تاثیر قدرت گیری طالبان بر همسایگان افغانستان

اقتصادآنلاین - عاطفه حسینی؛  به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، با دستور رئیس‌جمهوری آمریکا به پنتاگون مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، طولانی‌ترین جنگ آمریکا پایان یافت. با خروج نیروهای نظامی ایالات متحده از افغانستان، علی‌رغم آنکه تعداد نیروهای طالبان از ارتش افغانستان کمتر بود، اما این گروه به پیشروی‌های سریع در میدان جنگ دست یافتند.

در هفته‌های اخیر، این گروه پیش از ورود به کابل، پایتخت افغانستان، و تصرف قصر ریاست جمهوری، سایر شهرهای بزرگ و مراکز استان‌های این کشور را به تصرف خود درآورد.

به گفته معاون برنامه آسیا در مرکز وودرو ویلسون، درحال‌حاضر بسیاری از همسایگان افغانستان که با این کشور دارای روابط ژئوپلیتیک هستند، باید با رژیم نوظهور طالبان سازگار شوند. همچنین کشورهای همسایه افغانستان نگران بی‌ثباتی سیاسی، احتمال ورود مهاجران و تبدیل شدن دوباره افغانستان به پناهگاهی برای انجام فعالیت‌های تروریستی هستند.

پاکستان

به گفته تحلیلگران، پاکستان در گذشته از اهرم و نفوذ قابل توجهی بر طالبان برخوردار بوده است، زیرا پاکستان یکی از معدود کشورهایی بود که این گروه را آخرین باری که در قدرت بودند به عنوان یک دولت قانونی به رسمیت شناخت. همچنین پاکستان مدت‌هاست متهم به کمک مخفیانه به طالبان در افغانستان است، اتهامی که این کشور همواره آن را رد کرده است.

با این وجود، تحلیلگران معتقدند که نفوذ اسلام آباد بر طالبان در طول سال‌های گذشته کاهش یافته است و احتمالا پاکستان از خشونت‌های احتمالی در مرزهای خود محافظت می‌کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که بازگشت طالبان به افغانستان به طور بالقوه می‌تواند گروه‌های تروریستی در پاکستان، از جمله طالبان پاکستانی را دلگرم کند که می‌تواند امنیت این کشور را تحت تأثیر قرار دهد.

 از سوی دیگر تحلیلگران گروه اوراسیا می‌گویند: "به طور گسترده‌تر، پاکستان ظهور طالبان را یک شکست بزرگ برای رقیب اصلی خود هند و یک نتیجه مثبت می‌داند."

شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان با انتشار توییتی نوشت که این کشور در حال کار برای خروج دیپلمات‌ها و سایر پرسنل خود از افغانستان است. وی همچنین از جامعه بین‌المللی خواست "به طور سازنده‌‌ مشارکت خود را در افغانستان ادامه دهند."

هند

هند در دو دهه گذشته با دولت غیرنظامی افغانستان رابطه پایداری داشته و به دولت این کشور برای توسعه افغانستان کمک‌هایی ارائه کرده است. کارشناسان معتقدند که تحولات اخیر در افغانستان، دهلی نو را در "وضعیت سخت استراتژیک" قرار داده است. همچنین آنها معتقدند طالبان، به طور سنتی یک گروه ضد هند است که افزایش قدرت این گروه در افغانستان می‌تواند سبب شود کشورهای رقیب هند مانند چین و پاکستان جای پای خود را در افغانستان محکم‌تر کنند.

تحلیلگران گروه اوراسیا خاطرنشان کردند که هند تلاش‌هایی برای تعامل با طالبان انجام داده است، اما بیشتر عملیات دیپلماتیک خود را در افغانستان متوقف کرده است. تحلیلگران همچنین معتقدند: "هند به خصوص نگران است زیرا آخرین باری که طالبان در قدرت بودند، به شبه نظامیان طرفدار پاکستان پناه دادند. دهلی نو نگران است که پاکستان جسور از این فرصت برای ضربه زدن به هند استفاده کند. انجام این کار ظرفیت درگیری وسیع‌تری بین هند و پاکستان را افزایش می‌دهد. "

وزارت خارجه هند در بیانیه‌ای اعلام کرد به اتباع این کشور در افغانستان توصیه کرده است که فوراً به هند بازگردند. همچنین بلافاصله پس از تسلط طالبان بر کابل گفته شد که سفیر هند در کابل و کارکنان هندی این سفارت‌خانه به سرعت به هند باز می‌گردند.

چین

در حالی که کشورهایی مانند ایالات متحده، بریتانیا و هند برای خروج دیپلمات‌ها و شهروندان خود از افغانستان عجله دارند، چین تصمیم گرفت سفارت خود را در کابل باز نگه دارد. اما به شهروندان چینی توصیه شده است که در خانه بمانند. سخنگوی وزارت خارجه چین اعلام کرد که پکن منتظر انتقال آرام قدرت و همچنین خواستار مهار جنایت و تروریسم است.

کارشناسان معتقدند که چین در موقعیتی قوی قرار خواهد داشت و برای تحقق دو هدف اصلی خود یعنی ایجاد محیطی امن برای پروژه‌های زیرساختی و انزوای شبه نظامیان اویغور، به دنبال ایجاد همکاری با طالبان است.

روسیه

همانند چین، روسیه سفارت خود در کابل را باز نگه داشت، اما گفته می‌شود برخی از پرسنل خود را جابه‌جا می‌کند. پیش‌تر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه گفت که این کشور برای به رسمیت شناختن طالبان به عنوان مقامات قانونی در افغانستان عجله‌ای ندارد و خواستار تشکیل یک دولت فراگیر شد.

با این وجود چین و روسیه هنوز دلایلی برای نگرانی در مورد بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان دارند. چین نگران اتفاقاتی است که ممکن است در شین جیانگ رخ دهد و روسیه نگران این است که در آسیای میانه چه اتفاقاتی خواهد افتاد. کارشناسان معتقدند که یکی از اولویت‌های فوری روسیه محدود کردن حرکت گروه‌های تندرو سازمان یافته به سوی کشورهای آسیای میانه در امتداد مرز شمالی افغانستان است.

ایران

به گفته تحلیلگران، وضعیت جدید افغانستان نیازمند توجه بالایی از سوی ایران است. آنها معتقدند: "هدف ایران جلوگیری از هجوم سیل پناهندگان، مواد مخدر و جلوگیری از آسیب به هزاره‌ها در افغانستان خواهد بود." هزاره‌ها که عمدتاً مسلمان شیعه و سومین گروه قومی بزرگ در افغانستان هستند، در گذشته بسیار از سوی طالبان مورد آزار و اذیت قرار گرفتند.