تأثیر رجیستری بر بازار موبایل واره ها
با توجه به سهم کمتر از نیم درصدی اغلب تجهیزات سیم‌کارت‌خور در سبد مصرفی خانوارها، به‌نظر نمی‌رسد اجرای طرح رجیستری موجب کمبود و گرانی این اقلام شود. واردکنندگان این اقلام را وارد کرده و منتظر آغاز رجیستری آن هستند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، شمارش معکوس برای گسترش اجرای طرح رجیستری گوشی موبایل به همه تجهیزات سیم‌کارت‌خور (موبایل واره‌ها)، موجب هشدار برخی فعالان صنفی نسبت به کاهش عرضه و افزایش بیشتر قیمت و خوش‌بینی مسئولان نسبت به کاهش قاچاق و افزایش درآمد دولت از محل واردات قانونی و تأکید آنها بر نبود هیچ کمبودی برای تامین این اقلام شده است.
بر اساس مصوبه مجلس، دارندگان تجهیزات سیم کارت خور باید از 10 روز قبل نسبت به ثبت این دستگاه ها در سامانه همتا اقدام کنند و بنابر اعلام گمرک ایران آخرین مهلت رجیستری ساعت هوشمند سیم‌کارت‌خور 12 تیرماه و دستگاه بارکداسکنر، PDA و مبدّل تلفن ثابت به سیار سیم‌کارت‌خور 19 تیرماه 1400 تعیین شده است.
این طرح در چارچوب اجرایی شدن مصوبه ششم اسفند‌ماه سال گذشته نمایندگان مجلس در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال۱۴۰۰ اجرایی شده که بر مبنای آن همه تبلت‌ها و ساعت‌های هوشمند بارکدخوان و مبدل ارتباطات ثابت به سیار (وارداتی و تولید داخل) باید در سامانه هوشمند مدیریت تجهیزات سامانه‌ای (همتا) ثبت شوند. در ادامه ۳۰ خردادماه امسال گمرک ایران اعلام کرد که دارندگان ساعت هوشمند تا ۱۲ تیر و دارندگانPDA، بارکد اسکنر و مبدل تلفن ثابت به سیار تا ۱۹تیرماه فرصت دارند تا با قراردادن سیم‌کارت روی دستگاه خود سیم‌کارت و انجام یک فعالیت مانند تماس، آن را فعال کنند.
اجرای این طرح گرچه زمینه کاهش عرضه تجهیزات سیم‌کارت‌خور قاچاق که اکنون سهم بیش از 90درصدی از بازار کشورمان را دارند و رشد واردات قانونی و درآمد دولت را فراهم خواهد کرد، اما تجربه نشان داده که با وجود اجرای طرح رجیستری مشکلات واردات قانونی، قیمت‌گذاری و عرضه گوشی موبایل رجیستر شده همچنان ادامه دارد به‌نحوی که چندی پیش ابراهیم درستی، رییس اتحادیه فروشندگان دستگاه‌های صوتی، تصویری، گوشی همراه و لوازم جانبی با انتقاد از افزایش تعداد شرکت‌های متقاضی واردکننده گوشی موبایل از برنامه‌ریزی برای حذف مهلت پرداخت مابه‌التفاوت ارز دولتی و نیمایی و آزاد این کالا برای مشخص شدن واردکنندگان واقعی از افرادی خبر داد که برای استفاده از مهلت مذکور وارد عرصه واردات گوشی موبایل شده‌اند.
علاوه بر آن فروشندگان گوشی موبایل عرضه قطره‌چکانی و چند نرخی انواع گوشی تلفن همراه هوشمند را ازجمله دلایل بالا ماندن و مقاومت بازار موبایل برای کاهش قیمت‌ها قلمداد می‌کنند. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد تعمیم اجرای طرح رجیستری گوشی موبایل به تجهیزات سیم‌کارت‌خور موجب کاهش شدید عرضه محصولات قاچاق و کمبود و گرانی این اقلام می‌شود و هدف رجیستری این اقلام علاوه بر مقابله با محصولات قاچاق و فاقد هویت، کسب درآمد و تامین بخشی از بودجه دولت از محل واردات قانونی این محصولات است.
واردات قاچاق 90درصدی
دبیر انجمن واردکنندگان تلفن همراه با بیان اینکه میانگین نیاز ماهانه بازار کشور به تبلت ماهانه 200هزار و سالانه حداکثر 5میلیون 200هزار دستگاه است، گفت: اکنون حدود۹۰ درصد واردات تبلت، ساعت هوشمند و سایر تجهیزات سیم‌کارت‌خور به کشور از طریق قاچاق تامین می‌شود و اجرای فاز دوم رجیستری می‌تواند جلوی این میزان قاچاق را بگیرد. بنابراین با رجیستری این میزان دستگاه فقط در بخش تبلت از طریق قانونی و رسمی وارد کشور می‌شود.
امیر اسحاقی افزود: برای واردات قانونی هم باید ثبت سفارش، تأمین ارز نیمایی و... آن اجرایی شود تا واردکنندگان تلفن همراه بتوانند آنها را به‌صورت رسمی وارد کشور کرده و مصرف‌کنندگان از خدمات پس از فروش آن بهره‌مند شوند. به‌گفته او وزارت صمت و بانک مرکزی قول مساعد برای فراهم کردن شرایط واردات قانونی برای ۶۰۰ فعال واردکننده رسمی داده‌اند که امیدوارم به‌سرعت عملیاتی شود و آنها بتوانند به‌راحتی ۲ میلیون دستگاه تبلت را رسمی وارد کشور کنند.
اسحاقی درباره اینکه اجرای طرح رجیستری موبایل‌واره‌ها باعث گران شدن این دسته از کالاها می‌شود نیز گفت: کسانی که این ادعا را می‌کنند آدرس غلط می‌دهند و منافع آنها در قاچاق کالا است، چرا که واردات رسمی تنها ۳ تا ۵ درصد بر قیمت کالا می‌افزاید و آن هم به‌دلیل تعرفه، ارائه خدمات پس از فروش و طبیعی است. از سوی دیگر چون واردات رسمی با ارز نیمایی صورت خواهد گرفت بنابراین افزایش قیمت آنچنانی نخواهیم داشت و بازار هم رقابتی خواهد شد.
شوک رجیستری به بازار تجهیزات سیم‌کارت‌خور
سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی گفت: دستگاه‌های اعلامی که فعلا شامل طرح رجیستری می‌شوند، چندان در ایران کاربردی نبوده یا ازسوی دیگر شرکت‌ها به مشتری نهایی عرضه می‌شوند؛ درنتیجه تغییر قیمتی خاصی نخواهند داشت. محمدرضا عالیان، افزود: ساعت هوشمند سیم‌کارت‌خور به آن شکل در ایران نداریم. ساعت‌های هوشمند برندهای معروف هم سیم‌کارت eSIM می‌خورند که اینها هم فعلا در ایران کاربری ندارند و درنتیجه فعلا شامل حال طرح رجیستری نمی‌شوند. او تأکید کرد، با وجود این آغاز طرح رجیستری تبلت‌ها قطعا معادلاتی را در بازار تغییر می‌دهد و در هفته‌های اول شاهد وارد آمدن یک شوک به بازار خواهیم بود.
البته این شوک چندان روی قیمت‌ها تأثیر نخواهد گذاشت و درنهایت همه‌چیز به روال عادی خود بازمی‌گردد چرا که طرح رجیستری اکنون به بلوغ رسیده و دیگر مانند قبل به مشکلات آن نخواهیم خورد. به‌گفته سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، مشکلی که با رجیستری موبایل پیش آمد، تازگی طرح و پیش‌بینی نشدن باگ‌های متعدد آن بود؛ درنتیجه سعی و خطاهای بسیاری انجام گرفت که نمونه آن را درخصوص سردرگمی در واردات مسافری گوشی دیدیم. اما درنهایت عمده مشکلات طرح طی دو سال اخیر حل شد و به‌نظر می‌رسد در آغاز این طرح برای تبلت چند قدم جلوتر از زمان آغاز رجیستری موبایل باشیم و به‌سادگی آن را پیش ببریم. عالیان با اعلام اینکه رجیستر شدن تبلت‌ها کمک می‌کند که سختگیری‌های فنی زیادی در واردات و عرضه تبلت به بازار را شاهد باشیم؛ گفت: سختگیری‌ها نسبت به موبایل موارد گسترده‌تری را شامل می‌شود.
همچنین مردم باید تا قبل از مدت مشخص‌شده، تجهیزات سیم‌کارت‌خور شامل ساعت هوشمند، PDA، بارکد اسکنر و مبدل تلفن ثابت به سیار را در شبکه فعال کنند چرا که در غیراین صورت، دستگاه آنها دیگر فعال نخواهد شد. کسانی که پس از تاریخ‌های اعلام‌شده اقدام به خرید این تجهیزات می‌کنند نیز باید از طریق کد دستوری * ۷۷۷۷# استعلام اصالت دستگاه را بگیرند. در پیامکی که دارندگان دستگاه‌ها دریافت می‌کنند، اصالت برند و مدل و واردات از طریق مجاری رسمی و شرکت‌های واردکننده مشخص شده است.
رد نگرانی افزاش قیمت‌ها با اجرای رجیستری
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای اجرای طرح رجیستری تجهیزات سیم‌کارت‌خور از سال گذشته آغاز و از واردکنندگان تعهدات و تضمین‌های لازم گرفته شده است گفت: در ادامه این طرح از 10روز قبل وارد مرحله اجرا شده و آخرین مهلت رجیستری ساعت هوشمند سیم‌کارت‌خور 12تیرماه و دستگاه بارکداسکنر، PDA و مبدّل تلفن ثابت به سیار سیم‌کارت‌خور 19تیرماه1400 تعیین شده است. حمیدرضا دهقانی‌نیا، در مورد نگرانی از نحوه واردات و عرضه این تجهیزات، افزود: واردکنندگان این گوشی‌ها از یک سال قبل احراز هویت و با آنها اتمام حجت شده است.
برخی از واردکنندگان این تجهیزات شرکت‌های قبلی واردکننده گوشی تلفن همراه هستند که این تجهیزات را به همراه گوشی موبایل وارد می‌کردند و برخی دیگر شرکت‌هایی تازه‌وارد یا کسانی هستند که قبلا این تجهیزات را وارد می‌کرده‌اند. او با رد نگرانی از کاهش عرضه و گرانی تجهیزات سیم‌کارت‌خور با اجرای طرح رجیستری، گفت: بخشی از این تجهیزات اقلام تخصصی هستند و با توجه به تقاضای پایین و سهم کمتر از نیم‌درصدی اغلب تجهیزات سیم‌کارت‌خور مانند PDA، بارکد اسکنر و مبدل تلفن ثابت به سیار در سبد مصرفی مردم، بازار واکنش چندانی به رجیستری آن نشان نخواهد داد.
او افزود: همچنین سهم ساعت هوشمند سیم‌کارت‌خور از بازار کشور کمتر از نیم درصد است و می‌توان گفت تامین بخش عمده این اقلام، دغدغه مردم و بازار نیست. موضوع آن است که اگر این طرح اجرایی شود جلو سوءاستفاده‌ها گرفته می‌شود و فشار 300میلیون دلاری ارز برای واردات این کالاها شفاف شده و کاهش یابد. او تأکید کرد، اگر واردات 2.2میلیون دلاری این تجهیزات مانند ساعت هوشمند، سیم‌کارت و به‌خصوص تبلت شفاف شود به نفع مردم و دولت خواهد بود جرا که اجرای این طرح 700میلیارد تومان برای دولت عایدی دارد و با بهبود وضعیت احراز هویت و کیفیت محصولات وارداتی و ارائه خدمات بهتر مردم نیز منتفع خواهند شد.
دهقانی‌نیا در مورد نگرانی از کمبود و گرانی تبلت نیز گفت: در زمینه تبلت نیز نگرانی برای تامین وجود ندارد و از 6تا 9ماه قبل با واردکنندگان هماهنگی و واردات انجام شده و واردکنندگان پیگیر اجرای هرچه سریع‌تر طرح رجیستری این اقلام و عرضه محصولات وارداتی به بازار هستند.
