ضرورت توجه به مناطق محروم در اخذ مالیات بر خانه های خالی
پس از اعلام ایجاد تغییرات در سامانه املاک و اسکان و با وجود تاکید سازمان امور مالیاتی بر ضرورت دریافت اطلاعات این سامانه در بستر تبادل داده دولت این اتفاق رخ نداده است و همچنان امکان آغاز مالیات‌ستانی براساس این پایه مالیاتی وجود ندارد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تسنیم، قانون مالیات برخانه‌های خالی که طی سال‌های گذشته به تصویب رسیده بود به دلیل عدم تکمیل و تشکیل سامانه املاک و اسکان به مرحله اجرا نرسید. اجرای این مالیاتی انقدر به تعویق افتاد که قانون سابق و نرخ‌هایی که در آن دیده شده بود، دیگر کارایی لازم را نداشت.
بر همین اساس بود که این قانون مجددا در مجلس مورد بررسی و بازنگری قرار گرفت، اما در حال حاضر مشکل پا برجاست. هرچند که به پیگیری‌هایی که در اواخر دولت قبل و پس تغییر قانون مالیات برخانه‌های خالی صورت گرفت، سامانه املاک و اسکان به مرحله عملیاتی نزدیک شد اما با وجود اینکه قرار بود سازمان امور مالیاتی از مردادماه نسبت به اخذ مالیات از این واحدها اقدام کند، هنوز این مسئله عملیاتی نشده است.
گفتنی است، مردادماه 1399 سامانه املاک و اسکان به منظور شناسایی وضعیت واحدهای مسکونی کشور وارد فاز عملیاتی رسید. سال گذشته وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد که 1.3 میلیون خانه خالی را شناسایی و برای اخذ مالیات به سازمان امور مالیاتی معرفی کرده است.
هادی خانی معاون فناوری سازمان امور مالیاتی درباره چرایی این اتفاق گفته بود: در سال گذشته بحث بانک اطلاعاتی در وزارت راه و شهرسازی جدی‌تر دنبال شد و با دستگاه‌های مختلف ارتباط گرفتند و داده‌ها را جمع‌آوری کردند.
وی افزود: حتی خود ما در نظام مالیاتی اطلاعات کافی و کاملی را در اختیارشان گذاشتیم تا بتوانند بحث اعتبارسنجی و راستی‌آزمایی خوداظهاری‌های مردم و اطلاعاتی که خودشان به آن می‌رسند را به دقت انجام دهند و در نهایت به نظام مالیاتی اعلام کنند که کدام خانه و از چه تاریخی خالی است.
معاون فناوری سازمان امور مالیاتی گفت: از همان زمان نیز ما تاکید کردیم که براساس مصوبه شورای اجرایی فناوری‌های کشور و به منظور اصالت دادن و رفع نگرانی‌های انکارناپذیری اطلاعاتی که در اختیار نظام مالیاتی قرار می‌گیرد، اطلاعات را به صورت وب سرویس و بر روی بستر تبادل داده دولت دریافت می‌کنیم.
وی گفت: در حال حاضر دغدغه اصلی این است که اطلاعات بر اساس پروتکل‌های رسمی به دست سازمان امور مالیاتی برسد تا از انکار ناپذیری آن مطمئن شویم.
خانی در گفتگو اخیر خود ، با تاکید براینکه تغییری در وضعیت ارسال اطلاعات به این سازمان به وجود نیامده است، گفت: ما همچنان منتظر هستیم که سرویس دریافت رسمی اطلاعات بر روی بستر GSB دولت از سوی وزارت راه و شهرسازی تکمیل و به سازمان امور مالیاتی تحویل شود تا بتوانیم وارد فاز مالیات‌ستانی شویم.
لازم به ذکر است، با توجه به جزئیات مطرح شده از سوی سازمان امور مالیاتی برای آغاز فرآیند مالیات ستانی، مسیر انتقال این اطلاعات به سازمان امور مالیاتی باید اصلاح شود. اما کارشناسان اقتصادی همچنان نظراتی را پیرامون این پایه مالیاتی و شیوه مالیات‌ستانی آن مطرح می‌کنند.
مالیات بر خانه‌های خالی باید براساس منطقه‌بندی اخذ شود
حسین راغفر درباره قانون مالیات بر خانه‌های خالی گفت: این قانون تبصره و مواد بسیاری دارد و سعی کرده است حتی الامکان از حدت و شدت مالیات‌ها بکاهد.
وی افزود: مثلا اگر کسی دو منزل دارد، از دومی مالیات گرفته نمی‌شود و تسهیلاتی را نیز برای صاحبان سرمایه فراهم کرده است.
راغفر با اشاره به اینکه عایدی سرمایه و مالیات از آن را اصلی ترین محل درآمدزایی دیگر کشورها است، گفت: کسانی که قدرت و سرمایه دارند، تلاش می‌کنند تا جایی که ممکن است در برابر پرداخت این مالیات مقاومت کنند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: سیاست‌هایی خاص بعد از جنگ حاکم شد که فقط حافظ منافع خواص جامعه بوده است و دردی از عموم مردم دوا نکرده است و در این بین مالیات مشروع ترین شیوه کسب درآمد برای دولت‌ها بوده است که در ایران این درآمد از طرق دیگر دریافت می‌شود.
وی تاکید کرد: وقتی دولت نمی‌تواند درآمد مالیاتی کافی داشته باشد، به شکل سنتی سراغ درآمدهای نامشروع دیگر مثل افزایش قیمت حامل‌های انرژی یا ارز می‌رود که هزینه آن برای عموم مردم شکننده بوده است.
راغفر در مصاحبه با رادیو گفت: آن دسته از ثروتمندان که دارای منازل دو سه هزار متری هستند، هیچ مالیاتی نمی‌پردازند و فقط عوارض شهرداری اخذ می‌شود که تفاوت اساسی میان مالیات آن ها پدید نمی‌آید.
وی ادامه داد: این سکونتگاه‌ها سرمایه‌های بزرگی را به خود جذب کرده که باید مالیات بر آن وضع شود و لذا صرفا برای داشتنِ همین مسکن‌ها باید مالیاتی وضع گردد. کسی که مسکنی 75 متری دارد، در بسیاری جاها از پرداخت مالیات معاف می‌شود.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: همچنین این مالیات به صورت منطقه بندی شده باید اخذ شود. مثلا مناطق محروم معاف از مالیات هستند ولی آنجایی که محروم نیست باید مالیات های ویژه بپردازند که مالیات بر ثروت محسوب می‌شود.
راغفر گفت: بودجه نظامی برخی کشورها صرفا از محل مالیات جمع آوری می‌شود که حاصل از مسکن و زمین می‌باشد.
وی افزود: کسی که از زمین خود استفاده نمی‌کند، باید مالیاتِ آن را بپردازد و درآمد دولت از همین طریق تامین می‌شود ولی در ایران این اعداد و ارقام وجود خارجی ندارد.
راغفر با اعلام اینکه در ایران مالیات صرفا از معاملات در محضرها دریافت می شود و رقم آن نیز کمتر از سه دهم درصد است، گفت: این رقم در امریکا بیش از 12 درصد را به خود اختصاص می دهد.
با توجه به اینکه متولی ایجاد، تکمیل و راه اندازی سامانه املاک و اسکان، وزارت راه و شهرسازی است و این سامانه در واقع مبنای دریافت مالیات برخانه‌های خالی قرار دارد، این وزارتخانه باید در راستای ارائه اطلاعات از مسیر مشخص که همان بستر تبادل داده دولت است اقدام کند تا سازمان امور مالیاتی بتواند برای دریافت این مالیات اقدام کند.
حال و با سپری شدن بیش از یک ماه از زمان وعده شده وزارت راه که اعلام شده بود ظرف دو تا سه هفته اصلاحات لازم را انجام خواهد داد، باید دید که در نهایت چه زمانی اطلاعات به منظور آغاز فرآیند مالیات ستانی به دست سازمان امور مالیاتی خواهد رسید.
لازم به ذکر است که فرآیند شناسایی و پالایش داده‌ها به منظور دریافت مالیات از خانه‌های خالی دشواری‌های خاص خود را دارد و لازم است پیگیری‌های مستمری از سوی وزارت راه و شهرسازی در این خصوص صورت بگیرد، در غیر این صورت این پایه مالیاتی به مرحله اجرا نخواهد رسید.
