تهدید گرانی جهانی گاز جدی شد

زمستانی که در پیش است ممکن است درس سختی به همه درباره این که چطور گاز برای اقتصاد فراگیر و حیاتی شده است، بدهد. قیمتهای بالا ممکن است توان خرید خانوارها را فلج کرده و باعث ضعیف شدن دستمزد نسبت به تورم شود و بانکهای مرکزی را با گزینه های سیاست پولی دشواری روبرو کند. بدتر از همه کمبود عرضه ممکن است بخشهای وسیعی از صنعت را از کار انداخته یا حتی باعث خاموشی در کشورهای در حال توسعه و برانگیخته شدن نارضایتی اجتماعی شود.

همزمان با بهبود تقاضا از اوج بحران پاندمی کووید ۱۹ و محدودیت عرضه، هزینه های انرژی در سراسر جهان افزایش پیدا می کند. نفت روند صعودی طولانی را طی می کند که از اواخر سال ۲۰۲۰ آغاز شده و در ژوییه تا بالای ۷۵ دلار در هر بشکه پیش رفت.

افزایش قیمت گاز در ابتدای تابستان نیمکره شمالی و زمانی که مشخص شد عرضه کافی در اروپا برای پر کردن مخازن پیش از زمستان وجود ندارد، آغاز شد. روسیه که بزرگترین صادرکننده گاز به اروپاست، صادرات خط لوله را به دلایلی شامل تقاضای داخلی بالا، اختلالات تولید و توافق برای ترانزیت کمتر گاز از طریق اوکراین، محدود کرده است.

در اروپا قیمت گاز از نفت فراتر رفته اما مشکل مذکور به این منطقه محدود نبوده است. اگرچه محدودیت عرضه روسیه مستقیما روی مصرف کنندگان در آسیا تاثیر نمی گذارد اما آنها همچنان باید با اروپا برای دریافت محموله های LNG دریابرد رقابت کنند و در نتیجه ناچار شده اند پول بیشتری برای دریافت این محموله ها پرداخت کنند.

بازار LNG به وجه مشترکی میان اروپا، آسیا و آمریکا تبدیل شده است و قیمتهای بالا، صادرات بیشتر LNG را تشویق کرده است. معاملات گاز طبیعی در نیویورک امسال ۸۰ درصد رشد کرده و به بالاترین حد از سال ۲۰۱۸ رسیده اما همچنان بسیار پایینتر از سایر بازارهای جهانی بزرگ است.

نینا فاهی، تحلیلگر گاز طبیعی در شرکت انرژی اسپکتس در این باره گفت: بازار اروپا و بازار آمریکا در آستانه فصل گرمایش در وضعیت مشابهی قرار دارند. اگر هوا سردتر از حد معمول باشد با توجه به پیش بینی که از صادرات بالای LNG وجود دارد، نگرانیها نسبت به وجود عرضه کافی مطرح خواهد شد.

در سراسر جهان تبعات اقتصادی صعود قیمت گاز طبیعی در حال آشکار شدن است. شرکت ترئوس که بزرگترین تولیدکننده شکر در فرانسه است، ماه گذشته هشدار داد قیمت گاز روی تولید شکر در اروپا تاثیر گذاشته و هزینه های تولید را فوق العاده افزایش می دهد.

پاسکال لوروی، نایب رییس شرکت غذایی روکت فِرر فرانسه می گوید قیمتهای بالای انرژی روی هزینه های دیگر فشار تورمی ایجاد کرده اند که در نهایت به دوش مصرف کننده خواهد افتاد.

در چین که بزرگترین واردکننده گاز در جهان است، کارخانه های سرامیک به دلیل قیمتهای بالا در استانهای گوانگ دونگ و جیانگشی، مجبور شده اند تولیدشان را کاهش دهند. به گفته شکیل احمد، مدیرعامل موگال استیل، افزایش هزینه برق کسب و کار موگال استیل در پاکستان را مختل کرده است.

شرکت جی پی مورگان اند چیس هفته جاری اعلام کرد شاخص مدیران تولید جهانی در اوت به پایینترین حد در شش ماه گذشته نزول کرد با این حال همچنان رشد را نشان می دهد.

بعضی از کشورهای فقیرتر مانند بنگلادش نمی توانند انرژی را به میزان کافی تامین کنند تا فعالیتهای اقتصادی به شکل روان جریان پیدا کند. بعضی از سیستمهای آبیاری در این کشور به دلیل سهمیه بندی احتمالی برق، تنها قادرند شبها کار کنند.

لئونید میخلسون، مدیرعامل شرکت تولیدکننده LNG نوواتک روسیه در این باره اظهار کرد: قیمتهای فعلی LNG به هیچ وجه عادی نیستند. ممکن است مشتریان به دلیل عدم توانایی خرید حاضر به دریافت محموله ها نباشند.

به گفته فاهی، تولیدکنندگان آمریکایی هنوز از افزایش هزینه های گاز آسیب بزرگی ندیده اند زیرا بسیاری از صنایع انرژی بر مانند فولاد و پتروشیمی شاهد افزایش قیمت محصولاتی بوده اند که عرضه می کنند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، بحرانی که اکنون گریبانگیر صنعت در اروپا و آسیا شده است ممکن است به زودی به عرصه های سیاسی و اقتصادکلان گسترش پیدا کند. اگر خانوارها و شرکتهایی که با افزایش هزینه برق روبرو می شوند بخواهند دستمزدها یا قیمت اجناسی که می فروشند بالاتر برود، فشارهای تورمی که در حال حاضر هم به دلیل محدودیتهای زنجیره تامین ایجاد شده اند، تشدید خواهند شد.