سیروز کبدی چیست؟
سیروز در مراحل آخر بیماری کبد و عوارض ناشی از آن است. ممکن است در مراحل اولیه بیماری علائم نداشته باشید.
به گزارش اقتصادآنلاین؛ علل شایع عبارتند از:
- سوءمصرف الکل
- هپاتیت
- بیماری کبد چرب غیرالکلی
درمان بستگی به علت سیروز و میزان آسیب دارد. در صورت ازکارافتادن کبد، پیوند کبد یک گزینه است.
سیروز یک بیماری کبدی است که در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین میشود و کبد به طور دائم آسیب میبیند. بافت اسکار از عملکرد صحیح کبد جلوگیری میکند. بسیاری از انواع بیماریها و شرایط کبدی به سلولهای سالم کبد آسیب میرسانند و باعث مرگ و التهاب سلولی میشوند. پس از آن ترمیم سلول و در نهایت زخم بافت در نتیجه فرایند ترمیم دنبال میشود.
بافت اسکار جریان خون را از طریق کبد مسدود میکند و توانایی کبد در پردازش مواد مغذی، هورمونها، داروها و سموم طبیعی (سموم) را کند میکند. همچنین تولید پروتئین و سایر مواد ساخته شده توسط کبد را کاهش میدهد. سیروز در نهایت باعث میشود کبد بهدرستی کار نکند. سیروز در مراحل آخر، زندگی را تهدید میکند.
سیروز چقدر شایع است؟
دانشمندان تخمین میزنند که سیروز کبدی تقریباً از هر 400 بزرگسال در ایالات متحده یک نفر را تحت تأثیر قرار میدهد. از هر 200 بزرگسال 45 تا 54 ساله، 1 نفر را تحت تأثیر قرار میدهد، گروه سنی که بیشتر تحت تأثیر سیروز قرار دارند. سیروز سالانه باعث مرگ حدود 26000 نفر در ایالات متحده میشود و هفتمین علت اصلی مرگومیر در ایالات متحده در بین بزرگسالان 25 تا 64 ساله است.
چه کسانی به سیروز مبتلا میشوند، چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
در این حالتها احتمال ابتلا به سیروز کبدی بیشتر است:
- داشتن سوءمصرف الکل
- داشتن هپاتیت ویروسی
- داشتن دیابت
- چاقی
- داروها را با استفاده از سوزنهای مشترک تزریق کردن
- داشتن سابقه بیماری کبدی
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده
آیا سیروز سرطان است؟
خیر، سیروز کبدی سرطان نیست. بااینحال، اکثر افرادی که سرطان کبد دارند، سیروز دارند. اگر سیروز دارید، احتمال ابتلا به سرطان کبد افزایش مییابد.
اگر هپاتیت B یا هپاتیت C دارید، احتمال ابتلا به سرطان کبد در شما افزایش مییابد زیرا این بیماریها اغلب منجر به سیروز میشوند. علت بیماری کبدی در صورتی میتواند منجر به سیروز شود که احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.
(حتی اگر مبتلا به هپاتیت B یا بیماری کبد چرب بدون سیروز هستید، در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد هستید.)
آیا سیروز بیماری ارثی است؟
سیروز بهخودیخود یک بیماری ارثی نیست (از والدین به فرزند منتقل نمیشود). بااینحال، برخی از بیماریهایی که میتوانند باعث آسیب کبدی شوند و منجر به سیروز شوند، بیماریهای ارثی هستند.
آیا سیروز معکوس میشود؟
بهطورکلی خیر اگر به شما گفتهاند سیروز دارید، مراحل پایانی بیماری کبدی دارید و صدمهای که از قبل وارد شده است دائمی است. بسیاری از بیماریهای کبدی و عوارض بیماریهای کبدی وجود دارند که میتوانند منجر به سیروز شود.
اگر بیماری کبد یا عارضه شما زود تشخیص داده شود و با موفقیت درمان شود، ممکن است بتوان پیشرفت بیماری را کند یا متوقف کرد.
آیا سیروز کشنده است؟
تشخیص سیروز کبدی به این معنا نیست که شما بلافاصله به بیماری کشندهای مبتلا شدهاید. بااینحال، با ادامه سیروز، زخمهای بیشتری ایجاد میشود و عملکرد کبد همچنان در حال کاهش است. در نهایت، نارسایی کبد شما ممکن است به یک وضعیت تهدیدکننده زندگی تبدیل شود. بااینحال هنوز امیدی هست.
اگر شما کاندید پیوند کبد هستید، شما و تیم پزشکی خود در مورد آن بحث خواهید کرد. در این صورت، شما روند قرارگرفتن در لیست گیرندگان پیوند کبد ملی را آغاز خواهید کرد.
علائم سیروز چیست؟
علائم سیروز به مرحله بیماری شما بستگی دارد. در مراحل اولیه، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. اگر علائم دارید، برخی از آنها عمومی هستند و بهراحتی میتوانند با علائم بسیاری از بیماریها و بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شوند.
علائم و نشانههای اولیه سیروز شامل موارد زیر است:
- ازدستدادن اشتها.
- احساس ضعف یا خستگی.
- حالت تهوع.
- تب.
- کاهش وزن غیرمنتظره.
با بدتر شدن عملکرد کبد، سایر علائم رایج سیروز نیز ظاهر میشود، از جمله:
- کبودی و خونریزی آسان
- رنگ زرد روی پوست یا سفیدی چشم (زردی)
- خارش پوست
- تورم (ادم) در پاها، پاها و مچ پا
- تجمع مایع در شکم (آسیت)
- رنگ قهوهای یا نارنجی به ادرار شما وارد میشود
- مدفوع رنگ روشن
- گیجی، مشکل در تفکر، از دستدادن حافظه
- تغییرات شخصیتی
- وجود خون در مدفوع شما
- قرمزی در کف دست شما
- ازدستدادن میل جنسی در مردان، بزرگ شدن سینهها (ژنیکوماستی)، کوچک شدن بیضهها.
در زنان یائسگی زودرس (دیگر دوره قاعدگی شما وجود ندارد).
آیا سیروز دردناک است؟
بله، سیروز میتواند دردناک باشد، بهویژه با تشدید بیماری. 82 درصد از افراد مبتلا به سیروز سوزش را گزارش میکنند و بیش از نیمی از این افراد میگویند درد آنها طولانیمدت (مزمن) است.
اکثر افراد مبتلا به بیماری کبد، درد شکمی را گزارش میکنند. درد در کبد شما میتواند مانند یک ضربان ضعیف کسلکننده یا احساس چاقو در قسمت فوقانی راست شکم شما در زیر دندهها باشد. درد و ناراحتی عمومی شکم همچنین میتواند با تورم ناشی از احتباس مایعات و بزرگ شدن طحال و کبد ناشی از سیروز مرتبط باشد.
درد میتواند هم ناشی از بیماریهایی باشد که منجر به سیروز میشوند و هم سیروز میتواند درد ناشی از بیماریهای موجود را بدتر کند. بهعنوانمثال، اگر بیماری کبد چرب غیرالکلی دارید و چاق هستید، ممکن است به آرتروز مبتلا باشید و سیروز باعث بدتر شدن درد استخوان و مفاصل شود.
سیروز همچنین باعث ایجاد یک حالت التهابی در کل بدن شما میشود. التهاب و واکنش بدن شما به التهاب میتواند باعث درد عمومی شود.
چه چیزی باعث سیروز میشود؟
شایعترین علل سیروز کبدی عبارتند از:
- سوءمصرف الکل (بیماری کبدی مرتبط با الکل ناشی از مصرف طولانیمدت [مزمن] الکل)
- عفونتهای مزمن ویروسی کبد (هپاتیت B و هپاتیت C).
- کبد چرب همراه با چاقی و دیابت و نه الکل. به این حالت استئاتوهپاتیت غیرالکلی گفته میشود.
- هر چیزی که به کبد آسیب برساند میتواند منجر به سیروز شود. علل دیگر شامل:
- بیماریهای ارثی
- کمبود آنتی تریپسین آلفا 1 (ایجاد پروتئین غیرطبیعی در کبد)
- هموکروماتوز (آهن اضافی ذخیره شده در کبد).
- بیماری ویلسون (مس اضافی ذخیره شده در کبد).
- فیبروز کیستیک (مخاط چسبناک و ضخیم در کبد تجمع مییابد).
- بیماریهای ذخیره گلیکوژن (کبد نمیتواند گلیکوژن، نوعی قند را ذخیره یا تجزیه کند).
- سندرم Alagille (متولد شده با تعداد کمتر از حد معمول مجاری صفراوی؛ بر جریان صفرا تأثیر میگذارد و باعث زردی میشود).
- هپاتیت خودایمنی (سیستم ایمنی بدن شما به بافت سالم کبد حمله میکند و باعث آسیب میشود).
- بیماریهایی که به مجاری صفراوی در کبد آسیب میرسانند یا آنها را مسدود میکنند (لولههایی که صفرا را از کبد به سایر قسمتهای دستگاه گوارش منتقل میکنند؛ صفرا به هضم چربیها کمک میکند)
- کلانژیت صفراوی اولیه (مجاری صفراوی آسیب میبینند، سپس ملتهب میشوند، سپس به طور دائمی آسیب میبینند).
- کلانژیت اسکلروزان اولیه (التهاب مجاری صفراوی منجر به ایجاد اسکار و تنگ شدن مجاری و تجمع صفرا در کبد میشود).
- مسدود شدن مجرای صفراوی (میتواند باعث عفونت، پشتیبانگیری از محصولات در کبد شود).
- آترزی صفراوی (نوزادان با مجاری صفراوی ضعیف یا مسدود شده به دنیا میآیند که باعث آسیب، زخم، ازبینرفتن بافت کبد و سیروز میشود).
- نارسایی مزمن قلبی (باعث ایجاد مایع در کبد، تورم در سایر نواحی بدن و علائم دیگر میشود).
- بیماریهای نادر، مانند آمیلوئیدوز، که در آن رسوبات غیر طبیعی در کبد پروتئین غیرطبیعی به نام آمیلوئید عملکرد طبیعی کبد را مختل میکند.
- تغییرات بیماریهای کبدی که منجر به سیروز میشوند تدریجی است. سلولهای کبدی آسیب میبینند و اگر آسیب - به هر علتی - ادامه یابد، سلولهای کبد شروع به مرگ میکنند. باگذشت زمان، بافت اسکار جایگزین سلولهای آسیبدیده کبد میشود و کبد نمیتواند بهدرستی عمل کند.
سیروز چه عوارضی دارد؟
سیروز کبدی عوارض زیادی دارد. ازآنجاکه سیروز در طول سالها ایجاد میشود، برخی از این عوارض ممکن است اولین علائم و علائم قابلتوجه شما در این بیماری باشند. فشارخون بالا. این شایعترین عارضه جدی است.
فشارخون پورتال، افزایش فشار در ورید پرتال (رگ خونی بزرگ است که خون را از اندامهای گوارشی به کبد منتقل میکند) است. این افزایش فشار ناشی از انسداد جریان خون از طریق کبد در نتیجه سیروز است.
هنگامی که جریان خون از طریق وریدها تا حدی مسدود میشود، رگهای مری، معده یا روده شما بزرگ میشوند (شرایطی که واریس نامیده میشود). با افزایش فشار در این رگها، رگها میتوانند خونریزی کرده یا حتی ترکیده شوند و باعث خونریزی شدید داخلی شوند.
عوارض اضافی فشارخون بالا شامل موارد زیر است:
- تورم (ادم) در پاها، مچ پا یا پاها.
- تجمع مایعات در شکم (آست نامیده میشود).
- تورم/بزرگ شدن طحال (اسپلنومگالی).
- تشکیل و اتساع (گسترش) رگهای خونی در ریهها
(سندرم کبدی ریوی) که منجر به کاهش سطح اکسیژن در خون و بدن و تنگی نفس میشود.
- نقص عملکرد کلیه در نتیجه داشتن فشارخون بالا بهعنوان عارضه سیروز (سندرم کبدی). این یک نوع نارسایی کلیه است.
- گیجی، مشکل در تفکر، تغییر در رفتار شما، حتی کما. این اتفاق زمانی رخ میدهد که سموم از روده شما توسط کبد آسیبدیده شما دفع نشده و در جریان خون گردش کرده و در مغز شما تجمع مییابد (وضعیتی به نام انسفالوپاتی کبدی).
- هایپر اسپلنیسم بیش از حد، طحال بیش فعال است. این وضعیت باعث تخریب سریع و زودرس سلولهای خونی میشود.
- عفونتهای سیروز خطر ابتلا و مبارزه با عفونتهای جدی مانند پریتونیت باکتریایی (عفونت بافتی که دیواره داخلی شکم شما را پوشانده است) افزایش میدهد.
- سوءتغذیه. کبد شما مواد مغذی را پردازش میکند. کبد آسیبدیده این کار را دشوارتر میکند و منجر به کاهش وزن و ضعف عمومی میشود.
- سرطان کبد اکثر افرادی که به سرطان کبد مبتلا میشوند سیروز کبدی دارند.
- نارسایی کبدی. بسیاری از بیماریها و شرایط باعث نارسایی کبدی از جمله سیروز کبدی میشوند. همانطور که از نامش پیداست، نارسایی کبد زمانی اتفاق میافتد که کبد شما بهاندازه کافی برای انجام بسیاری از عملکردهای خود خوب کار نمیکند.
سیروز کبدی چگونه تشخیص داده میشود؟
ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما ابتدا در مورد سابقه پزشکی شما و مصرف داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزی از شما سؤال میکند.
آنها همچنین در مورد مکملها یا محصولات گیاهی که ممکن است مصرف کنید سؤال خواهند کرد.
اگر سابقه طولانی سوءمصرف الکل، سوءمصرف داروهای تزریقی یا ابتلا به هپاتیت B یا C داشته باشید و علائم ذکر شده در این مقاله را داشته باشید، ممکن است پزشک تشخیص دهد شما به سیروز مبتلا شدهاید.
برای تشخیص سیروز، پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را پیشنهاد دهد:
معاینه فیزیکی:
پزشک شما را معاینه میکند و علائم و نشانههای سیروز از جمله عروق خونی قرمز و عنکبوت روی پوست شما را جستجو میکند.
زرد شدن پوست یا سفیدی چشم؛ کبودی روی پوست شما؛ قرمزی در کف دست شما؛ تورم، حساسیت یا درد در شکم شما؛ احساس قویتر، بافت برآمدگی به لبه پایین کبد (قسمتی از کبد در زیر قفسه سینه که قابل احساس است).
آزمایش خون:
اگر پزشک مشکوک به سیروز باشد، خون شما از نظر علائم بیماری کبدی بررسی میشود. علائم آسیب کبدی شامل موارد زیر است:
- سطح آلبومین و عوامل انعقادی خون پایینتر از حد طبیعی است (سطوح پایینتر به این معنی است که کبد توانایی خود در ساخت این پروتئینها را ازدستداده است).
- افزایش سطح آنزیمهای کبدی (التهاب را نشان میدهد).
- سطح بالای آهن (ممکن است نشاندهنده هموکروماتوز باشد).
- وجود آنتیبادیهای خودکار (ممکن است نشاندهنده هپاتیت خودایمنی یا سیروز صفراوی اولیه باشد).
- افزایش سطح بیلیروبین (نشان میدهد کبد بهدرستی کار نمیکند تا بیلیروبین را از خون خارج کند).
- تعداد بالای گلبولهای سفید خون (نشاندهنده عفونت است).
- سطح بالای کراتینین (نشانه بیماری کلیوی است که نشاندهنده سیروز در مراحل آخر است).
- سطوح پایین سدیم (نشاندهنده سیروز است).
- افزایش سطح آلفا فتوپروتئین (نشاندهنده وجود سرطان کبد) است.
علاوه بر این، سایر کارهای خونی شامل:
- شمارش کامل خون برای یافتن علائم عفونت و کمخونی ناشی از خونریزی داخلی و آزمایش هپاتیت ویروسی برای بررسی هپاتیت B یا C خواهد بود.
آزمایشات تصویربرداری:
آزمایش تصویربرداری، اندازه، شکل و بافت کبد را نشان میدهد. این آزمایشات همچنین میتوانند میزان زخم، میزان چربی موجود در کبد و مایع در شکم را تعیین کنند. آزمایشات تصویربرداری کبد که میتوان سفارش داد شامل:
- اسکن کامپیوتری (CT)
- سونوگرافی شکم
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- سونوگرافی ویژهای به نام الاستوگرافی گذرا
میزان چربی و میزان سفتی کبد را اندازهگیری میکند.
- دو نوع مختلف آندوسکوپی ممکن است برای تشخیص مشکلات مجاری صفراوی و یا آندوسکوپی فوقانی برای تشخیص بزرگ شدن وریدها (واریس) یا خونریزی در مری، معده یا روده شما، به کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی سفارش داده شود.
- بیوپسی نمونهای از بافت کبد (بیوپسی) از کبد شما خارج شده و زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار میگیرد. بیوپسی کبد میتواند تشخیص سیروز را تأیید کند، سایر علل یا میزان آسیب کبدی یا بزرگ شدن یا تشخیص سرطان کبد را تعیین کند.
آیا مراحل سیروز وجود دارند؟
اگر تشخیص سیروز کبدی دادهاید، در حال حاضر فراتر از مراحل اولیه بیماری کبد هستید. داشتن سیروز به این معنی است که کبد شما دارای بافت اسکار است زیرا آسیبدیده است. متخصصان و محققان کبد سیستمهای مختلف نمرهگذاری را برای پیشبینی نتیجه و راهنمایی درمان بیماری مزمن کبدی ایجاد کردهاند.
برخی از بیماریهای کبدی خاص نیز دارای سیستم نمره دهی خود هستند. بااینحال، هر بیماری کبدی دارای سیستم نمره دهی نیست و اگر به طور همزمان بیش از یک بیماری کبدی داشته باشید، سیستم امتیازدهی وجود ندارد.
به این دلایل، شاید راحتتر بتوانید در مورد سیروز باتوجهبه سیستم طبقهبندی صحبت کنید که احتمالاً از ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود میشنوید. او ممکن است به شما کمک کند تا تشخیص دهید که سیروز جبران شده یا سیروز جبران نشده دارید.
سیروز جبران شده به این معنی است که شما سیروز دارید اما هنوز علائم قابلتوجهی ندارید (بدون علامت هستید). کار آزمایشگاهی و یافتههای تصویربرداری شما ممکن است غیرطبیعی نباشند.
بیوپسی کبد تنها راهی است که میتواند تشخیص سیروز را تأیید کند. بقای متوسط در بیماران مبتلا به سیروز جبران شده تقریباً 9 تا 12 سال است. سیروز جبران شده به این معنی است که سیروز شما تا حدی بدتر شده است که علائم قابلتوجهی دارید.
ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما وضعیت شما را بر اساس سابقه، یافتههای فیزیکی و آزمایشگاهی شما تشخیص میدهد. شما حداقل یک عارضه دارید که شامل زردی، آسیت، انسفالوپاتی کبدی، سندرم کبدی، خونریزی واریسی یا سرطان کبد است.
شما معمولاً برای مراقبت در بیمارستان بستری میشوید. بقای متوسط در بیماران مبتلا به سیروز جبران نشده تقریباً دو سال است
آیا سیروز کبدی درمانی دارد؟
خیر، هیچ درمانی برای سیروز وجود ندارد. صدماتی که از قبل به کبد وارد شده است دائمی است. بااینحال، بسته به علت زمینهای سیروز، ممکن است اقداماتی انجام دهید که از بدتر شدن سیروز جلوگیری میکند.
این اقدامات شامل:
- مصرف الکل را متوقف کنید.
- درمان هپاتیت مزمن (در صورت ابتلا به آن).
- از مصرف داروهایی که به کبد فشار وارد میکنند خودداری کنید.
- از رژیم غذایی سالم، متعادل و کمچرب مانند رژیم مدیترانهای استفاده کنید.
اهداف درمان سیروز چیست؟
- آسیب بیشتر را به کبد خود کاهش دهید.
- پیشگیری و درمان علائم.
- پیشگیری و درمان عوارض.
سیروز کبد چگونه درمان میشود؟
درمان بستگی به این دارد که چه چیزی باعث سیروز شما میشود و چقدر آسیب وجود دارد. اگرچه هیچ درمانی برای سیروز وجود ندارد، اما درمانها میتوانند پیشرفت آن را به تأخیر انداخته یا متوقف کرده و عوارض را کاهش دهند. درمان علل سیروز به شرح زیر است.
- بیماری کبدی مرتبط با الکل:
در صورت ابتلا به سیروز ناشی از سوءمصرف الکل، نوشیدن الکل را متوقف کنید. در صورت نیاز به کمک، از پزشک خود بخواهید تا برنامههای درمان اعتیاد به الکل را توصیه کند.
- هپاتیت B یا C:
چندین داروی ضدویروسی تأیید شده برای درمان انواع هپاتیت B و C در دسترس است.
- بیماری کبد چرب غیرالکلی:
مدیریت بیماری کبد چرب غیرالکلی شامل کاهش وزن، پیروی از رژیم غذایی سالم، انجام تمرینات بدنی و پیروی از دستورالعملهای ارائهدهنده برای مدیریت دیابت است.
- بیماریهای ارثی کبد:
درمان بستگی به بیماری ارثی خاص دارد. درمانها باهدف درمان علائم و مدیریت عوارض انجام میشود.
- درمان کمبود آلفا 1 آنتی تریپسین:
ممکن است شامل داروهایی برای کاهش تورم شکم و پاها، آنتیبیوتیکها برای درمان عفونتها و سایر داروها برای عوارض باشد.
- هموکروماتوز:
برای این مورد درمان، حذف خون برای کاهش سطح آهن در خون است.
- برای بیماری ویلسون:
درمان با داروهایی برای حذف مس از بدن و روی برای جلوگیری از جذب کوپر انجام میشود.
- برای فیبروز کیستیک:
داروهایی برای بهبود عملکرد ریه، روشهایی برای از بین بردن مخاط و درمان عوارض تجویز میشود.
- درمان بیماریهای ذخیره گلیکوژن که کبد را درگیر میکند، حفظ گلوکز در سطح مناسب است.
- درمان هپاتیت خودایمنی شامل داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی بدن است.
بیماریهایی که به مجاری صفراوی آسیب میرسانند یا آن را مسدود میکنند
درمان شامل جراحی برای بازکردن مجاری صفراوی باریک یا مسدود شده است.
- نارسایی قلبی:
درمان بستگی به علت و مرحله نارسایی قلبی شما دارد. داروها شامل داروهایی برای درمان فشار خون بالا، کاهش کلسترول، حذف مایعات اضافی (ادم) از بدن شما و بهبود عملکرد پمپاژ قلب است.
سایر درمانها عبارتند از کاشت دستگاههایی برای کمک به پمپاژ خون یا نظارت بر ضربان قلب، جراحی برای رفع انسداد عروق یا تعویض یا تعمیر دریچههای قلب و جراحی پیوند برای جایگزینی قلب شما
داروهایی که ممکن است در ایجاد سیروز مؤثر باشند پزشک شما تمام داروهای شما را بررسی میکند تا مشخص کند که آیا مشکلی برای کبد شما ایجاد میکنند یا خیر و در این صورت، دارو را متوقف کنید، دوز را کاهش دهید یا در صورت امکان به داروی دیگری تغییر دهید.
عوارض سیروز چگونه درمان میشود؟
- فشارخون بالا پرفشاری خون پورتال عمدتاً نتیجه بیماری مزمن در مرحله پایانی کبد است. درمان شامل درمان بسیاری از عوارض آن است. درمان فشارخون بالا شامل موارد زیر است:
- برای کاهش فشارخون در رگهای خود، مسدودکنندههای بتا یا نیترات بدهید.
- قطع جریان خون از طریق واریس برای توقف یا کاهش خونریزی بیشتر با استفاده از نوارهای الاستیک کوچک (بستن باند) یا با اسکلروتراپی.
- هدایت خون از ورید پورتال برای کاهش فشار در ورید پورتال و کنترل خونریزی واریسی. این امر با استفاده از یکی از دو روش - شنت طحال دیستال یا شانت پورتوسیتمیک داخل کبدی داخل جفت انجام میشود.
- تجویز لاکتولوز برای جذب سموم در خون ناشی از انسفالوپاتی کبدی که باعث علائمی از جمله گیجی و سایر تغییرات ذهنی میشود.
- تخلیه مایع اضافی در شکم (آسیت) در روشی به نام پاراسنتز یا مصرف داروی مدر برای کاهش مایعات اضافی (ادم) در پاها و سایر نواحی بدن.
- پریتونیت باکتریایی آنتیبیوتیکها و تزریق پروتئین (آلبومین) تجویز میشود. معمولاً بیماران برای درمان و نظارت در بیمارستان بستری میشوند. پس از تشخیص پریتونیت باکتریایی، یک آنتیبیوتیک خوراکی برای استفاده روزانه تجویز میشود تا از عود عفونت جلوگیری شود.
- درمان سرطان کبد بستگی به مرحله سرطان شما و عوامل دیگر دارد. ممکن است یک یا چند درمان را امتحان کنید. گزینهها شامل جراحی برای برداشتن قسمتی از کبد یا کل کبد (جایگزینی با کبد جدید بهعنوان پیوند کبد) و روشهای غیر جراحی برای ازبینبردن تومور از جمله برداشتن، شیمیدرمانی، درمان هدفمند (داروهای صفر دار در ژن یا بافت سرطان) است.
- نارسایی کلیه
درمان بسته به علت و میزان نارسایی ممکن است شامل دارو، دیالیز و پیوند کلیه باشد.
- نارسایی کبدی
درمان بستگی به این دارد که شما نارسایی حاد یا مزمن دارید. برای نارسایی مزمن کبدی، رژیم غذایی و شیوه زندگی شامل قطع الکل و داروهایی است که به کبد آسیب میرسانند. خوردن گوشت قرمز، پنیر و تخممرغ کمتر؛ کاهش وزن؛ کنترل فشارخون بالا و دیابت و کاهش مصرف نمک
درمانهای حاد نارسایی کبد شامل مایعات داخل وریدی برای حفظ فشارخون، ملینها برای کمک به دفع سموم از بدن و نظارت بر قند خون است.
اگر نارسایی حاد یا مزمن کبدی دارید، متخصص کبد شما ممکن است پیوند کبد را توصیه کند. پیوند کبد میتواند از یک اهداکننده زنده یا فوت شده باشد.
فقط بخشی از کبد اهداکننده نیاز به پیوند دارد. کبد تنها اندام انسانی است که قادر به رشد مجدد است.
آزمایشات زیادی هم برای شما (گیرنده پیوند کبد) و هم برای فردی که قسمتی از کبد خود را اهدا میکند یا کبد جسد (کبد شخص متوفی) انجام میشود. اگر پزشکان تشخیص دهند که شما به پیوند کبد احتیاج دارید، در لیست انتظار پیوند کبد قرار میگیرید که بیماران را بر اساس گروه خونی، اندازه بدن و شدت بیماری پایانی کبد در مرحله آخر لیست میکند.
چگونه میتوان از سیروز کبدی جلوگیری کرد؟
از الکل سوءاستفاده نکنید اگر مشروبات الکلی مصرف میکنید، میزان نوشیدن و دفعات مصرف خود را محدود کنید. اگر بیش از دو نوشیدنی در روز بنوشید اگر مرد هستید یا بیش از یک نوشیدنی اگر زن هستید، خطر خود را افزایش میدهید. یک نوشیدنی یک لیوان شراب یا یک قوطی 12 اونس آبجو یا یک وعده 1.5 اونس مشروب سخت است.
اگر بیماری کبدی دارید، نباید الکل بنوشید.
از رژیم غذایی متعادل و کمچرب مانند رژیم مدیترانهای استفاده کنید. یک رژیم غذایی سالم متعادل شامل میوهها، سبزیها، پروتئینهای بدون چربی و غلات کامل است. غذاهای دریایی خام، مخصوصاً صدف نخورید. این غذاها میتوانند حاوی باکتریهایی باشند که میتوانند باعث بیماریهای جدی شوند.
مقدار نمک را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. برای طعم دادن به غذاهای خود از ادویههای دیگر استفاده کنید.
عادات سالم بدن:
وزن سالم را حفظ کنید. چربی اضافی بدن میتواند به کبد شما آسیب برساند. اگر اضافهوزن دارید، از ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود بخواهید که برنامه کاهش وزن را ارائه دهد.
به طور منظم تمرین کنید:
به طور منظم برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. توصیههای پزشکی را برای کنترل چاقی، دیابت، فشارخون بالا (فشارخون بالا) و کلسترول رعایت کنید.
در صورت سیگارکشیدن سیگار را ترک کنید.
تمرینات کبد سالم
- از رفتارهای پرخطر که میتواند منجر به عفونت با هپاتیت B یا C شود، مانند استفاده از سوزن برای استفاده غیرقانونی از مواد مخدر یا داشتن رابطه جنسی محافظت نشده، اجتناب کنید.
- در صورت ابتلا به هپاتیت B واکسینه شوید، اگر از قبل هپاتیت دارید، از ارائهدهنده خود بپرسید که آیا درمان دارویی برای شما مناسب است یا خیر.
- واکسن سالانه آنفولانزا را بگیرید و بپرسید آیا واکسن ذاتالریه برای شما منطقی است
- از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ایندومتاسین، سلکوکسیب، و آسپرین و دوزهای زیاد استامینوفن خودداری کنید.
- استامینوفن را میتوان با دوز حداکثر 2000 میلیگرم در روز با خیال راحت مصرف کرد. این داروها میتوانند باعث ایجاد یا بدتر شدن عملکرد کبد شوند.
در صورت ابتلا به سیروز، چه انتظاری میتوان داشت؟
صدماتی که قبلاً به کبد وارد شده است دائمی است. اما کبد شما یک اندام بزرگ است. اگر بخشی از کبد شما هنوز کار میکند، ممکن است بتوانید پیشرفت بیماری را بسته به علت آن کند کنید.
بهعنوانمثال، اگر سیروز ناشی از سوءمصرف الکل است، باید فوراً نوشیدن را متوقف کنید. اگر چاق هستید یا دیابت دارید، باید وزن خود را کاهش دهید و قند خون خود را کنترل کنید تا بتوانید آسیب ناشی از بیماری کبد چرب را کاهش دهید.
شما و ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی یا تیم خود با هم کار خواهید کرد تا مشخص کنید چه چیزی باعث سیروز شما میشود و چه عوارضی ممکن است ناشی از سیروز شما باشد و برایناساس آنها را درمان کنید.
امید به زندگی افراد مبتلا به سیروز چقدر است؟
امید به زندگی به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله علت و شدت سیروز، پاسخ شما به درمانها، وجود عوارض سیروز، سن و سایر مشکلات سلامتی عمومی دیگر. از متخصص کبد خود در مورد امید به زندگی خود سؤال کنید زیرا برای هر فرد منحصربهفرد است.
اگر سیروز شما پیشرفته است، پیوند کبد یک گزینه است. شما و پزشکان خود در مورد اینکه آیا این برای شما یک گزینه است بحث خواهید کرد.
نمره Child Turcotte Pugh و نمره MELD چیست؟
نمره Child Turcotte Pugh (CTP) که فقط بهعنوان نمره Child Pugh نیز شناخته میشود، یک نمره بالینی است که به پزشکان شما میگوید شدت بیماری کبدی شما چقدر است و میزان بقای مورد انتظار شما را پیشبینی میکند.
سیستم امتیازدهی نمرهای را در مورد حضور پنج معیار بالینی (مقادیر آزمایشگاهی بیلیروبین، آلبومین سرم و زمان پرو ترومبین؛ وجود آسیت و انسفالوپاتی کبدی) و میزان شدت هر یک از این اقدامات ارائه میدهد.
چه زمانی باید با اورژانس تماس بگیرم یا به اورژانس بروم؟
اگر سیروز دارید و موارد زیر را تجربه میکنید، با اورژانس تماس بگیرید.
- مدفوع شما سیاه و قیری یا حاوی خون باشد (ممکن است به رنگ قرمز مایل به قرمز یا قرمز روشن باشد).
- شما خون استفراغ میکنید.
- سفیدی چشمهای شما زرد میشود.
- در تنفس مشکل دارید.
- تورم شکمی دارید.
- لرزش یا لرزش عضلانی دارید.
- گیج، عصبی، گیج، خوابآلود، فراموشکار هستید.
- سطح هوشیاری شما تغییر کردهاید یا بیهوش میشوید.
چه نوع ارائهدهندگان خدمات درمانی سیروز من را درمان میکنند؟
بسته به مرحله سیروز شما، ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی مختلف ممکن است در مراقبت شما دخیل باشند. متخصصان مراقبتهای بهداشتی که احتمالاً بخشی از تیم مراقبت شما هستند شامل:
ارائهدهنده مراقبتهای اولیه شما:
- متخصص گوارش (پزشک متخصص در شرایط دستگاه گوارش شما).
- متخصص کبد (پزشک متخصص در شرایط کبد شما).
- نفرولوژیست (پزشک متخصص در شرایط کلیه شما).
- متخصص تغذیه
- اعضای تیم پیوند کبد شامل کبد، جراح پیوند، متخصص بیهوشی، متخصص بیماریهای عفونی، نفرولوژیست، متخصص تغذیه، داروساز پیوند، درمانگر فیزیوتراپی و کار، مدیر مورد/مددکار اجتماعی و پرستاران است.
یادداشتی از کلینیک کلیولند:
سیروز کبدی در مراحل آخر بیماری کبد و عوارض ناشی از آن است. سیروز باعث میشود کبد شما بهدرستی عمل نکند. کبد شما نقش حیاتی در بسیاری از فرایندها و عملکردهایی که شما را زنده نگه میدارد، ایفا میکند.
اگرچه زخم ناشی از بیماری کبد باعث آسیب دائمی میشود، اما هنوز هم میتوان عمر طولانی داشت. بسته به علت زمینهای، ممکن است بدتر شدن سیروز را کند یا متوقف کنید. بسیاری از علل و عوارضی که منجر به سیروز میشوند، قابلدرمان هستند.
اگر مشروبات الکلی مصرف میکنید، آن را متوقف کنید. اگر بیماری کبد چرب غیرالکلی دارید، وزن خود را کاهش دهید و عوامل خطر متابولیک خود را کنترل کنید. اگر مبتلا به دیابت هستید، مطمئن شوید که توصیههای مدیریت ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود را دنبال میکنید.
تمام داروها را برای همه شرایط پزشکی خود طبق دستور تیم مراقبتهای بهداشتی خود مصرف کنید. برای هپاتیت A و B واکسینه شوید.
اگر سیروز مرحله پایانی دارید، امید خود را از دست ندهید. شما و تیم مراقبتهای بهداشتی شما برای مدیریت دقیق وضعیت خود و قراردادن شما در لیست انتظار برای کبد اهداکننده همکاری خواهید کرد.