذیرد؛ اما میافزاید که او همچنان به ضبط کردن پادکستها ادامه میدهد و اقدامات برای محدودیت تجاری را مورد بحث قرار میدهد. او میگوید اینترنت و تلفن هم بهصورت روزمره قطع است. گراسیا میگوید به تازگی یه مرغ بی سر را کنار خانهاش پیدا کرده که نشاندهنده تهدید سیاسی علیه اوست.
او میگوید نیروهای امنیتی با مادر خانم او سهبار در هفته دیدار کردند. گراسیا میافزاید: «آنها از هر ابزاری برای دلسرد کردن یا تهدید ما استفاده میکنند.» «رائول پرادو» سینماگر و یکی از همکاران گراسیا میگوید اگر خودروی پلیس کنار منزل او پارک نشده باشد، روز دوشنبه برای راهپیمایی به معترضان خواهد پیوست و درخواست آزادی زندانیان سیاسی را سر خواهد داد و از دولت خواستار رعایت حقوقبشر خواهد شد. پرادو میگوید: «هیچ راه دیگری برای دستیابی به تغییر وجود ندارد. اگر تغییر به ما نرسد، مسوولیت آن بر دوش فرزندانمان قرار خواهد گرفت.» کانل در یک مصاحبه اخیر گفت: «سفارت آمریکا در کوبا نقش فعالی در تلاشها برای سرنگون کردن نظم داخلی در کشور دارد.»