تکانه های خاموشی در صنایع / کوچ واحدهای تولیدی از شبکه برق سراسری

اقتصادآنلاین - محبوبه فکوری؛ هفته‌های متوالی است که چراغ صنعت در ایران خاموش شده است؛ چراغی که در این روزهای سخت اقتصادی ناشی از وقوع ظالمانه‌ترین تحریم‌ها، کورسوی امیدی برای ارزآوری و تامین نیازهای کشور است؛ به خصوص اینکه شرایط تامین و توزیع کالا به شدت شکننده شده و بسیاری از کالاها در کشور با کمبود مواجه هستند.

حالا با تشدید تحریم‌ها از یک سو و عدم توانایی دولت در تامین به موقع ارز مورد نیاز واردکنندگان کالاهای اساسی و استراتژیک از سوی دیگر، بسیاری از کالاها و بازارها با تلاطم مواجه شده‌اند و اگر نفس تولید داخلی و پرداخت مالیات از سوی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان هم به شماره افتد، به طور قطع، روزها سخت‌تر هم سپری خواهند شد.

واقعیت آن است که اکنون برنامه خاموشی‌ها و دستوراتی که دولت برای توقف تولید داده، بیشتر دامن آن دسته از صنایع بزرگی را گرفته که اگرچه به عنوان صنایع انرژی‌بر به شماره آمده و مصرف بالایی از انرژی دارند، اما به همان میزان کسب درآمدهای داخلی و ارزی از سوی آنها نیز نقش مهمی را در گذران امور اقتصادی دولت و کشور ایفا می‌کند؛ هر چند که وزارت نیرو اندکی از شدت برنامه‌های توقف تولید خود ظرف روزهای گذشته کاسته است.

آنگونه که تولیدکنندگان در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می‌گویند، بی‌برنامگی دولت در تامین برق مورد نیاز آنها سبب شده تا از شیفت‎‌های کاری خود بکاهند و در این دوران سخت، علاوه بر کاهش تولید، از کارگران هم بخواهند که برنامه اضافه‌کار خود را ترک نمایند.

در واقع، تولیدکنندگان می‌گویند که هر روز تعطیلی خطوط تولیدی یا تغییر برنامه تولید آنها به سمت کاهش، به طور قطع ضرر و زیان‌هایی نه تنها متوجه کارخانه و کارگران آنها خواهد کرد، بلکه برنامه‌های صادراتی آنها را نیز با اختلال مواجه کرده و در درآمدهای ارزی و بازگشت آن به کشور هم اختلال ایجاد می‌کند.

اما در این میان، برخی از تولیدکنندگانی که توانایی بالاتری داشته و سرعت تغییر خود با هر گونه تهدیدی را افزایش می‌دهند، به سمت احداث نیروگاههای اختصاصی در کنار واحد تولیدی خود رفته‌اند تا حساب خود را از شبکه برق کشور جدا کرده و برای خود، برق اختصاصی تولید کنند؛ این استراتژی است که آنها در دستور کار قرار داده‌اند تا یک بار برای همیشه، خیال خود را از بابت برق تولیدی راحت نمایند.

در این رابطه، یکی از تولیدکنندگان صنایع انرژی بر در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می‌گوید که وزارت نیرو حتی همکاری لازم را هم با تامین‌کنندگان برق اختصاصی در واحدهای تولیدی نمی‌کند و سنگ‌اندازی بسیاری را در این رابطه صورت می‌دهد.

تولیدکنندگان می‌گویند که وزارت نیرو در سال‌های گذشته با بدترین شیوه با تولیدکنندگان برق برخورد کرده است، به عنوان مثال برق تولیدی را با قیمت ۸۰ تومان خریداری و همان را تا قیمت ۴۰۰ تومان در اختیار خود واحد تولیدی قرار می‌دهد.

مدیرعامل یکی از واحدهای بزرگ معدنی کشور در این رابطه می‌گوید: وزارت نیرو با مخالفت تعطیلی موقت نیروگاه جهت انجام تعمیرات ضروری (در زمستان) و در نظر گرفتن جریمه سه میلیاردی برای هر روز تعطیلی، مانع از انجام به موقع تعمیرات و در نهایت موجب کاهش ظرفیت برداشت برق نسبت به ظرفیت اولیه نصب در نیروگاه‌ها شد که آثار و تبعات این تصمیم غلط هم اکنون در حال نمایان شدن است.

در این میان، آمارهای رسمی منتشر شده از سوی اتاق‌ بازرگانی تهران به عنوان یکی از متولیان تولید بخش‌خصوصی حکایت از آن دارد که در حال حاضر، 82 درصد از بنگاههای اقتصادی فاقد زیرساخت لازم برای جایگزین تامین انرژی برق هستند و این امر، ریسک عملیاتی آنها را به شدت افزایش خواهد داد.

البته باید به این نکته هم توجه داشت که آن دسته از تولیدکنندگان برق اختصاصی نیز که در کنار واحد تولیدی خود اقدام به ایجاد شبکه برق می‌نمایند، باید برق خود را به شبکه سراسری تحویل دهند که این خود مانع بزرگی بر سر راه انگیزه تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران در مسیر احداث نیروگاههای اختصاصی است که بالطبع، وزارت نیرو باید برای آن فکر جدی داشته باشد؛ اگرچه نباید این را هم فراموش کرد که وزارت نیرو باید برای بخش مصرف نیز فکر جدی داشته باشد، چراکه حتی اگر تمامی تولیدکنندگان تقاضای خود را از شبکه سراسری خارج کرده و برق اختصاصی تولید کنند و آن را هم در اختیار شبکه قرار بدهند، باز هم بخش مصرف‌کنندگان شبکه برق اعم از خانگی و کشاورزی و حتی سایر بخش‌های تازه وارد از جمله ماینرها باید مصرف خود را بهینه کنند و به این منظور نیاز است تا نظام تعرفه‌گذاری برق اصلاح شود.

بر این اساس است که حرکت به سمت احداث نیروگاههای اختصاصی از سوی واحدهای تولیدی هم اکنون به عنوان یک برنامه جدی در دستور کار قرار گرفته است و بنا است که در این رابطه تولیدکنندگان برنامه‌ریزی جدی داشته باشند که باید منتظر ماند و دید که این حرکت چقدر در صنایع کشور عملیاتی خواهد شد.