علت بیماری آشالازی یا فلج شدن مری و درمان آن
آیا می‌توانید تصور کنید که فلج شدن مری چگونه است؟ آشالازی اختلالی نادر است که عبور غذا و مایعات از لوله بلع به معده را دشوار می‌کند. این بیماری زمانی پیش می آید که اعصاب مری آسیب ببینند. در نتیجه، مری به مرور زمان فلج و گشاد می‌شود و توانایی فشار دادن غذا به داخل معده را از دست می‌دهد. هنوز درمان قطعی برای آشالازی وجود ندارد، ولی با برخی از روش‌ها می‌توان علائم را تسکین داد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از درمانکده؛ در این مطلب همراه ما باشید تا علائم آشالازی، عوارض و راه های بهبود آن را به شما معرفی کنیم.
در بیمار مبتلا به آشالازی، عضلات اسفنکتر شل نمی‌شود، و از حرکت غذا به داخل معده شما جلوگیری می‌کند.
بیماری آشالازی چیست؟
آشالازی اختلالی نادر است که بر اثر آن مری قادر به انتقال مواد غذایی و مایعات به داخل معده شما نیست. مری یک لوله عضلانی است که غذا را از دهان به معده منتقل می‌کند. در محلی که مری شما با معده تلاقی پیدا می کند، یک حلقه از عضله، به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES)، قرار دارد. این عضله شل می‌شود و اجازه می‌دهد غذا به معده وارد شود و سپس منقبض می‌شود. در واقع این عمل از جمع شدن معده در مری جلوگیری می‌کند. در بیمار مبتلا به آشالازی، عضلات اسفنکتر شل نمی‌شود، و از حرکت غذا به داخل معده شما جلوگیری می‌کند.
علت بیماری آشالازی چیست؟
اینکه چرا عضلات مری انسان به طور طبیعی منقبض و شل نمی‌شوند، مشخص نیست. طبق یک نظریه، آشالازی یک بیماری خود ایمنی است که توسط ویروس ایجاد می‌شود. سیستم ایمنی بدن فرد به سلول‌های عصبی که در لایه‌های عضلانی دیواره مری و در عضله اسفنکتر است، حمله می‌کند. سلول‌های عصبی که عملکرد عضلات را کنترل می‌کنند، به آرامی تحلیل می‌روند. دلیل این مشکل مشخص نیست، ولی این امر منجر به انقباض بیش از حد عضله اسفنکتر می‌شود. پس اگر دچار آشالازی هستید، غذا و مایعات نمی‌توانند از طریق مری به معده شما منتقل شوند. طبق نظریه دیگری، علت آشالازی می‌تواند ارثی باشد. اما هنوز برای آن تحقیقات بیشتری لازم است.
چه افرادی دچار آشالازی می شوند؟
این بیماری به طور معمول در بزرگسالانِ بین ۲۵ تا ۶۰ سال اتفاق می‌افتد. اما در کودکان نیز ممکن است رخ دهد و در بین کودکان زیر ۱۶ سال، تقریبا حدود ۵٪ دیده می‌شود. تاکنون بیماری آشالازی در هیچ نژاد یا گروه قومی خاصی بیشتر نبوده است. همچنین زنان و مردان به طور مساوی به آن مبتلا می‌شوند.
آیا آشالازی یک بیماری جدی است؟
بیماری آشالازی می‌تواند خطرناک باشد، به خصوص اگر بدون درمان باقی بماند. آشالازی می‌تواند باعث کاهش وزن قابل توجه و سوءتغذیه شود. در این افراد خطر کمی برای ابتلا به سرطان مری هم وجود دارد، مخصوصاً زمانیکه این بیماری برای مدت طولانی در بدن باقی بماند. در این صورت ممکن است پزشکان غربالگری مکرر مری را به شما توصیه کند.
علائم بیماری آشالازی
علائم آشالازی به آرامی ایجاد می‌شوند و تا چندین ماه یا چندین سال ادامه دارند. این‌ها عبارتند از:
مشکل در بلع یا دیسفاژی (شایع‌ترین علامت اولیه)
برگرداندن غذای هضم نشده
درد قفسه سینه
سوزش سردل
کاهش وزن
سو تغذیه
سکسکه و باد گلو
مشاوره با فوق تخصص گوارش
عوارض بیماری آشالازی
بیماری آشالازی باعث می‌شود که غذا به مری برگردد و سپس با تحت تاثیر قرار دادن نای (لوله تنفس)، عوارضی را به وجود می‌آورد. این عوارض عبارتند از:
پنومونی (سینه پهلو)
عفونت‌های ریوی
سرطان مری
راه های تشخیص بیماری آشالازی
برای تشخیص آشالازی معمولا از ۳ آزمایش استفاده می‌شود:
بلع باریم: برای این آزمایش، بیمار یک داروی باریم (مایع یا شکل دیگر) را می‌بلعد و حرکت آن از طریق مری و با استفاده از اشعه ایکس ارزیابی می‌شود. پرتو پرستو باریم در این دستگاه، باریک شدن مری را نشان می‌دهد.
آندوسکوپی فوقانی: در این آزمایش، یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر که دوربینی روی آن قرار دارد، از مری عبور می‌کند. این دوربین تصاویر داخل مری را برای ارزیابی روی صفحه نمایش می‌دهد. این آزمایش به رد ضایعات سرطانی (بدخیم) و همچنین ارزیابی آشالازی کمک می‌کند.
مانومتری: این آزمایش زمان و قدرت انقباضات عضلانی مری و شل شدن اسفنکتر را اندازه‌گیری می‌کند. عدم آرامش عضله اسفنکتر در پاسخ به بلع و عدم انقباضات عضلانی در امتداد دیواره‌های مری، نتیجه مثبت آشالازی است.
راه های درمان آشالازی
برای درمان آشالازی چندین روش جراحی و غیر جراحی در دسترس هستند. هدف از این درمان‌ها، تسکین علائم بیماری است که با شل شدن اسفنکتر تحتانی مری صورت می‌گیرد. پزشک با توجه به شرایط و ترجیحات بیمار یک یا چند روش را معرفی می‌کند. این راه‌ها عبارتند از:
جراحی با حداقل تهاجم
همان‌طور که از نام این جراحی معلوم است، این جراحی با حداقل آسیب انجام می‌شود. جراحی مورد استفاده در درمان آشالازی، ازوفاگومیوتومی لاپاراسکوپی یا میوتومی لاپاراسکوپی هلر نام دارد. در این جراحی، ابزاری نازک و شبیه تلسکوپ به نام آندوسکوپ، از طریق یک برش کوچک وارد می‌شود. آندوسکوپ به یک دوربین فیلمبرداری کوچک متصل است که نمای بخش عمل را روی مانیتورهای ویدئویی واقع در اتاق عمل قرار می‌دهد. در این عمل فیبرهای عضلانی اسفنکتر تحتانی بریده می‌شوند. افزودن روش دیگری به نام فوندوپلیکیشن، به شما کمک می‌کند تا از ریفلاکس معده جلوگیری شود.
میوتومی آندوسکوپی دهان، یکی دیگر از انواع جراحی‌های لاپاراسکوپی است. در این روش عضلات کنار مری، اسفنکتر و قسمت فوقانی معده بریده می‌شوند. بریدگی‌های موجود در این نواحی باعث شل شدن عضلات می‌شود و اجازه می‌دهد که مری مانند آنچه در حالت عادی است، خالی شود و مواد غذایی را به داخل معده منتقل کند.
بالون زدن
در این روش غیر جراحی، یک بالون مخصوص از طریق عضله اسفنکتر وارد می‌شود و سپس باد می‌شود. این روش باعث انعطاف‌پذیری عضله شده و به غذا اجازه می‌دهد تا وارد معده شما شود. در افرادی که جراحی در آن‌ها ناموفق است، بالون معمولا اولین گزینه درمانی به حساب می‌آید. برای تسکین علائم و حفظ بالون، ممکن است هر چند سال یکبار مجبور شوید چندین بار این روش را انجام دهید.
دارو درمانی
اگر به هر دلیلی روش‌های قبلی برای شما مناسب نباشند، ممکن است پزشکان از تزریق بوتاکس به درمان آشالازی بپردازند. بوتاکس پروتئینی است که توسط باکتری‌های سازنده بوتولیسم ساخته می‌شود. وقتی بوتاکس به مقدار کم به عضلات تزریق شود، می‌تواند عضلات اسپاستیک را شل کند.
سایر درمان‌های دارویی شامل نیفدیپین یا ایزوسوربید است. این داروها با کاهش فشار عضله اسفنکتر، عضلات مری را شل می‌کنند. این روش‌های درمانی کمتر از جراحی یا بالون زدن موثر هستند و فقط علائم شما را برای مدت کوتاهی تسکین می‌دهند.
ازوفاژکتومی: این عمل یعنی برداشتن مری، و آخرین راه‌حل درمانی است.
عوارض درمان آشالازی
عوارض درمان آشالازی، شامل موارد زیر است:
ایجاد سوراخ در مری
عدم موفقیت و بازگشت علائم آشالازی
بیماری ریفلاکس معده به مری
نفخ شکم
چشم انداز بیماران مبتلا به آشالازی
چشم انداز این بیماری برای هر فرد و با توجه به شدت علائم آن، متفاوت است. اگر بالون زدن برای اولین بار جواب ندهد، شاید جراحی توصیه شود. معمولا با هر بالون زدن در داخل اسفنکتر مری، احتمال موفقیت کاهش می‌یابد. بنابراین، اگر این عمل چندین بار ناموفق باشد، پزشک شما احتمالا به دنبال گزینه‌های دیگری خواهد بود. تقریبا ۹۵ درصد افرادی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، تا حدی از این علائم رها می‌شوند. با این حال، ممکن است دچار برخی عوارض شوند. این عوارض شامل مواردی مثل پاره شدن مری، ریفلاکس اسیدی یا مشکلات تنفسی است.
البته تغییرات خوب در سبک زندگی می‌تواند بسیار مفید باشد. بنابراین غذای خود را به قطعات کوچک و لقمه‌ای برش دهید و در حالت ایستاده بخورید. این حالت این امکان را به ما می دهد تا نیروی جاذبه به حرکت غذا از طریق مری کمک کند. هرگز صاف دراز نکشید. زیرا این امر خطر ورود غذا به داخل ریه‌ها را افزایش می‌دهد. از خوردن غذاهای جامد در هنگام خواب خودداری کنید.
نتیجه‌گیری
با توجه به نکات گفته شده، هیچ درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد. بنابراین بهتر است هر زمان علائم آشالازی را احساس کردید، به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. درمان به موقع تا حد زیادی از گسترش و خطرناک شدن این بیماری جلوگیری می‌کند.
