سرمایه گذاری واقعی ۴۱درصد کاهش یافت / بازگشت به سرمایه گذاری سال ۹۰ چند سال طول می کشد؟

به گزارش اقتصادآنلاین، گزارش معاونت بررسی های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران نشان می دهد؛ در دهه منتهی به سال ۱۳۹۹ روند عمومی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰، نزولی بوده و میانگین نرخ رشد سالانه سرمایه گذاری طی دهه مزبور منفی ۴.۷۹ درصد است.

کمترین رقم سرمایه گذاری کشور مربوط به سال ۱۳۹۹ و برابر با ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است که به مراتب کمتر از رقم سال ۱۳۹۰ است.

افزایش ۲ هزار میلیارد تومانی رقم سرمایه گذاری واقعی در سال ۱۳۹۹، کفایت جبران کاهش سرمایه گذاری واقعی کشور طی این دهه را نکرده است.

با فرض رشد سالانه پنج درصدی سرمایه گذاری از سال ۱۴۰۰ به بعد، در سال ۱۴۱۳ یعنی بعد از گذشت ۱۴ سال، سرمایه گذاری واقعی کشور به رقم سال ۱۳۹۰ خواهد رسید و با فرض رشد سالانه ۱۰ درصدی، این اتفاق در سال ۱۴۰۶ رخ خواهد داد که بسیار خوش بینانه به نظر می رسد.

برای دومین سال متوالی در سال ۱۳۹۹ استهلاک سرمایه از رقم سرمایه گذاری فراتر رفت. این اتفاق بدین معنی است که استمرار کاهش سرمایه گذاری جدید، موجب شده تا استهلاک سرمایه گذاری های قبلی از سرمایه گذاری های جدید بیشتر شده و شکاف منفی بین این ۲ رقم ایجاد شود.

 در سال ۱۳۹۹ با وجود رشد مثبت سرمایه گذاری جدید، شکاف منفی فوق به علت افزایش بیشتر رشد استهلاک از افزایش سرمایه گذاری جدید، بیشتر نیز شده است.

تنها راهکار حذف شکاف منفی فوق الذکر، معکوس شدن روند سرمایه گذاری جدید و با نرخی بالاتر از افزایش استهلاک سرمایه است.

سرمایه گذاری در ماشین آلان ۷.۳- درصد و ساختمان ۳.۶- درصد شد

روند عمومی تشکیل سرمایه گذاری واقعی در حوزه ماشین آلات و ساختمان طی دهه ۱۳۹۰، کاهشی بوده و میانگین نرخ رشد سالانه سرمایه گذاری در حوزه ماشین آلات طی این دهه منفی ۷.۳ درصد و در حوزه ساختمان منفی ۳.۶ درصد است.

شدت تضعیف سرمایه گذاری در حوزه ماشین آلات طی دهه مورد بررسی بیش از ۲ برابر تضعیف سرمایه گذاری در حوزه ساختمان است.

کمترین ارقام سرمایه گذاری واقعی در حوزه ماشین آلات و ساختمان مربوط به سال ۱۳۹۸ است که با وجود افزایش ارقام مزبور در سال ۱۳۹۹، همچنان فاصله قابل توجهی بین این ارقام با سطوح سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۰ وجود دارد.

سرمایه گذاری بخش خصوصی چقدر کاهش یافت

سرمایه گذاری صورت گرفته توسط بخش خصوصی در اقتصاد کشور طی دهه ۱۳۹۰ با نوسانات و روند عمومی کاهشی همراه بوده است. میانگین نرخ رشد سالانه سرمایه گذاری واقعی بخش خصوصی طی دهه ۱۳۹۰ منفی ۳.۷ درصد است.

کمترین رقم سرمایه گذاری بخش خصوصی مربوط به سال ۱۳۹۷ و حدود ۷۵ هزار میلیارد تومان بوده که اگرچه طی ۲ سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ تا حدودی این رقم بهبود یافته ولی همچنان کمتر از رقم ۱۲۶ هزار میلیارد تومان سال ۱۳۹۰ است.

کمترین رقم سرمایه گذاری ماشین آلات توسط بخش خصوصی در سال ۱۳۹۹ و کمترین رقم در سرمایه گذاری ساختمان توسط این بخش در سال ۱۳۹۵ انجام شده که حاکی از تضعیف به مراتب شدیدتر سرمایه گذاری مولد بخش خصوصی در حوزه ماشین آلات طی دهه اخیر است.

طی ۱۰ سال ۱۳۹۰، برای کل اقتصاد در پنج سال رشد سرمایه گذاری واقعی ماشین آلات و طی ۶ سال نیز رشد سرمایه گذاری واقعی ساختمان منفی بوده است. مشابه این موضوع برای سرمایه گذاری ماشین آلات بخش خصوصی هم صادق است اگرچه سرمایه گذاری ساختمان بخش خصوصی سال های همراه با رکود کمتری را تجربه کرده است.

شدت افت سرمایه گذاری طی برخی از سال ها در قیاس با شدت افزایش در سایر سال ها، قابل توجه است. نرخ افت سرمایه گذاری ماشین آلات طی سال های ۱۳۹۱، ۱۳۹۲، ۱۳۹۵، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ تثریبا عددی ۲ رقمی است.

سرمایه گذاری بخش خصوصی به عنوان محرک تقویت یا تضعیف سرمایه گذاری در کل اقتصاد طی دهه ۱۳۹۰ نقش مهمی داشته است. تقریبا در اکثر مواقع، زمانی که سرمایه گذاری بخش خصوصی تضعیف (تقویت) شده، سرمایه گذاری کل هم افت (رشد) داشته است. ضمن اینکه در برخی سال ها مانند سال ۱۳۹۹، عامل اصلی رشد ۲.۵ درصدی سرمایه گذاری کل، مشارکت ۱۰.۴ واحد درصدی سرمایه گذاری بخش خصوصی بوده است.