هشدارهای جدی پزشکی قانونی درباره انجام جراحی‌های زیبایی
تمایل به انجام اعمال جراحی پلاستیک و خدمات زیبایی طی سال‌های اخیر در کشور ما روندی رو به رشد و افزایشی قابل توجه داشته است و همواره تعداد زیادی از مردم برای دریافت این خدمات به مراکز و کلینیک‌های زیبایی مراجعه می کنند؛ خدماتی که به نظر می‌رسد در بسیاری موارد غیرضروری و تنها به دلیل برخی وسواس‌های نابجا نسبت به زیبایی ظاهری انجام می‌شود و بعضا تبعات و آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای افراد ایجاد می‌کند.
به گزارش اقتصادآنلاین، دکتر بابک سلحشور مدیرکل امور کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی کشور با اشاره به افزایش شکایات در حوزه خدمات زیبایی گفت: یکی از مشکلات عمده در بررسی پرونده‌های قصور پزشکی بویژه در رشته جراحی‌های پلاستیک و زیبایی مراجعه مردم به افراد غیر متخصص و غیرکارشناس یا مراکز نامعتبر برای دریافت خدمات زیبایی است که عمدتا مشکلاتی را برای این افراد ایجاد می‌کند.
وی افزود: دلیل اصلی مراجعه مردم به افراد غیرمتخصص برای دریافت خدمات ترمیمی و زیبایی عدم آگاهی در خصوص آن اقدام تشخیصی یا درمانی و نیز اعتماد به تبلیغات مطرح‌شده از مراکز نامعتبر در صفحات اینستاگرام و شبکه‌های مجازی است.
مدیرکل امور کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی با بیان اینکه بسیاری از شاکیان امور زیبایی که به کمیسیون‌های پزشکی قانونی مراجعه می‌کنند از طریق مراجع غیررسمی و شبکه‌های مجازی با مراکز خدمات زیبایی آشنا شده‌اند، اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از مردم در مورد کارشناس و یا مرکزی که مدعی اقدام درمانی و خدمات زیبایی است، پرس و جو نمی‌کنند و بدون کسب اطلاعات دقیق، خود را در معرض اقدامات و مداخلات زیبایی قرار می‌دهند.
سلحشور به مردم توصیه کرد: همانطور که مردم در بسیاری از امور زندگی خود حساس و دقیق هستند، از آنان درخواست می‌کنم قبل از دریافت هر اقدام درمانی و تشخیصی به خصوص اقدامات زیبایی که متاسفانه در کشور ما بسیار زیاد شده و به نظر می رسد تعداد اعمال جراحی در حوزه زیبایی از میانگین جهانی هم بالاتر رفته است، تحقیقات کافی به عمل آورند و با حساسیت و وسواس زیاد، پزشک و درمانگر خود را انتخاب کنند.
وی با بیان اینکه جراحی‌های پلاستیک و زیبایی به سه نوع تقسیم می‌شوند، گفت: اقدامات زیبایی و جراحی‌های پلاستیک یا صرفا جنبه درمانی دارند یا درمانی - زیبایی هستند و یا آنکه تنها با هدف زیبایی انجام می‌شوند. در دسته اول که اقدام درمانی است اعمال جراحی پلاستیک و ... به منظور درمان فرد و رفع یک مشکل یا ضایعه انجام می‌شود، مثل سوختگی شدیدی که برای فرد اتفاق افتاده و اسکار ناشی از آن برای بیمار بسیار شدید و از نظر اختلال حسی، خارش‌های شدید، شکل و ظاهر غیرطبیعی و ... مشکل‌آفرین شده است که در زندگی روزمره تاثیر منفی گذاشته؛ بنابراین اقدام برای رفع این مشکل جنبه درمانی خواهد داشت.
وی ادامه داد: در اقدامات همزمان درمانی و زیبایی، فرد علاوه بر درمان، خدمات زیبایی را نیز دریافت می‌کند. به عنوان مثال گاهی فردی برای جراحی انحراف شدید تیغه بینی و مشکلات ناشی از آن مثل خرخر شبانه و اشکال در خواب شبانه و سردردهای طولانی‌مدت ناشی از سینوزیت به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کند و ممکن است در حین عمل جراحی تیغه بینی که گاهی در شکل ظاهری آن هم تأثیرگذار است، عمل زیبایی بینی را هم انجام دهد که در این حالت برای فرد سپتورینوپلاستی انجام شده است.
مدیرکل امور کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی در خصوص اعمالی که صرفا با هدف زیبایی انجام می‌شود نیز گفت: گاهی یک عمل جراحی صرفاً با هدف زیبایی انجام می‌شود. در موارد اقدامات درمانی، انجام عمل یا هر اقدام دیگری بر اساس نیاز بیمار و حسب ضرورت، اجتناب‌ناپذیر است و گریزی از آن نیست اما در خصوص انجام اقدامات زیبایی مثل تزریق ژل یا انجام مزوتراپی یا تزریق فیلر، میکرونیدلینگ‌ها و بسیاری از موارد دیگر و نیز اقدامات جراحی پلاستیک برای لیفت صورت، رینوپلاستی و .... باید گفت که این اقدامات به وفور در کشورمان انجام می‌شود در حالی که شاید در برخی موارد هیچ ضرورتی نیز برای انجام آن وجود نداشته باشد.
سلحشور با تأکید بر اینکه برخی عوارض اعمال جراحی زیبایی اجتناب‌ناپذیر است، اظهار کرد: در پزشکی معتقدیم که یک‌سری عوارض در اعمال جراحی اجتناب‌ناپذیر هستند و علی‌رغم رعایت کلیه موازین علمی ممکن است برای بیمار اتفاق بیفتد و این موضوعی بسیار مهم و نقطه عطف اعمال جراحی است.
وی خاطرنشان کرد: فردی که صرفاً با هدف زیبایی عمل جراحی انجام می‌دهد باید بداند که ممکن است به دلیل تزریق مواد و داروها، حساسیت‌هایی در بدنش ایجاد شود که این موضوع هیچ ارتباطی به پزشک و ارتکاب قصور از جانب او ندارد. در برخی مواقع، عفونت‌های ناشی از اعمال جراحی نیز از عوارض اجتناب‌ناپذیر اقدام جراحی است و بدین معنا نیست که لزوماً پزشک قصور و کوتاهی داشته است؛ چراکه یک‌سری از عوارض اجتناب‌ناپذیر و غیرقابل پیشگیری هستند و حتی با رعایت تمام مسائل باز هم ممکن است اتفاق بیفتند.
مدیرکل امور کمیسیون های پزشکی قانونی در عین حال تصریح کرد: هرچند برخی عوارض در اعمال جراحی و اقدامات زیبایی اجتناب‌ناپذیرند اما اگر ضمن بررسی‌ها مشخص شود کوتاهی یا قصوری از جانب پزشک اتفاق افتاده و بیمار به دلیل آن دچار عارضه شده است حتما در کمیسیون مورد توجه قرار می‌گیرد و خطای پزشک گزارش می‌شود.
وی در این خصوص به یکی از پرونده‌های ارجاعی به کمیسیون اشاره کرد و گفت: برخی مواقع تغییر رنگ پوست بعد از انجام لیزر می‌تواند امری طبیعی تلقی شود که عارضه موقتی است و رفع می‌شود اما چندی پیش پرونده‌ای به کمیسیون ارجاع شد که فردی پس از انجام لیزر دچار سوختگی شدید پوستی و عارضه‌ای جدی شده بود. بررسی‌ها در خصوص این پرونده نشان داد که هرچند پزشک معالج تخصص لازم را در این زمینه داشته اما لیزر توسط اپراتور و متاسفانه با طول موج بالاتر انجام شده بود و همین امر عارضه سوختگی پوستی را برای فرد ایجاد کرده بود.
سلحشور با تأکید بر اینکه قطعا در این پرونده قصور اتفاق افتاده، تصریح کرد: اگر پزشک همه موازین علمی را رعایت کند و عارضه‌ای اجتناب‌ناپذیر برای بیمار اتفاق بیفتد قصوری رخ نداده است اما اگر فرد در حین اقدام درمانی کوتاهی و قصور کرده باشد قطعاً برایش در نظر گرفته خواهد شد.
وی با تأکید مجدد بر مراجعه مردم به افراد صلاحیت‌دار برای دریافت خدمات زیبایی گفت: در حوزه جراحی پلاستیک و زیبایی تنها افرادی قابل اعتمادند که صلاحیت آنان به صراحت از طرف وزارت بهداشت تایید شده باشد و در این زمینه فارغ‌التحصیل شده یا دارای مدرک معتبر و مورد تایید وزارت بهداشت باشند.
مدیرکل امور کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی خاطرنشان کرد: مردم برای دریافت خدمات زیبایی از مراجعه به آرایشگرها و افرادی که هیچگونه تخصص و مدرک تحصیلی در این مورد ندارند و صرفاً با گذراندن یک دوره آموزشی کوتاه‌مدت دست به این اعمال می‌زنند، خودداری کنند زیرا در صورت مراجعه به این افراد عوارض بیشتر و درمان‌های طولانی‌تری برای آنان ایجاد خواهد شد.
وی به پرونده‌ای در این خصوص اشاره کرد و افزود: اخیرا پرونده‌ای به کمیسیون ارجاع شد که توسط فرد غیر پزشک و در یک آرایشگاه برای یکی از مشتریان خانم ژل لب و گونه تزریق شده بود. از آنجا که این ژل حاوی مواد تاریخ‌گذشته، غیر استاندارد و بدون تأیید وزارت بهداشت بوده موجب عفونت خیلی پیشرفته و نکروز در لب تحتانی آن خانم شده بود.
سلحشور با تأکید بر اینکه برخی به دلیل ارزان‌بودن یا تحت تأثیر تبلیغات نادرست به افراد غیرمتخصص مراجعه می کنند، گفت: این خانم بعد از تزریق ژل برای اصلاح مشکل ایجادشده در چهره‌اش، دو یا سه بار تحت عمل جراحی پلاستیک قرار گرفت اما متاسفانه شرایط نرمال و قابل قبولی پیدا نکرد و زیبایی ظاهری‌اش را تقریبا از دست داد.
مدیرکل امور کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی یادآور شد: در موارد این‌چنینی که فرد در پی مراجعه به افراد یا مراکز غیر تخصصی دچار عارضه می‌شود، پزشکی قانونی بر اساس صدمه وارده تعیین خسارت و تأکید می‌کند که انجام این اقدام در صلاحیت آن فرد نبوده و پس از آن هر گونه جریمه و خسارت توسط قاضی تعیین می‌شود.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود به وجود برخی مشکلات روانشناختی در تعدادی از متقاضیان اعمال جراحی زیبایی اشاره کرد و افزود: نکته دیگر در مورد اقدامات درمانی زیبایی آن است که متاسفانه برخی افراد نوعی اختلال شخصیتی دارند، به گونه‌ای که هیچگاه از ظاهر خود راضی نبوده و احساس رضایت نمی‌کنند و صرفاً به دنبال اقدامات مختلف زیبایی به درجات مختلف هستند. حتی پس از عمل زیبایی نیز از ظاهر خود راضی نیستند.
مدیرکل امور کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی اظهار کرد: توصیه می‌کنیم فردی که چنین شخصیتی دارد و خودش می‌داند که هیچگاه از ظاهرش راضی نخواهد بود، دست به اقدامات جراحی زیبایی نزند زیرا در صورت رعایت همه نکات و اقدام درست پزشک و کادر درمان باز هم فرد از ظاهر خود احساس رضایت نخواهد داشت.
سلحشور با بیان اینکه هر چه تعداد اعمال جراحی زیبایی (سرپایی یا اتاق عمل) بیشتر شود احتمال خطا و عوارض نیز بالاتر می‌رود، گفت: گاهی شاکیانی را در کمیسیون‌ها می‌بینیم که اعمال جراحی متعددی را روی صورت یا سایر اعضای بدن خود انجام داده‌اند اما باز از ظاهر خود راضی نیستند و برای شکایت از پزشک معالج به کمیسیون ارجاع شده‌اند. در حالی که تصاویر قبل از عمل جراحی آنان به مراتب زیباتر و قابل قبول‌تر از شکل ظاهری آنان بعد از انجام اعمال جراحی است.
مدیرکل امور کمیسیون‌های سازمان پزشکی قانونی کشور در ادامه به پزشکان توصیه کرد: در صورتی که اقدام جراحی زیبایی برای فرد مراجعه‌کننده ضرورتی ندارد، از همکاران پزشک خواهش می‌کنم تا جایی که ممکن است دست به عمل زیبایی نزنند و سعی کنند با مشاوره و صحبت و بیان عوارضی که ممکن است برای متقاضی اتفاق بیفتد، فرد را از عمل زیبایی منصرف کنند اما اگر فرد اصرار به انجام آن عمل زیبایی داشت توصیه من این است که در مورد عوارض عمل جراحی رضایت و برائت کافی از فرد مراجعه‌کننده گرفته شود.
وی یادآور شد: البته صرف گرفتن برائت ملاک این نیست که هیچگاه قصوری برای پزشک اعمال نشود بلکه برائت زمانی ارزشمند است که پزشک و کادر درمان در اقدام درمانی قصور یا کوتاهی مرتکب نشده باشند.
سلحشور همچنین با اشاره به پرونده‌های ارجاعی به کمیسیون توصیه دیگری به پزشکان کرد و گفت: از پزشکان فعال در حوزه زیبایی می‌خواهم پیش از عمل زیبایی فرد را جهت مشاوره روانپزشکی ارجاع دهند. ممکن است فرد از آن دسته افرادی باشد که هیچگاه از ظاهر خود راضی نیست و بعد از انجام هر جراحی و عملی همچنان از ظاهر خود ابراز نارضایتی کند. پس پیشنهاد می‌کنم فرد از نظر اختلالات شخصیتی که ممکن است نهفته هم باشد به یک روانپزشک ارجاع شود.
مدیرکل امور کمیسیون های سازمان پزشکی قانونی کشور با اشاره تعداد بالای عمل‌های جراحی زیبایی در کشور، گفت: به نظر می‌رسد تعداد اعمال جراحی زیبایی در کشور ما بالاتر از میانگین جهانی است و به تبع همین امر افزایش میزان شکایات در حوزه زیبایی نیز طی سال‌های اخیر افزایش یافته است.
وی افزود: هرچند تعداد شکایات به نسبت تعداد اعمال جراحی و اقدامات زیبایی انجام‌شده در کشور چندان زیاد نیست اما شکایت از این حوزه رو به افزایش است.
