شب کوری چیست؟
شب‌کوری نوعی اختلال بینایی است که آن را با نام نکتالوپیا نیز می‌شناسند. افرادی که دچار شب‌کوری می‌شوند معمولاً در شب یا در محیط‌های با نور کم دچار مشکلات بینایی شده و دید ضعیفی دارند.
به گزارش اقتصادآنلاین، حتی نام بیماری «شب‌کوری» خودش بیانگر مشکل عدم توانایی و نداشتن دید در شب است. البته این معنی کم اغراق داشته و فرد به‌کلی توانایی دیداری خودش را در شب از دست نمی‌دهد فقط هنگام رانندگی یا راه‌رفتن در جا‌های بسیار تاریک با مشکل روبرو خواهد شد.
بعضی از انواع شب‌کوری قابل‌درمان است و بعضی از آن‌ها هیچگاه درمان‌پذیر نیست. در اولین قدم بهتر است برای تشخیص علت بروز اختلال در بینایی‌تان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
بعد از تشخیص علت بروز مشکل می‌توانید به دنبال بهبود قدرت دید‌تان باشید. تنها علامت شب‌کوری مشکل در دید شب و در جا‌های تاریک است. بیشترین مشکل برای فرد زمانی اتفاق می‌افتد که فرد از یک محیط روشن وارد یک محیط تاریک شود.
به‌عنوان‌مثال فرد بعد از قدم‌زدن در غروب خورشید اگر وارد رستوران تاریکی شود، بدون شک دچار مشکلات دید خواهد شد. همچنین فرد در هنگام رانندگی در خیابان‌های تاریک یا جاده‌هایی که چراغ چشمک‌زن دارند نیز دچار مشکل خواهد شد. بعضی از مشکلات چشمی می‌تواند باعث بروز شب‌کوری شود.
این عوامل شامل موارد زیر می‌شود:
- نزدیک‌بینی یا دوربینی
- آب مروارید
- رنیتیت رنگ‌دانه که در زمان جمع‌شدن رنگ‌دانه‌های تیره در داخل شبکه چشم اتفاق افتاده و دید تونلی را به وجود می‌آورد.
- سندرم آشر، بیماری ژنتیکی‌ای که می‌تواند بر روی شنوایی و بینایی فرد تأثیر بگذارد.
افراد سالمند بیشتر از دیگر افراد در معرض ابتلا به آب مروارید هستند. به همین خاطر احتمال اینکه این افراد دچار شب‌کوری شوند چندین برابر کودکان و نوجوانان است. در بخش‌های مختلف جهان که رژیم‌های غذایی متفاوت است، کمبود ویتامین آ نیز می‌تواند منجر به بروز شب‌کوری شود.
ویتامین آ که آن را با نام رتینول نیز می‌شناسند نقش بسیار مهمی در تبدیل تکانه‌ها عصبی به تصویر دارند که این تبدیل در داخل رتین اتفاق می‌افتد. رتین ناحیه‌ای حساس به نور است که در قسمت پشتی چشم قرار گرفته است.
بیماران دارای فیبروز کیستیک که مبتلا به نارسایی لوزالمعده هستند در جذب چربی مشکل داشته و نسبت به دیگر افراد در خطر کمبود ویتامین آ بیشتری هستند. زیرا ویتامین آ حلال در چربی است.
به همین خاطر در افراد دارای مشکل لوزالمعده احتمال ابتلا به شب‌کوری بیشتر خواهد بود. ناگفته نماند که افراد مبتلا به قند خون بالا یا دیابت نیز در معرض ابتلا به بیماری‌های چشمی مثل آب مروارید قرار دارند. همان‌طور که پیش‌ازاین نیز گفتیم، آب مروارید می‌تواند باعث بروز شب‌کوری در فرد شود.
علائم شب‌کوری
شب‌کوری مشکل چشمی است که در نتیجه نور کم برای فرد اتفاق می‌افتد. به‌عنوان‌مثال فرد مبتلا به شب‌کوری توانایی دیدن ستاره‌ها در شب یا موانع در اتاق تاریک را نخواهد داشت.
انجمن چشم‌پزشکی برای تشخیص شب‌کوری موارد زیر را پیشنهاد می‌کند:
- آیا تشخیص چهره افراد در نور کم برایتان دشوار است؟
- آیا رانندگی در شب‌هنگام برایتان کاری بسیار سخت است؟
- آیا راه‌رفتن در خانه در نور کم برایتان کاری سخت و چالش‌برانگیز است؟
- آیا کنار آمدن با اتاق روشن بعد از بودن در اتاق تاریک زمان‌بر و چالشی است؟
- آیا دیدن اتاق تاریک و اجسام داخل آن بعد از بودن در اتاق روشن برایتان سخت و زمان‌بر است؟
علائم زیر نیز ممکن است در نتیجه شب‌کوری برایتان اتفاق بیفتد. البته بروز این علائم به علت بروز شب‌کوری نیز مرتبط است:
- سردرد
- استفراغ
- درد چشم
- حالت تهوع
- حساسیت زیاد چشم به نور
- تاری دید یا تاریکی عدسی چشم
- مشکل در نگاه‌کردن به اجسام و افراد در فاصله زیاد
پزشک برای تشخیص شب‌کوری در مورد سابقه پزشکی و دارویی‌تان سؤالاتی پرسیده و چشم شما را برای مشاهده علائم شب‌کوری مورد بررسی قرار می‌دهد. گاهی اوقات برای تشخیص دقیق‌تر ممکن است آزمایش خون نیز تجویز کند.
در این آزمایش خون سطح گلوکز و میزان ویتامین آ فرد مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بیماری شب‌کوری که در نتیجه نزدیک‌بینی، آب مروارید یا کمبود ویتامین آ به وجود بیاید کاملاً قابل‌درمان است. لنز‌های اصلاحی مثل عینک یا لنز‌های تماسی می‌تواند نزدیک‌بینی در طول روز و شب را تا حدود زیادی بهبود ببخشد.
در صورتی که بعد از استفاده از لنز‌های اصلاحی بازهم در دید شب مشکل داشتید، حتماً این موضوع را با پزشک مطرح کنید.
متأسفانه اگر شب‌کوری ناشی از مشکلات ژنتیکی یا کمبودی مادرزادی‌ای مثل سندرم آشر باشد، درمان نخواهد شد. اما بااین‌حال با کنترل و نظارت بر سطح قند خون و مصرف رژیم غذایی متعادل می‌توانید تا حد زیادی از بروز شب‌کوری جلوگیری کنید. از غذا‌ها و میوه‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان، ویتامین و مواد معدنی استفاده کنید تا دچار آب مروارید نشوید.
همچنین بهتر است غذا‌ها و میوه‌هایی را انتخاب کنید که دارای مقدار زیادی ویتامین آ بوده و خطر بروز شب‌کوری در شما را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. غذا‌ها و میوه‌هایی که دارای رنگ نارنجی هستند معمولاً منبع بسیار خوبی برای تأمین ویتامین آ بدن شما هستند.
میوه‌ها و سبزی‌های حاوی ویتامین A عبارتند از:
- طالبی
- سیب‌زمینی شیرین
- هویج
- کدوتنبل
- انبه
- اسفناج
- سبزیجات
- شیر
- تخم‌مرغ
