لزوم شکل گیری ادبیات سواد آبی در کشور
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر لزوم شکل گیری سواد آبی در کشور با توجه به شرایط آب و هوایی تاکید کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، «سیدعباس صالحی» امروز (دوشنبه، هفتم تیرماه) در نخستین کارگروه ملی برنامه ترویج فرهنگ بهینه مصرف در ستاد وزارت نیرو افزود: ارتقای سواد آبی می‌تواند به ترویج فرهنگ بهینه مصرف کمک کرده و آن را گسترش دهد.
وی با بیان اینکه سند برنامه ملی ترویج فرهنگ بهینه مصرف به مساله سواد آبی توجه کرده است، ادامه داد: در کنار این باید احساس مسوولیت عمومی هم تقویت شود تا بتوان به فرهنگ بهینه مصرف رسید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ابراز امیدواری کرد با اهتمام جدی وزارت نیرو بخش فرهنگ بتواند به مساله جدی جهان امروز که ممساله آب است، از بُعد اجتماعی کمک کند.
صالحی با اشاره به ارتباط بین بحث آب و فرهنگ، گفت: بحث آب و مصرف آب از زوایای مختلف بسیار پر اهمیت است و در هر زاویه هم با حوزه فرهنگ یک ارتباط جدی پیدا می‌کند، یعنی اگر مساله آب در دریچه‌های مختلف مورد کاوش و کنکاش قرار بگیرد، از هر دریچه یک نسبت وسیع و محکمی با حوزه فرهنگ در آن دیده می‌شود.
رییس شورای فرهنگ عمومی خاطرنشان کرد: یکی از رویکردهایی که ما در این دوره از شورای فرهنگ عمومی کشور دنبال می‌کردیم، این بود که چطور می‌شود بین بحث فرهنگ عمومی و مساله‌های اجتماعی، پیوند برقرار و از ظرفیت شورای فرهنگ عمومی کشوری و استانی در این قسمت استفاده کرد که یکی از نمونه‌های آن نیز حوزه فرهنگی مصرف آب است.
وی با اشاره به ارتباط بحث آب و فرهنگ، افزود: یکی از منظرهای این ارتباط، از ناحیه نگاه حقوقی است، یعنی اینکه آب را یک کالای خصوصی تلقی کنیم و یا یک کالای عمومی بدانیم، به عبارتی ما در دایره حقوقی، آب را خصوصی تفسیر یا در دایره قوائد عمومی لحاظ می‌کنیم.
وزیر ارشاد ادامه داد: به‌نظر می‌رسد که آب در دایره حقوقی عمومی، قابلیت تفسیر و تحلیل دارد به خاطر اینکه هم منبع نادر و هم منبع جایگزین ناپذیر است که در خطر کمیابی و حتی نایابی قرار دارد، لذا نمی‌توان آب را مثل گندم یک کالای استراتژیک تلقی کرد زیرا آب یک کالای عمومی است که باید با حداکثر قواعد حقوقی عمومی برای مواجهه با آن ارتباط برقرار کرد.
آب ملکیت عمومی دارد
صالحی با اشاره به فرمایش پیامبر اکرم (ص) مبنی بر اینکه انسان‌ها در سه چیز مشترک هستند، گفت: رسول خدا در این گفته خود، به کلمه اشتراک تاکید کرده که یکی از این اشتراک‌ها هم آب است. با همین نگاه است که یا آب ملکیت عمومی دارد و یا در آن حق عمومی وجود دارد و اصلا نمی‌توانیم با مساله آب به عنوان یک کالای خصوصی مواجه شویم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه این منظر با حوزه فرهنگ ارتباط بالایی دارد، تصریح کرد: ما اگر فرهنگ را به عنوان باورهایی می‌دانیم که مبتنی بر ارزش‌ها و هنجارها در نهایت رفتارها را می‌سازد، باور به اینکه آب یک کالای عمومی است، مساله بسیار مهمی بوده و نقطه بسیاری از اتفاقات است.
وی تاکید کرد: باید یکی از نقطه‌های عزیمت فرهنگ سازی این باشد که بین آب و لباس فرق بگذاریم، هرچند که لباس مهم است و جزو نیازهای ضروری اولیه انسان محسوب می‌شود.
رییس شورای فرهنگ عمومی کشور با اشاره به منظر دینی ارتباط بین آب و فرهنگ، گفت: بحث اسراف و حرمت اسراف در ادبیات دینی ما بسیار قوی است و بنا بر اجماع فقهای شیعه و سنی، بدون تردید مساله اسراف حرام است.
صالحی ادامه داد: اسراف یک مقوله متنوعی است که یکی از آن موارد، اسراف اقتصادی است. اسراف اقتصادی نیز حوزه‌های مختلفی دارد و اتلاف یک کالا و راکد گذاشتن یک منبع سرمایه هم اسراف محسوب می‌شود. یکی از حوزه‌های دیگر اسراف نیز مصرف بیش از حد نیاز است.
وی افزود: حوزه آب در متن قرآن و احادیث، ادبیات مستحکمی دارد و به عنوان یک گناه کبیره تلقی می‌شود. بنا بر روایتی از پیامبر اکرم (ص) نیز در صورت مصرف بیش از حد آب در واجبات شرعی چون وضو و غسل و حتی مصرف زیاد آب در کنار رودی پرآب هم حرام است.
رییس شورای فرهنگ عمومی کشور با اشاره به دریچه اقتصادی آب در حوزه صنعت، کشاورزی، خدمات، معیشت و رفاه اجتماعی، تصریح کرد: آب تاثیر بالایی در این حوزه‌ها داشته و مساله توسعه پایدار نیز متصل به آب و مصرف صحیح آب است. در نگاه اقتصادی به بخش‌های مختلف، باید به موضوع آب نیز فکر کرد.
وی با اشاره به حوزه محیط زیست در بحث مصرف آب، اظهار داشت: در این حوزه، آب هم دارای اعتبار بد مصرفی و آلایندگی است که موجب تخریب محیط زیست می‌شود و هم به اعتبار خشکسالی و کم آبی می‌تواند دگرگونی‌های اقلیمی ایجاد کند و بحث‌هایی چون گرمایش جهانی را رقم زند و اتفاقاتی را برای کشور ایجاد کند که ما نسبت به آن مسوولیت داریم.
صالحی با بیان اینکه حوزه حفاظت از محیط زیست هم مناسبات زیادی با حوزه فرهنگ دارد، یادآور شد: در این خصوص که نوع نگاه ما نسبت به طبیعت یک نگاه مالکانه است یا نگاه امانت‌دارانه در حالی که ادبیات اخلاق طبیعت و کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، ما را امانتدار طبیعت می‌دانند نه مالک طبیعت، زیرا یک فرد امین، حق تصرف مطلق ندارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تهیه یک سند جامع و خوب در حوزه آب و فرهنگ کشور، گفت: تاکید شده که دبیرخانه این سند در خود وزارتخانه مربوطه مستقر شود و شورای فرهنگ عمومی هم در این راستا می‌تواند در حد مقدمات قضیه و سایر کمک‌ها برای پیگیری از لحاظ هم افزایی‌های سازمانی فعالیت کند.
وی با بیان اینکه در این سند دو هدف اصلی ارتقای سواد آب و احساس مسوولیت همگانی به عنوان چشم انداز دیده شده است، افزود: همان طور که در حوزه رسانه و حجم اطلاعات، نیاز به سواد رسانه‌ای افزایش یافته و ادبیات سواد رسانه‌ای شکل می‌گیرد، ما نیز باید سعی کنیم که احساس نیاز به سواد آب بالا رفته و ادبیات سواد آبی شکل بگیرد که این امر در این سند تا حدودی خود را نشان داده است.
رییس شورای فرهنگ عمومی با تاکید بر اینکه باید مردم با دانش، باور و ایمان احساس کنند که نسبت به قضیه آب مسوولیت دارند، افزود: امیدواریم با اهتمامی که در وزارت نیرو و شرکت‌های وابسته و فضاهای استانی وجود دارد، این مساله جهانی و پرخطر در کشورهایی مثل ایران که همواره با شرایط سخت همراه بوده است، مورد توجه قرار گرفته و فرهنگ بتواند به کمک این حوزه بیاید.
