پیشروی طالبان تا شمال افغانستان
تصمیم بایدن به خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، طالبان را جسور کرده است. مقام‌های افغانی روز یکشنبه ۳۰ خرداد اعلام کردند که طالبان وارد دو شهر مهم در شمال افغانستان شدند.
عمرالدین والی، عضو شورای استانی قندوز، می‌گوید: «صدای گلوله‌ها را می‌شنوم. طالبان در دره‌های قندوز حضور دارند و ترسی فراوان در کل شهر وجود دارد». این اتفاق در برهه‌ای مهم و سرنوشت‌ساز در افغانستان رخ داده است. نیروهای آمریکایی و بین‌المللی- که عمدتا در کابل و پایگاه هوایی بگرام مستقر هستند- قرار است در هفته‌های آینده این کشور را ترک کنند. در غرب قندوز در «میمنه»، پایتخت استان فاریاب، نیروهای طالبان در ورودی‌های شهر مشاهده شدند. یکشنبه شب آنها با نیروهای دولتی وارد درگیری شدند. در یکی از همین نبردهای اخیر، طالبان بیش از ۲۰ نیروی نخبه دولتی را کشتند. در نبردی دیگر، ده‌ها نیروی دولتی پس از فرار به کوه‌ها به اسارت این گروه در آمدند. در افقی که آمریکا قرار است افغانستان را ترک کند، این تصور وجود دارد که افغان‌ها «بی‌حامی» رها شوند. این ترس در میان مقام‌های کشوری و لشگری افغانستان وجود دارد و همین ترس موجب جسور شدن طالبان هم شده است.
صبغت الله صلاب، از مقام‌های استان فاریاب، می‌گوید: «اگر تجهیزات از کابل برسد، اگر حمایت هوایی از نیروهای امنیتی برسد، طالبان نمی‌توانند وارد شهر شوند». همچنین روز یکشنبه درگیری‌هایی در ورودی «طالقان»، پایتخت استان تخار که همسایه قندوز است، وجود داشت. حمایت هوایی آمریکا در هفته‌های اخیر کاهش چشمگیری یافته و دلیل آن قواعد محدود کننده تعاملی است.
اکنون بسیاری از هواپیماهای نظامی افغانستان خارج از افغانستان مستقر هستند. به تبع آن، قدرت هوایی افغانستان هم در حال کاهش است. جمعه هفته جاری قرار است احمد غنی و عبدالله عبدالله برای دیدار با بایدن به آمریکا بروند. به نوشته «گیبون نف- رحیم»، ظرف یکی دو روز گذشته ده‌ها منطقه (به ویژه در شمال افغانستان) به دست طالبان سقوط کرده و مواضع نیروهای ارتش افغانستان در لاک دفاعی فرو رفته است. از اول می که نیروهای آمریکایی رسما خروج را آغاز کردند، نیروهای طالبان بیش از ۵۰ منطقه را از دست نیروهای دولتی خارج ساخته اند. نیروهای دولتی افغان فقط توانسته اند بخش‌های کوچک و ناچیزی را بازپس بگیرند. شکست‌های مکرر نیروهای دولتی افغان این سوال را برای کماندوهای افغان پیش آورده که در روزهای پس از خروج، «چه سرزمین‌ها و مناطقی را می‌توانند حفظ کنند».
به نوشته این گزارشگران حدود ۴۰۰ منطقه در افغانستان وجود دارد که همگی محل منازعه هستند و گاهی به دست طالبان و گاهی به‌دست ارتش اداره می‌شد. طی هفته‌های اخیر و خروج نیروهای آمریکایی، بخش زیادی از این مناطق (که هنوز به لحاظ تعداد آمار دقیقی از آنها ارائه نشده) به کنترل طالبان در آمده است.
در ماه می، نیروهای طالبان وارد «لشگرگاه»، پایتخت استان هلمند، در جنوب کشور شدند. نیروهای افغان و آمریکایی موفق به عقب زدن آنها شدند. چشم‌انداز فعلی نشانه‌های مثبتی برای دولت افغانستان و نیروهای ارتش این کشور نیست. به نوشته این گزارشگران، وضعیت فعلی برای نیروهای دولتی و شبه نظامیان تحت فرماندهی کارگزاران قدرت در شمال افغانستان خبر خوبی نیست چرا که برخی از این کارگزاران، جنگ‌سالاران مشهوری هستند که از زمان جنگ داخلی این کشور در دهه ۱۹۹۰ و حمله آمریکا در سال ۲۰۰۱ قدرت خود را حفظ کرده اند.
