قاچاقچیان، برندگان اصلی ممنوعیت واردات / مردم لوازم خانگی خارجی را گران می‌خرند و بدون گارانتی

اقتصادآنلاین - محبوبه فکوری؛  واردات لوازم خانگی ممنوع است. دولت تصمیم گرفته به دلیل حمایت از تولیدکنندگان از یک سو و مهم‌تر از آن، مضیقه‌های ارزی موجود بر سر منابع ارزی از سوی دیگر، اجازه واردات لوازم خانگی را به کشور ندهد؛ موضوعی که البته این روزها مجادله بسیاری را میان طرفداران واردات و تولیدکنندگان ایجاد کرده است. 

بعد از خروج آمریکا از برجام و ترک ایران از سوی برندهای خارجی، تولیدکنندگان لوازم خانگی تلاش بسیاری کرده‌اند تا نبض بازار را به‌دست گیرند و تولیدات خود را روانه مغازه‌ها نمایند؛ به نحوی که حتی در مقاطعی تلاش کردند، تابلوهای نصب شده بر سر در نمایندگی‌های فروش این کالاها را هم پایین بکشند تا دیگر هیچ رنگ و بویی از حضور آنها در ایران نباشد؛ غافل از اینکه برخی از برندهای کره‌ای همچنان چراغ خاموش در بازار ایران حضور یافتند و به شکل‌های گوناگون تلاش کردند تا در بازار ایران بمانند؛ هر چه باشد، بازار لوازم خانگی ایران یک مارکت ۸ میلیارد دلاری را برای آنها رقم می‌زند. 

در این میان، اگرچه کره‌ای تلاش کردند که در بازار ایران بمانند و تنفس کنند؛ اما تولیدات داخلی در نبود این رقبای سرسخت، تلاش کردند تا علاوه بر اینکه نیاز بازار داخلی را تامین کنند، کیفیت را هم ارتقاء دهند تا بلکه مردم نبود لوازم خانگی خارجی را احساس نکنند و حداقل، فراوانی کالا که یکی از اصول اصلی تنظیم بازار هر محصولی است را تضمین نمایند. 

اما این موضوع باعث نشد که تولیدکنندگان لوازم خانگی بتوانند ۱۰۰درصد بازار را به تسخیر خود درآورند، چراکه هنوز هم برخی به دنبال لوازم خانگی خارجی چه برندهای کره‌ای مورد مصرف در طبقه متوسط و چه برندهای لوکس لوازم خانگی که عمدتا اروپایی هستند، می‌گردند و به هر روشی که شده قصد دارند تا این کالاها را در منازل خود استفاده کنند. 

قاچاقچیان نیز با اشراف کامل بر ذائقه مصرف‌کنندگان ایرانی، با استفاده از سرمایه‌هایی که از کشور خارج می‌شود و ارزی که به صورت قاچاق در اختیارشان قرار می‌گیرد، اقدام به تامین این کالاها از روش‌های مختلف می‎‌کنند و با قیمتی گزاف، کالا را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهند؛ اما این کالاها، نه گارانتی درستی دارند و نه خدمات پس از فروش مناسبی، در عوض، قیمتهای گزافی دارند که مصرف‌کنندگان باید به بهای ممنوعیت واردات آن را بپردازند. 

نکته قابل توجه دیگر، عدم پرداخت حقوق و عوارض گمرکی برای واردات این کالاها است که ممنوعیت واردات را برای دولت هم، به یک بازی دو سر باخت تبدیل می‌کند؛ چراکه نه تنها درآمد ناشی از حقوق و عوارض گمرکی واردات را از دست می‌دهد، بلکه بخشی از منابع ارزی کشور را هم برای واردات این کالاها، به صورت غیرمجاز از کشور خارج می‌شود. 

البته تمام اینها در شرایطی است که به دلیل مضیقه‌های ارزی، بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی با اختصاص ارز به واردات کالای ساخته شده این صنعت، آن هم در شرایطی که تولیدکنندگان توانسته‌اند رشد مناسبی را به لحاظ کمیت و کیفیت تجربه نمایند، مخالف هستند؛ به این معنا که اگر هم قرار است ارزی از بابت این صنعت از کشور خارج شود، باید حتما صرف واردات مواد اولیه، فناوری و دانش فنی و حتی ماشین‌آلات ساخت لوازم خانگی باکیفیت‌تر بشود. 

گشت و‌گذاری در بازار لوازم خانگی و سوال و جواب با خریداران به خوبی نشان می‌دهد که نباید این بخش از تقاضای بازار را نادیده گرفت که به دنبال لوازم خانگی خارجی هستند و بنابراین رو به خرید از مغازه‌هایی می‌آورند که قابلیت تامین این اقلام را برای آنها دارند. 

یکی از خریداران لوازم خانگی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می‌گوید که لوازم خانگی خارجی در ویترین مغازه‌ها وجود ندارد، اما اگر متقاضی از آنها درخواست کند، با بیان اینکه از همکاران خود در بازار می‌توانند این لوازم را تهیه نمایند، به مصرف‌کننده قول می‌دهند که ظرف نهایتا یک هفته، کالا را برای آنها تهیه نمایند. 

او می‌افزاید: برخی از این فروشندگان می‌گویند که همکارانشان از موجودی قبلی خود در انبارها، برخی کالاها را موجود دارند، اما گارانتی اصلی ندارد و باید با شرکت‌های متفرقه برای گارانتی و خدمات پس از فروش تعامل کنند. 

این خریدار لوازم خانگی در پاسخ به این پرسش خبرنگار اقتصاد آنلاین مبنی بر اینکه چطور می‌توانید به گارانتی شرکت متفرقه اطمینان کنید، می‌گوید: گارانتی و خدمات پس از فروش در ایران همواره یک پاشنه آشیل است و حتی به نمایندگی‌های اصلی هم نمی‌توان به صورت کامل اعتماد کرد. امیدواریم مشکلی پیش نیاید. 

یکی از فروشندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می‌گوید: ممکن است که در برخی از خیابان‌هایی مثل امین‌حضور که بورس لوازم خانگی محسوب می‎‌شوند، به راحتی نتوان کالای خارجی پیدا کرد، اما بسیاری از این فروشگاهها، در نقاط دیگر شهر نمایندگی‌ها یا همکارانی دارند که به راحتی می‌توانند کالای مورد نیاز خریداران را تامین کنند. 

وی می‌افزاید: آنها در انبارهای خود موجودی دارند و البته لوازم خانگی هم همچنان وارد کشور می‌شود، حالا هر چقدر هم که دولت بگوید این واردات ممنوع است؛ به هر حال جایی که بازار کشش داشته باشد، حتما کالا وارد می‌شود و جای نگرانی برای مصرف‌کنندگان و متقاضیان نیست. 

این فروشنده بر این باور است که ممنوعیت واردات در ایران معنا ندارد و همواره کسانی هستند که کالا را به هر طریق ممکن به‌دست متقاضی برسانند؛ فقط دعوا بر سر قیمت بالا و پایین است؛ به طور قطع کالاهایی که به صورت غیررسمی در شرایط ممنوعیت واردات به کشور وارد می‌شوند و خود را به سطح عرضه می‌رسانند؛ حتما گرانتر هستند. 

وی می‌افزاید: به هر حال این کالاها با ریسک بالاتری وارد کشور شده و البته برای واردات آنها نیز ارز آزاد استفاده می‌شود، پس طبیعی است که گرانتر هم باشد. 

یکی دیگر از فروشندگان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می‌گوید: اصلا نیازی به گشتن افرادی نیست که لوازم خانگی خارجی می‌فروشند، چراکه پیدا کردن آنها کار بسیار راحتی است و وقت و زمان زیادی نمی‌خواهد، فقط کافی است کف بازار را بشناسید و بدانید که در هر راسته چه خبر است. 

وی می‌افزاید: حتی برخی همکاران ما که در گذشته نمایندگان رسمی برندهای کره‌ای و اروپایی بوده‌اند، به راحتی از کمپانی‌های اصلی خرید می‌کنند و حتی برای فروش کالاهایشان هم جایزه می‌گیرند؛ پس اینکه گفته می‌شود برندهای خارجی از بازار لوازم خانگی ایران رفته‌اند، این طور نیست. 

این فعال صنف لوازم خانگی می‌گوید: برخی از برندهای خارجی همچنان تلاش داشتند که نمایندگان فروش خود را حفظ کنند؛ اگرچه ممکن است برخی از کالاها را با برندهای دیگر به بازار عرضه کنند؛ اما اگر کالای خارجی را هم بخواهند به صورت سازمان یافته در اختیار فروشندگان از طرق مختلف قرار می‌دهند. 

در این میان علاوه بر افرادی که به صورت فیزیکی و در قالب مغازه‌ها و حتی پستوها در بازار لوازم خانگی برندهای ممنوع شده را به فروش می‌رسانند، سایت‌هایی هم هستند که به صورت مجازی سفارش کالا می‌گیرند و در نهایت یک یا دو هفته کالا را درب منزل تحویل مشتری می‌دهند و گارانتی‌های خاص خود را هم معرفی می‌کنند که مشخص نیست در صورت بروز اشکال، چه سرنوشتی را برای خریداران رقم می‌زنند. 

هم اکنون یخچال ساید بای ساید برندهای کره‌ای که ممنوعیت وارد دارند در این فروشگاههای اینترنتی، از ۲۳۵ میلیون تومان تا ۳۳ میلیون تومان موجود است؛ ضمن اینکه یخچال فریزر دوقلو نیز همین محدوده قیمتی را دارد به نحوی که در برخی از برندها، از ۸۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۴۰ میلیون تومان، این کالا عرضه می‌شود.

به هر حال قاچاق لوازم خانگی در بازار همچنان به چشم می‌خورد و این مصرف‌کنندگان هستند که کالا را با قیمت گران و بدون گارانتی خریداری می‌کنند؛ اما نکته حائز اهمیت آن است که اگرچه اکنون به دلیل مضایق ارزی دولت، باید ممنوعیت واردات تداوم داشته باشد، اما تولیدکنندگان نیز نباید به این موضوع قانع باشند و باید یکی از مطالبه‌گران آزادسازی واردات در شرایط عادی باشند، تا بلکه بتوانند در فضای رقابتی، کیفیت محصولات خود را بالا برده و مصرف‌کنندگان ایرانی را قانع نمایند که به کالای داخلی اطمینان و اعتماد بیشتری داشته باشند. 

از سوی دیگر، تولیدکنندگان نیز باید یک مطالبه دیگر نیز از دولت داشته باشند و آن عدم سرکوب نرخ ارز است که واردات و قاچاق را مقرون به صرفه کرده و باز هم نفس‌های آنها را به شماره می‌اندازد.