راهکارها و راهبردهای بورس انرژی در توسعه صنعت برق

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از سنا، در این وبینار که با حضور بیش از صدنفر از علاقه‌مندان به صورت مجازی در دو بخش برگزار شد، مسائلی مانند مشکلات صنعت برق در ایران، موانع موجود بر سر راه توسعه بازار برق و تامین مالی شرکتهای نیروگاهی و افق و چشم انداز این صنعت زیربنایی بررسی شد.

در بخش نخست این وبینار، محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی، ابراهیم خوش‌گفتار، نایب رئیس سندیکای تولیدکنندگان برق بخش خصوصی، علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، عیسی حسین‌پناه، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری نیرو، محمد جعفری، مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر و آرش جالبی، معاون اقتصادی هولدینگ برق و انرژی صبا سخن‌رانی کردند.

علی نقوی، مدیرعامل شرکت بورس انرژی ایران با اشاره به تاریخچه‌ی شکل‌گیری بورس انرژی در ایران گفت: «هم‌اکنون ۷۵کارگزاری عضو بورس انرژی ایران‌اند که از ۹۸ ایستگاه معاملاتی در حال انجام معامله هستند و تاکنون بیش از ۴۰۰ کالا و اوراق در بورس انرژی ایران پذیرفته‌ شده‌است.

او درباره‌ی راهبردهای بورس انرژی ایران در حوزه‌ی بازار برق افزود: «در این زمینه تلاش‌هایی صورت گرفته که از جمله‌ آن‌ها طراحی و توسعه سامانه تمام الکترونیک پیش از معاملات و پس از معاملات، طراحی ابزارهای معاملاتی جدید مانند اوراق سلف موازی استاندارد و صندوق‌های پروژه و اوراق گواهی ظرفیت بوده است که برای نخستین‌بار در کشور انجام شده است. هم‌چنین ابزار گواهی صرفه‌جویی انرژی نیز به توسعه‌ی صنعت برق کمک می‌کند که در سال جدید راه‌اندازی خواهد شد.

نقوی خاطرنشان کرد: «در چارچوب کلی بازار برق در بورس انرژی ۳۸ نیروگاه خصوصی و ۳۶نیروگاه دولتی و ناشران اوراق گواهی ظرفیت در سمت عرضه هستند. در سمت خرید هم ۳9 شرکت توزیع نیرو برق کشور به‌علاوه‌ی ۳۶ شرکت خرده‌فروشی حضور دارند. هم‌اکنون ۴۱۳ شرکت مصرف‌کننده بالای پنج مگاوات در سمت خرید در بورس انرژی ایران حضور دارند.

مدیرعامل شرکت بورس انرژی ایران هم‌چنین گفت: علیرغم تلاشهای بسیار در بورس انرژی، سهم معاملات برق در بورس انرژی از کل مبادلات برق در کشور به طور متوسط حدود سه درصد بوده است. اما در سال ۱۴۰۰ با توسعه بازار مصرف‌کنندگان بزرگ شاهد رشد خوبی در چهارماهه‌ی اول امسال بوده ایم که این مقدار به لحاظ ارزشی ۸۸درصد و ۵۸درصد به لحاظ حجمی نسبت به بازه مشابه سال ۹۹ بوده است.

او به مهمترین عوامل خارجی تاثیر گذار بر توسعه معاملات برق در بورس اشاره کرد و گفت: ساختار دولتی و بعضاً انحصاری حاکم بر نهادهای فعال در حوزه انرژی کشور (پررنگ بودن نقش دولت در تعیین قیمت حاملهای انرژی و انجام مبادلات آن)، مقاومت در مقابل سازوکار نظام‌مند بورس، مقاومت در اجرای مقررات بالادستی، طولانی بودن فرایند تدوین و تصویب مقررات در وزارت نیرو، پیچیدگی‎های ذاتی موجود در ارتباط با کالای برق، وجود پیچیدگی ‎در برخی قوانین و مقررات مربوط به حساب دستگاه‎های دولتی با خزانه‎داری کل کشور، سازمان امور مالیاتی، عدم شناخت کافی بخش‎های مختلف فعال در حوزه انرژی با ظرفیت‎ها و پتانسیل‎های بورس انرژی ایران و بازار سرمایه کشور جهت تأمین مالی، پوشش ریسک، شفاف کردن هزینه‎ها، عدم صادرات برق در مکانیزم شفاف بورس انرژی و محاسبه حق بهره برداری و حق ترانزیت طبق فرموله های یکسویه توسط وزارت نیرو از جمله موراد اثرگذار بر معاملات برق است.

وی راهکارهای پیشنهادی جهت توسعه بازار برق بورس انرژی را هم شامل اجرای قوانین و مقررات بالادستی طبق نص صریح قوانین و عدم تفسیر به رای آنها، خروج مصرف کنندگان بالای یک مگاوات از نظام قیمت گذاری دستوری و الزام این دسته از مشترکین به تأمین برق از طریق ابزارهای بورس انرژی ایران، ارائه سازوکاری به منظور شفافیت و فرموله کردن تمامی پارامترهای اثرگذار بر قیمت برق نظیر حق ترانزیت و حق بهره برداری با مشارکت ذینفعان، ارائه زمان بندی منظم جهت تزریق نقدینگی به شرکت های توزیع نیروی برق به منظور خرید برق از طریق بورس انرژی ایران و تعهد به انجام آن، جلوگیری از انعقاد قراردادهای دوجانبه خارج از بورس مصوبه هیات وزیران دانست.

در بخش دوم نیز، میزگردی درخصوص بررسی راهکارهای برون‌رفت صنعت برق از بحران خاموشی‌ها و ظرفیت‌های بازار سرمایه تشکیل شد. سیدعلی حسینی، عضو هیئت تنظیم بازار برق، داود منظور، دانش‌یار دانش‌گاه امام صادق(ص)، حسین عبده تبریزی، دبیر پیشین سازمان کارگزاران بورس بورس اوراق بهادار و حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در این میزگرد راه‌حل‌های خود را در این‌باره ارائه دادند.