تامین نهاده‌های مورد نیاز دامداران از بازار آزاد / صنعت دامداری زیر سایه رکود و تعطیلی

اقتصادآنلاین - مهدی بیک؛ موضوع افزایش قیمت شیر خام و تلاش دولت برای سرکوب قیمت این محصول، یکی از حاشیه هایی بود که طی چند هفته گذشته در فضای اقتصادی کشورمان مطرح شد. با توجه به افزایش قیمت نهاده ها، تولیدکنندگان خواستار واقعی شدن قیمت شیر متناسب با افزایش قیمت تمام شده آن بودند. در واکنش به این مشکل، ستاد تنظیم بازار تصمیم گیری درباره قیمت شیر خام را به وزارت جهاد کشاورزی وا گذار و نهایتا قیمت هر کیلوگرم  شیر خام ۶۴۰۰ تومان تعیین شد. اما بعد از رسانه ای شدن این خبر محمود واعظی رییس دفتر رییس جمهوری ضمن مخالفت با این تصمیم اعلام کرد:«هر گونه گرانفروشی بیش از نرخ مصوب(۴۶۰۰تومان) تخلف است و با آن مقابله می‌شود.» دقایقی پس از مصاحبه واعظی، اما خاوازی وزیر جهاد کشاورزی در نامه‌ای اعلام کرد که شورای قیمت گذاری محصولات استراتژیک قیمت هرکیلوگرم شیرخام را ۶۴۰۰تومان تصویب کرده است و این قیمت مرجع محسوب می شود. کمیسیون کشاورزی مجلس نیز با حمایت از دامداران اعلام کرد دولت نباید یارانه های لبنیات را از جیب دامداران پرداخت کند. در بطن این فراز و نشیب ها اما موضوعی که کمتر به آن توجه می شود، خالی شدن سفره های مردم از محصولات لبنی از یک طرف و مشکلات حوزه تولید به دلیل قیمت گذاری های دستوری است.

در همین خصوص نماینده مردم خمین با اشاره به آسیب  تصمیمات غیر کارشناسی نهادهای اجرایی، گفت: همانطور که کرشناسان اقتصادی، صاحب نظران و نمایندگان مجلس بارها به آن اشاره کرده اند، دخالت های بخشنامه ای، سرکوب قیمت ها و نرخ گذاری دستوری بخش قابل توجهی از توان و ظرفیت های تولیدی کشور را در مسیر اتلاف قرار داده و امکان رشد و پویایی را از صنعت و تولید کشور گرفته است. 

نظری در ادامه افزود:این روند در خصوص قیمت گذاری شیر خام نیز مشکل ساز شده است. از یک طرف قیمت نهاده ها و مواد اولیه دامداران با افزایش های سرسام آور ۱۰۰الی ۳۰۰ درصدی مواجه شده و از سوی دیگر دولت به دلیل رفتارهای پوپولیستی از طریق سرکوب قیمت ها اجازه همسان سازی قیمت محصولات تولیدی را متناسب با افزایش قیمت مواد اولیه به دامداران نمی دهد. 

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به ماجرای خرید شیر دامداران دام های سنگین یادآور شد: در سال گذشته برای هر کیلو شیر، نرخ ۳هزار و ۴۰۰تومان در نظر گرفته شده بود. امسال دولت افزایشی حدودا ۲۵درصدی برای قیمت شیر در نظر گرفت که نرخ آنرا به ۴۶۰۰ تومان می رساند. اما  قیمت نهاده های دامی در بازار آزاد در برخی موارد افزایش های بالای ۱۰۰درصدی را تجربه می کند.

نظری در پاسخ به این پرسش خبرنگار اقتصادآنلاین که آیا دولت نهاده های مورد نیاز دامداران را در اختیار آنان قرار نمی دهد؟ گفت: نهاده ای که دولت در اختیار دامداران قرار می دهد، حداکثر برای مصرف یک هفته دامداران در طول ۱ماه کافی است و دامداران برای ۲۳ روز دیگر در هر ماه، باید علوفه های مورد نیاز خود را از بازار آزاد تامین کنند. یعنی در شرایطی که دام سنگین در هر روز حداقل ۱۰کیلو خوراک دارد و ماهانه این رقم به ۳۰۰کیلو می رسد، ۷۵کیلو علوفه ای که دولت در هر ماه به دامداران تخصیص می دهد، کمتر از یک چهارم مصرف ماهانه دامداران را تشکیل می دهد.

نماینده خمین در مجلس خاطرنشان کرد: با توجه به گرانی افسارگسیخته نهاده های تکمیلی و مکمل های غذایی مثل یونجه و...، دامداران در سال ۱۴۰۰با ضرر و زیان بالایی مواجه شدند. طبیعی است  زمانی که قیمت نهاده ها با افزایش بیش از ۳۰۰درصدی مواجه باشند، افزایش ۲۵درصدی قیمت شیر، نمی تواند جوابگوی استمرار فعالیت های تولید کنندگان باشد.

اخلال در تولید محصولات استراتژیک

این نماینده در خصوص تبعات چنین شرایطی برای تولید کشور گفت:این روند باعث شد تا بسیاری از دامداران ناچار شوند یا دام های خود را به فروش برسانند و یا اینکه آنان را به کشتارگاه منتقل کنند.این وضعیت به اندازه ای تداوم پیدا کرد که حتی برخی دام های مولد نیز راهی کشتارگاه ها شدند، چرا که تولیدکننده قادر به تداوم تولید با قیمت‌های کنونی نبود.

نظری درباره واکنش مجلس به این سیکل معیوب گفت: با پیگیری های کمیسیون کشاورزی مجلس و شخص بنده به عنوان عضو ناظر مجلس در ستاد تنظیم بازار، این پرسش مطرح شد که اگر دولت قرار است یارانه ای به مصرف کننده در خصوص مصرف شیر بدهد، چرا این یارانه باید از جیب تولید کننده پرداخت شود؟ این فشار به اندازه ای است که برخی دامداران ناچار شدند دام باردار خود را به کشتارگاه برای ذبح بفرستد.

او همچنین گفت: بعد از پیگیری های مجلس، ستاد تنظیم بازار  در جلسه ای در وزارت جهاد کشاورزی، نهایتا قیمت هر کیلوگرم  شیر خام را با افزایش ۴۷درصدی، ۶۴۰۰ تومان تعیین کرد.

نظری در پاسخ به پرسش دیگری در این خصوص که آیا این افزایش قیمت شیر باعث حذف اقلام لبنی در سفره دهک های پایینی جامعه نمی شود؟ گفت: افزایش ۴۷درصدی قیمت شیر خام باعث خواهد شد تا قیمت اقلام لبنی با افزایش قیمت هایی بین ۶۰تا ۷۰درصدی مواجه و از سبد مصرفی اقشار محروم حذف شوند. در چنین شرایطی دولت برای حمایت از اقشار آسیب پذیر باید یارانه های ویژه ای برای مصرف کننده در نظر بگیرد. 

به اعتقاد این نماینده اینکه دولت به خاطر رفتارهای پوپولیستی و عوامانه تلاش می کند از طریق قیمت گذاری دستوری، فشار افزایش قیمت نهاده را به دوش تولید کننده قرار دهد و دامداران را وادار کند تا اقلام تولیدی را به قیمت های پایین به فروش برساند با هیچ منطق اقتصادی سازگار نیست.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: بر اساس این ضرورت ها، کمیسیون کشاورزی به دنبال آن است که با این اصلاح قیمتی از یک طرف، حمایت از تولیدکنندگان و دامداران را در دستور کار قرار دهد و از سوی دیگر در برابر روند اشتباهی که در خصوص قیمت گذاری دستوری وجود دارد ایستادگی کند. ضمن اینکه در مرحله بعدی از طریق اصلاح نظام یارانه ای باید تلاش شود جهت گیری های یارانه ای به سمت دهک های واقعا نیازمند بازگردانده شود.