مروری بر وضعیت بازار نفت در هفته گذشته / سنگ اندازی امارات بر سر افزایش عرضه اوپک پلاس
بازار نفت در هفته گذشته، به دلیل رشد قابل توجه تقاضا و کاهش موجودی ذخایر نفت خام آمریکا، و از طرفی نگرانی از افزایش موارد ابتلا به نوع دلتای ویروس کرونا در برخی از نقاط جهان، فراز و نشیب‌هایی را طی کرد. در همین حال، بازار عمدتا چشم‌انتظار تصمیم اوپک پلاس برای افزایش عرضه خود بود.
اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ بازار نفت که اخیرا تحت تاثیر عوامل متعدد نوساناتی را تجربه کرد و سرانجام توانست خود را به بالاترین سطح چند سال اخیر برساند، اکنون تا حدودی با عدم توانایی در تامین تقاضا روبه‌رو شده است.
از آنجا که به دلیل رشد اقتصادی قابل توجه و همچنین افزایش سفرها در طول فصل تابستان در نیمکره شمالی، میزان تقاضا در روزهای اخیر به میزان قابل توجهی افزایش یافته، به نظر می‌رسد بازار با کمبود عرضه مواجه شده است. همچنین تحلیلگران انتظار دارند که با گسترش واکسیناسیون کووید-۱۹ و کاهش محدودیت‌های سفر، تقاضای نفت در نیمه دوم امسال با سرعت بیشتری افزایش یابد.
از این رو، بازار در هفته گذشته عمدتا چشم‌انتظار تصمیم سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدان آن (اوپک پلاس) که قرار بود روز پنجشنبه برای تصمیم‌گیری در خصوص سیاست‌های تولید و عرضه خود دیدار داشته باشند، بود. لازم به ذکر است که سال گذشته به دنبال شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان که سبب اختلال در فعالیت اقتصادی شد، این گروه به منظور حمایت از قیمت‌ها، تولید خود را محدود کرد.
پس از مدتی به دنبال گسترش واکسیناسیون و از سر گرفتن فعالیت اقتصادی در برخی از نقاط جهان، اوپک پلاس به‌تدریج آغاز به کاهش محدودیت‌های عرضه خود کرد. در راستای این برنامه، این گروه صادرکننده، اکنون در حال بازگرداندن ۲.۱میلیون بشکه نفت خام در روز به بازارهای جهانی، از ماه می‌تا جولای است. در نشست اخیر قرار بود این گروه برای میزان افزایش عرضه خود از ماه آگوست به بعد تصمیم بگیرد.
عرضه نفت اوپک پلاس
از آنجا که تحلیلگران اذعان داشتند به منظور تامین تقاضای جهانی، اوپک پلاس باید پاسخگو باشد، گمانه‌زنی‌ها برای افزایش عرضه این گروه مشهود بود. از این رو، یکی از کارشناسان اظهار کرد که با توجه به بالا بودن قیمت‌ها، زمینه برای کاهش محدودیت‌های عرضه وجود دارد و ممکن است از ماه آگوست شاهد افزایش ۲۵۰هزار بشکه در روز باشیم. همچنین تحلیلگران ANZ و ING انتظار دارند که اوپک پلاس در ماه آگوست تولید خود را حدود ۵۰۰هزار بشکه در روز افزایش دهد. آنها در ادامه خاطرنشان کردند که افزایش کمتر از این مقدار باعث می‌شود شاهد روند صعودی بازار در کوتاه مدت باشیم.
از طرفی، برخی از تحلیلگران نگران افزایش عرضه بیش از یک میلیون بشکه در روز از سوی تولیدکنندگان عمده نفتی بودند، که اذعان داشتند در این حالت شاهد اصلاح قابل توجه قیمت نفت و همچنین مازاد عرضه خواهیم بود.
در این میان لازم به ذکر است که پیش‌بینی تقاضای اوپک نشان می‌دهد که عرضه جهانی نفت در سه ماهه چهارم سال، ۲.۲میلیون بشکه در روز کمتر از تقاضا خواهد بود و به همین دلیل، به تولیدکنندگان مجال توافق برای افزایش تولید را می‌دهد.
همچنین به دنبال اظهارات محمد بارکیندو، دبیر کل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در روز سه‌شنبه مبنی بر اینکه انتظار می‌رود تقاضا در سال ۲۰۲۱، ۶میلیون بشکه، که روزانه ۵میلیون بشکه از آن در نیمه دوم سال خواهد بود، رشد کند، امید به بهبود گسترده تقاضا افزایش یافت. گلدمن ساکس نیز در این زمینه اظهار کرد که پیش‌بینی می‌شود تقاضا تا پایان سال ۲۰۲۱، روزانه ۲.۲میلیون بشکه دیگر افزایش یابد و شاهد کمبود عرضه ۵میلیون بشکه در روز باشد.
از سوی دیگر، این گروه متشکل از کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدان آن از جمله روسیه، روز چهارشنبه در مورد "عدم اطمینان قابل توجه" و خطر مازاد عرضه در سال آینده هشدار دادند. همچنین، بحث‌های حاشیه‌ای نشان داد که روسیه پیشنهاد افزایش عرضه را خواهد داشت در حالی که عربستان سعودی خواستار رویکرد محتاطانه‌تری است.
حواشی نشست اوپک پلاس
سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدان آن، به رهبری روسیه، روز پنجشنبه به منظور تصمیم‌گیری در خصوص برنامه کاهش بیشتر محدودیت‌های عرضه، دیدار داشت. اما به دلیل اختلاف نظرها و بی‌نتیجه ماندن مذاکرات، این جلسه به روز جمعه موکول شد.
دلیل عمده به تعویق افتادن این نشست، مخالفت امارات متحده عربی با پیشنهادات میزان افزایش عرضه بود. طرح پیشنهادی عربستان سعودی و روسیه، افزایش عرضه ۲میلیون بشکه در روز تا پایان سال ۲۰۲۱ و تمدید محدودیت‌های باقی مانده تا آخر سال ۲۰۲۲، به جای پایان یافتن آن در ماه آوریل بود که از سوی امارات با مخالفت مواجه شد.
تحلیلگران ابراز نگرانی کردند که در صورت عدم موافقت امارات با این طرح، احتمالا محدودیت‌های باقی مانده پابرجا خواهد بود. همچنین این احتمال وجود دارد که این توافق از هم بپاشد و کشورها هر اندازه که خود صلاح می‌دانند، میزان عرضه نفت خود را افزایش دهند.
منابع اوپک پلاس اذعان داشتند که امارات با اصل افزایش تولید توسط این گروه مخالف نیست، اما می‌خواهد تولید خود بیشتر باشد. این کشور خواستار افزایش سطح تولید مبنای خود به میزان ۳.۸۴میلیون بشکه در روز، به جای ۳.۱۶۸میلیون بشکه است. اگر میزان افزایش عرضه این کشور تغییر کند، می‌تواند به معنای اضافه شدن نفت بیش از میزان برنامه‌ریزی شده باشد یا سایر کشورهای تولیدکننده را مجبور به پذیرش افزایش تولید کمتر کند.
در این نشست، عربستان سعودی، رهبر گروه اوپک پلاس رویکرد محتاطانه‌تری را در پیش گرفت و اظهار کرد به دلیل عدم قطعیت که در خصوص روند شیوع بیماری همه‌گیر باقی مانده، بشکه‌های نفت کمتری باید روانه بازار شود.
بررسی سایر عوامل دخیل در روند بازار نفت
از دیگر عوامل دخیل در روند بازار در هفته گذشته، می‌توان به کاهش مجدد موجودی ذخایر نفت خام آمریکا برای ششمین هفته متوالی در واکنش به افزایش تقاضا اشاره کرد. آمار موسسه نفت آمریکا نشان داد که موجودی ذخایر نفت خام ایالات متحده در هفته گذشته ۸.۲میلیون بشکه کاهش یافته است. با این حال، ذخایر بنزین ۲.۴میلیون بشکه و ذخایر فرآورده‌های تقطیر شده ۴۲۸هزار بشکه افزایش را نشان داد. این موضوع باعث شد که قیمت نفت در اواخر هفته روند صعودی در پیش بگیرد.
اما از طرفی، افزایش موارد ابتلا به نوع دلتای ویروس کرونا که سبب ایجاد محدودیت‌های حرکتی در برخی از نقاط جهان شد، نگرانی از کاهش رشد تقاضای سوخت را افزایش داد. همچنین قرنطینه‌های مجدد و افزایش هزینه‌ها، باعث کاهش فعالیت کارخانه‌های آسیا در ماه ژوئن شد.
لازم به ذکر است که اسپانیا و پرتغال که مقصدهای مورد علاقه اروپایی‌ها برای تعطیلات تابستانی به شمار می‌رود، روز دوشنبه محدودیت‌های جدیدی را برای انگلیسی‌هایی که واکسینه نشده‌اند، اعمال کرده، در حالی که ۸۰درصد از استرالیایی‌ها نیز به دلیل شیوع این ویروس در سراسر کشور با محدودیت‌های شدیدتری مواجه شده‌اند.
فایننشال تایمز به نقل از مقامات گزارش کرد، گفت‌وگوها در خصوص مسیرهای مسافرتی بین ایالات متحده و بریتانیا نیز کاهش یافته که تا حدودی به دلیل نگرانی‌ها در خصوص افزایش موارد ابتلا به گونه دلتای کرونا در بریتانیا بوده است.
اما به گفته تحلیلگران، به رغم شیوع این ویروس، بازار هنوز به طور گسترده‌ای انتظار دارد که عرضه واکسن باعث روشن شدن چشم‌انداز تقاضا شود. در راستای این امیدواری، یکی از کارشناسان اظهار کرد که روایت چند ماه گذشته تغییر نکرده است: جنگ علیه این ویروس به‌تدریج پیروز می‌شود، اقتصاد جهانی و تقاضای نفت در حال بهبود است.
از سوی دیگر، لازم به ذکر است که تاخیر در به سرانجام رسیدن مذاکرات ایران و آمریکا برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، که موجب عدم قطعیت در خصوص زمان برداشته شدن تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران شد، نگرانی‌ها در خصوص افزایش عرضه ایران در زودهنگام کاهش یافت.
بررسی قیمت نفت
در نخستین روز معاملات هفته گذشته، از آنجا که بازار شاهد رشد تقاضا و همچنین کمبود عرضه بود، قیمت نفت در بالاترین سطح خود از اکتبر ۲۰۱۸ باقی ماند.
اما پس از آن، افزایش موارد ابتلا به نوع دلتای ویروس کرونا که باعث نگرانی از تحت تاثیر قرار گرفتن وضعیت تقاضا شد، قیمت نفت افت قابل توجهی را تجربه کرد.
با این وجود، کاهش موجودی ذخایر نفت آمریکا و همچنین خوش‌بینی به تداوم رشد تقاضا، توانست این نگرانی‌ها را جبران کند و باعث صعود قیمت نفت شود. روز پنجشنبه شاخص برنت شاهد رشد ۱.۶درصدی، و وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا شاهد جهش ۲.۴ بود.
لازم به ذکر است که شاخص وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا در ماه ژوئن شاهد ۱۰درصد رشد بود، در حالی که شاخص برنت دستاوردی ۸درصدی داشت که باعث شد هر دو بالاترین قیمت خود را از اکتبر سال ۲۰۱۸ تجربه کنند.
در خصوص رشد هفتگی نیز باید اشاره کرد از آنجا که پالایشگاه‌ها فعالیت خود را برای تامین تقاضای بنزین افزایش می‌دهند که باعث کمبود در بازار نفت خام آمریکا شده، قرارداد وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا در مسیر دستیابی به سود هفتگی ۱.۶درصدی قرار گرفت.
از طرفی، برنت در مسیر افت ۰.۵درصدی هفتگی قرار گرفت که نشان‌دهنده نگرانی در خصوص تقاضای سوخت در بخش‌هایی از آسیا به دلیل افزایش چشمگیر موارد ابتلا به نوع دلتای ویروس کرونا است.
تحلیلگران سیتی اذعان داشتند از آنجا که پیش‌بینی می‌شود تولید نفت ایالات متحده در پایان سال ۲۰۲۱ افزایش یابد و رشد بیشتری را در سال ۲۰۲۲ تجربه کند، انتظار ندارند وست تگزاس اینترمیدیت آمریکا به قیمت برنت برسد.
در آخرین روز معاملات هفته گذشته، برنت به قیمت ۷۶دلار و ۱۷سنت، و وست تگزای اینترمیدیت آمریکا به قیمت ۷۵دلار و ۱۶سنت در هر بشکه مورد معامله قرار گرفت.
نتیجه
در مجموع، با وجود نبرد بین افزایش موارد ابتلا به نوع دلتای ویروس کرونا در برخی از نقاط جهان، و از طرفی خوش‌بینی به تداوم رشد تقاضا با برداشته شدن محدودیت‌ها و افزایش سفرها در نیمکره شمالی، به نظر می‌رسد که سنگینی مورد دوم بر بازار بیشتر بوده است. با این حال، بازار فعلا باید منتظر نتیجه کشمکش اعضای گروه اوپک پلاس برای تصمیم‌گیری نهایی در خصوص سیاست‌های تولیدی باقی بماند. در صورت به نتیجه نرسیدن در زمینه برنامه افزایش عرضه، روانه کردن خودسرانه نفت از سوی این کشورها به بازارهای جهانی، سرانجام خوشی نخواهد داشت.
