مراحل نارسایی کبد چیست؟
عفونتها، سوءمصرف الکل و ژنتیک میتوانند منجر به بیماری و آسیب کبدی شوند. نارسایی کبدی زمانی اتفاق میافتد که کبد شما نمیتواند بهاندازه کافی خوب عمل کند تا بسیاری از عملکردهای حیاتی خود را مانند تولید صفرا برای هضم غذا و پاکسازی خون از مواد سمی انجام دهد، نارسایی کبدی میتواند یک بیماری اورژانسی تهدیدکننده زندگی باشد.
به گزارش اقتصادآنلاین ؛ نارسایی کبد میتواند حاد یا مزمن باشد. نارسایی حاد کبد بهسرعت ظاهر میشود، درحالیکه نارسایی مزمن کبدی بهتدریج در طول زمان رخ میدهد. آسیب کبد میتواند طی چندین مرحله تجمع یابد. هر مرحله بهتدریج بر عملکرد صحیح کبد تأثیر میگذارد. برای آشنایی بیشتر با نارسایی کبد و مراحل مختلف آن، به خواندن ادامه دهید.
نارسایی کبدی در مقابل بیماری کبدی:
تمایز بین بیماری کبد و نارسایی کبد بسیار مهم است. بیماری کبدی به هر شرایطی گفته میشود که باعث التهاب یا آسیب کبد شما شود. بیماری کبدی میتواند بر عملکرد کلی کبد شما تأثیر بگذارد. نارسایی کبدی زمانی اتفاق میافتد که کبد شما بخشی یا تمام عملکرد خود را ازدستداده است. این میتواند به دلیل آسیب ناشی از بیماری کبد رخ دهد.
مراحل نارسایی کبد:
آسیب ناشی از بیماریهای کبدی میتواند در چندین مرحله ایجاد شود که به طور فزایندهای بر عملکرد کبد شما تأثیر میگذارد.
• التهاب:
در این مرحله اولیه، کبد شما بزرگ یا ملتهب میشود. بسیاری از افراد مبتلا به التهاب کبد علائمی را تجربه نمیکنند. در صورت ادامه التهاب، آسیب دائمی ممکن است رخ دهد.
• فیبروز:
فیبروز زمانی اتفاق میافتد که کبد ملتهب شروع به زخم شدن میکند. بافت اسکار که در این مرحله ایجاد میشود جای بافت سالم کبد را میگیرد، اما بافت زخم نمیتواند عملکردهای مشابهی را انجام دهد. این میتواند در عملکرد بهینه کبد شما تأثیر بگذارد. تشخیص فیبروز دشوار است زیرا علائم اغلب وجود ندارد.
• سیروز:
در مرحله سیروز، زخم شدیدی روی کبد ایجاد شده است. ازآنجاکه حتی بافت کبد سالم کمتری وجود دارد، عملکرد صحیح کبد برای شما بسیار دشوار میشود. درحالیکه علائم ممکن است قبلاً وجود نداشته باشند، اکنون ممکن است علائم بیماری کبدی را تجربه کنید.
• مرحله پایانی بیماری کبد (ESLD):
افراد مبتلا به ESLD سیروز دارند که در آن عملکرد کبد به طور چشمگیری بدتر شده است.
ESLD با عوارضی مانند آسیت و انسفالوپاتی کبدی همراه است. با درمانهای دیگری غیر از پیوند کبد قابل برگشت نیست.
• سرطان کبد:
سرطان، توسعه و تکثیر سلولهای ناسالم است. هنگامی که سرطان در کبد ایجاد میشود، سرطان اولیه کبد نامیده میشود. اگرچه ممکن است در هر مرحله از نارسایی کبدی رخ دهد، اما افراد مبتلا به سیروز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کبد هستند.
برخی از علائم رایج سرطان کبد عبارتند از:
• کاهش وزن بدون دلیل
• درد شکم یا تورم
• ازدستدادن اشتها یا احساس سیری پس از خوردن مقدار کمی غذا
• تهوع یا استفراغ
• زرد شدن پوست و چشم (زردی)
• خارش پوست
علل نارسایی کبد:
علت نارسایی کبد میتواند به نوع نارسایی کبد بستگی داشته باشد - حاد یا مزمن.
علل نارسایی حاد کبد:
نارسایی حاد کبد بهسرعت رخ میدهد. این میتواند به دلایل مختلف ایجاد شود، اگرچه در برخی موارد، علت دقیق آن ناشناخته است.
برخی از علل احتمالی عبارتند از:
• عفونتهای ویروسی مانند هپاتیت A، B یا E
• مصرف بیش از حد استامینوفن (تیلنول)
• واکنش به داروهای تجویزی مانند آنتیبیوتیکها، NSAIDها یا داروهای ضد صرع
• واکنش به مکملهای گیاهی مانند ma huang و kava kava
• شرایط متابولیک، مانند بیماری ویلسون
• شرایط خودایمنی، مانند هپاتیت خودایمنی
• شرایطی که بر رگهای کبد تأثیر میگذارد
• قرارگرفتن در معرض سموم، مانند مواد شیمیایی صنعتی یا قارچهای وحشی سمی
علل نارسایی مزمن کبد:
نارسایی مزمن کبدی به دلیل آسیب کبدی رخ میدهد که بهتدریج در طول زمان ایجاد میشود. این بیماری میتواند منجر به سیروز شود که در آن مقدار زیادی بافت اسکار روی کبد شما از عملکرد صحیح اندام جلوگیری میکند.
برخی از دلایل احتمالی سیروز عبارتند از:
• عفونت مزمن هپاتیت B یا C
• بیماری کبدی مرتبط با الکل
• بیماری کبد چرب غیرالکلی
• هپاتیت خودایمنی
• بیماریهایی که مجاری صفراوی شما را تحت تأثیر قرار میدهند، مانند کلانژیت
علائم نارسایی حاد کبد:
نارسایی حاد کبد اغلب در افرادی رخ میدهد که بیماری کبدی ندارند. این یک فوریت پزشکی است و افرادی که علائم مربوط به نارسایی حاد کبدی را تجربه میکنند، باید فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشند.
علائم نارسایی حاد کبد میتواند شامل موارد زیر باشد:
• احساس ناخوشی (ضعف)
• احساس خستگی یا خوابآلودگی
• تهوع یا استفراغ
• درد شکم یا تورم
• زرد شدن پوست و چشم (زردی)
• احساس گیجی یا بیهوشی
علائم نارسایی مزمن کبد:
علائم نارسایی مزمن کبد را میتوان به علائم اولیه و علائم پیشرفتهتر تقسیم کرد.
علائم اولیه نارسایی مزمن کبدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• احساس خستگی یا خستگی
• ازدستدادن اشتها
• تهوع یا استفراغ
• ناراحتی یا درد خفیف شکمی
برخی از علائم که میتواند مراحل پیشرفته نارسایی مزمن کبدی را نشان دهد عبارتند از:
• زرد شدن پوست و چشم (زردی)
• کبودی یا خونریزی آسان
• احساس گیجی یا بیهوشی
• تجمع مایع در شکم، بازوها یا پاها
• تیره شدن ادرار شما
• خارش شدید پوست
تشخیص نارسایی کبد:
برای تشخیص نارسایی کبد، پزشک شما با گرفتن سابقه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی شروع میکند. سپس آنها میتوانند انواع مختلف آزمایشات اضافی را انجام دهند، از جمله:
• آزمایش خون کبد:
آزمایش خون کبدی میزان پروتئینها و آنزیمهای مختلف در خون شما را ارزیابی میکند که میتواند شاخص عملکرد کبد شما باشد.
• سایر آزمایشات خون:
پزشک شما همچنین ممکن است شمارش کامل خون (CBC) یا آزمایش هپاتیت ویروسی یا شرایط ژنتیکی که میتواند باعث آسیب کبدی شود را انجام دهد.
• آزمایشات تصویربرداری
• فناوری تصویربرداری مانند سونوگرافی، سیتیاسکن یا MRI میتواند به پزشک شما در تجسم کبد کمک کند.
• بیوپسی
گرفتن نمونه بافت از کبد میتواند به پزشک شما کمک کند تا ببیند آیا بافت اسکار وجود دارد یا خیر و همچنین میتواند به تشخیص علت بیماری شما کمک کند.
گزینههای درمانی نارسایی کبد چیست؟
ازآنجاکه آسیب به کبد منجر به نارسایی کبد میشود، درمان شامل رسیدگی به آنچه باعث آسیب کبدی میشود، میشود. بهعنوانمثال، از داروهای ضدویروسی میتوان برای درمان عفونت هپاتیت ویروسی استفاده کرد، یا از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی برای درمان هپاتیت خودایمنی استفاده میشود.
تغییر شیوه زندگی نیز ممکن است بهعنوان بخشی از درمان شما توصیه شود. این موارد میتواند شامل مواردی مانند پرهیز از الکل، کاهش وزن یا اجتناب از استفاده از برخی داروها باشد.
آسیب ناشی از مراحل التهاب و فیبروز نارسایی کبد ممکن است باگذشت زمان معکوس شده و بهبود یابد آسیب کبدی ناشی از سیروز اغلب برگشتپذیر نیست.
اگرچه میتوان آن را کند یا متوقف کرد. در افراد مبتلا به سیروز شدید یا ESLD، پیوند کبد ضروری است. این شامل برداشتن کبد بیمار و جایگزینی آن با کبد از یک اهداکننده سالم است.
نارسایی حاد کبد چطور درمان میشود؟
نارسایی حاد کبد اغلب در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان درمان میشود. مراقبتهای حمایتی برای کمک به تثبیت وضعیت و کنترل هرگونه عارضه در طول درمان و بهبودی انجام میشود. در صورت مشکوک بودن به مصرف بیش از حد دارو یا واکنش، ممکن است داروهایی برای معکوس کردن اثرات تجویز شود. پیوند کبد نیز ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به نارسایی حاد کبدی توصیه شود.
عوارض نارسایی کبد:
• ادم مغزی: تجمع مایعات یکی از مشکلات در نارسایی کبد است. علاوه بر شکم، میتواند در مغز جمع شود و در آنجا منجر به فشارخون شود.
• مشکلات لخته شدن خون: کبد شما نقش زیادی در کمک به لخته شدن خون دارد. وقتی کبد نتواند آن کار را انجام دهد، بیش از حد در معرض خونریزی هستید.
• عفونتها مانند ذاتالریه و عفونتهای ادراری: مرحله نهایی بیماری کبد احتمال ابتلا به عفونت را در شما بیشتر میکند.
• نارسایی کلیه: نارسایی کبدی میتواند عملکرد کلیه شما را تغییر دهد و منجر به نارسایی شود.
جلوگیری از نارسایی کبد:
شما میتوانید با ایجاد تغییر در شیوه زندگی که کبد شما را شاد و سالم نگه میدارد، از نارسایی کبد جلوگیری کنید.
در اینجا چند نکته برای بهبود سلامت کبد آورده شده است:
• الکل را در حد اعتدال بنوشید و هرگز داروها را با الکل مخلوط نکنید.
• داروها را فقط در مواقع ضروری مصرف کنید و دستورالعملهای دوز را با دقت دنبال کنید.
• داروها را بدون مشورت با پزشک خود مخلوط نکنید.
• حفظ وزن سالم - ارتباطی بین چاقی و بیماری کبد چرب وجود دارد.
• واکسن هپاتیت A و B را بزنید.
• اطمینان حاصل کنید که به طور منظم با پزشک خود آزمایشات خون کبدی را انجام دهید.
چشمانداز مبتلایان به این بیماری:
نارسایی کبدی زمانی رخ میدهد که کبد شما نمیتواند بهدرستی عمل کند. میتواند حاد یا مزمن باشد. صرفنظر از نوع آن، نارسایی کبد میتواند یک بیماری اورژانسی تهدیدکننده زندگی باشد که نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد. مراحل اولیه نارسایی کبد اغلب باگذشت زمان با درمان مناسب و تغییر شیوه زندگی بهبود مییابد. بااینحال، مراحل بعدی نارسایی کبد برگشتپذیر نیست و گاهی اوقات نیاز به پیوند کبد دارد.
افرادی که بیماری کبدی در آنها تشخیص داده میشود، اغلب در طول زندگی تحتنظر هستند تا مطمئن شوند که وضعیت آنها بدتر نمیشود یا باعث آسیب بیشتر کبدی نمیشوند. اگر نگران سلامت کبد یا نارسایی کبد هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.