خانه دار کردن افراد به چه قیمتی؟ / وعده های نامزدها در حوزه مسکن شدنی است؟ (۲۴خرداد)
بازار مسکن طی سال‌های اخیر شرایط ملتهبی را پشت سر گذاشت و این امر سبب شد تا مسکن به یکی از وعده‌های انتخاباتی نامزدها بدل شود. اما آیا این وعده‌ها شدنی است و در صورت تحقق چه پیامدهایی را برای افراد در سال‌های آتی به دنبال دارد؟
اقتصادآنلاین – سیده زهرا محمودی؛ متوسط قیمت مسکن در تهران براساس آخرین آمار بانک مرکزی حدود ۳۰میلیون تومان به ازای هر متر مربع بوده است و قدرت خرید خانوارها در این بازار طی چند دهه اخیر کاهش بی‌سابقه‌ای داشته است؛ از این رو این بازار به یکی از بازارهای هدف نامزدها برای وعده دادن انتخاباتی جهت جلب رای بدل شده است؛ به همین دلیل اقتصادآنلاین در برنامه ۲۴خرداد خود در رابطه با نقد و بررسی وعده‌ها به وعده‌های نامزدها در خصوص این بازار پرداخته است. لازم به ذکر است این برنامه از هشت خرداد هر شب، راس ساعت۲۰ در کلاب هاوس اقتصادآنلاین اجرا و در دیگر پلتفرم‌های اقتصادآنلاین نیز قابل دسترسی است. در ادامه مشروح برنامه ۲۴خرداد را خواهید خواند.
اقتصاد باثبات؛ شرط موفقیت وعده‌ها
علی کریمی، دبیر سرویس کلان اقتصادآنلاین در ابتدای برنامه در این خصوص گفت: فارغ از راهکارهایی که برای بازار مسکن داده می‌شود، باید گفت این سیاست‌ها در صورتی موفق است که اقتصاد شرایط با ثباتی داشته باشد. بسیاری از افراد مسکن را نه برای مصرف بلکه برای جلوگیری از بی‌ارزش‌شدن پول خود خریداری می‌کنند؛ پس بخشی از مشکلات مسکن به شرایط اقتصاد کلان بازمی‌گردد. هر سیاستی که بخواهد عرضه را تقویت کند و یا قدرت خرید خانوارها را افزایش دهد، نیازمند یک شرایط باثبات اقتصادی است. تمام وعده‌ها بر این محور می‌چرخد که زمین رایگان می‌دهیم و عرضه را افزایش خواهیم داشت.
مسکن که از چشم هیچ نامزدی پنهان نماند
جلیلی در توییتی گفته است: برنامه دولتش این است که زمین را در اختیار تعاونی‌های مسکن قرار دهد و اقساط ساخت نیز براساس قدرت خرید خانوارها خواهد بود؛ ایشان هدف سالیانه خود را ساخت سالانه یک میلیون مسکن عنوان کرده‌اند. آقای رضایی هم از نهضت مسکن‌سازی نام برده و گفته این نهضت را با ۱۰درصد آورده از سوی مردم اجرا خواهیم کرد. آقای زاکانی هم گفتند سالانه ۳۰۰هزار مسکن در دستور کار دولت خود قرار داده‌اند که ۱۵۰هزار واحد برای محرومین و ۱۵۰هزار واحد برای زوج‌های جوان است. آقای رییسی هم ساخت سالانه ۴میلیون خانه بدون آورده و با زمین رایگان داده‌اند. از این رو تمام نامزدها به ساخت مسکن ارزان قیمت با حذف هزینه زمین روی آورده‌اند؛ اما آیا این موضوع شدنی است یا خیر؟
افق نامزدها باید بلندتر از این باشد
سعید عباسیان، سردبیر اقتصادآنلاین، در رابطه با این وعده‌ها اظهارکرد: منشا مساله مسکن در کشور ما مثل خیلی از مسائل دیگر تورم است و تا تورم حل نشود، هیچ راه‌حلی مساله را به صورت پایدار حل نخواهد کرد و منشا چنین افزایش قیمتی تورم است و این موضوع نیز جدا از سایر کالاها در اقتصاد نیست. بنابراین برای حل مشکل مسکن باید دید گسترده‌تری داشته باشیم و در ابتدا به مساله تورم بپردازیم. در مورد وعده‌ها باید توجه داشت حل مشکل مسکن با عرضه مداوم امکان‌پذیر است آنهم بعد حل مساله تورم. راه‌حل‌هایی چون زمین رایگان و... نیز مشکلی را حل نخواهد کرد. واگذاری رایگان زمین شاید یک یا دو سال مشکل را کاهش دهد اما این مداوم نخواهد بود.
زمین رایگان قیمت مسکن را کاهش نمی‌دهد
صادق الحسینی توضیح داد: اینکه با زمین ارزان دادن، قیمت مسکن کاهش ندارد، حرف درستی است. قیمت هزینه فرصت است و حتی اگر شما رایگان هم بدهی، کسی آن را رایگان به نفر بعدی نمی‌دهد. دقیقا مثل ارز ۴۲۰۰تومانی. قیمت کلاس دارایی‌ها تابع حجم نقدینگی و شرایط کل اقتصاد است. مگر قیمت میلگرد در آمریکا افزایش قیمت ندارد؟ پس چرا قیمت مسکن در ایران اینهمه نوسان دارد و آنجا نه؟ در بحث مسکن توجه کنیم که نکته اصلی حجم نقدینگی، ناترازی سیستم بانکی و.. است. مسکن را نمی‌توان بخشی تحلیل کرد؛ کل بازار مسکن امکان تحلیل بخشی ندارد که مثلا بگوییم با افزایش قیمت میلگرد، قیمت مسکن هم افزایش خواهد داشت.
رونق خوب است؛ اما نه با زمین رایگان و تسهیلات تکلیفی
کریمی گفت: رونق بازار مسکن بسیار خوب است و می‌تواند به عنوان یک صنعت پیشران عمل کند؛ اما نه با تسهیلات تکلیفی و زمین رایگان و سیاست‌هایی از این دست. هیچ گاه سهم زمین از قیمت مسکن صفر نخواهد شد. این مفهوم کاملا بی‌معناست. فکر کنید دولت در نقطه‌ای زمین رایگان را بسازد و به خانواده‌ای دهد؛ آیا این خانواده هنگام فروش، قیمت زمین را از قیمت مسکن حذف خواهد کرد؟
چرخه معیوب تورم را با وعده‌های بی‌منطق ادامه ندهیم
سعید عباسیان در پایان با تاکید بر اینکه مشکل مسکن عمدتا یک مشکل اقتصاد کلان است، یادآور شد: منابع طرح‌های این چنینی یا باید از بودجه دولت پرداخت شود که دولت الان کسری بودجه شدیدی دارد؛ یا باید از تسهیلات بانکی تامین شود که باز هم تورم به دنبال دارد. بعضی می‌گویند افزایش پایه پولی به قیمت صاحب خانه شدن بقیه عیبی ندارد. اما باید گفت: اثر تورمی چنین سیاستی سبب می‌شود تا چند سال دیگر افراد نتوانند خانه‌دار شوند. وقتی وارد این فاز تورمی شویم، تورم چندین سال مداوم تکرار خواهد شد و در سال‌ها بعد عده‌ای دیگر از اقشار محروم صاحب‌خانه نخواهند شد. بنابراین باید توجه داشت: نامزدها فقط ظاهر قضیه را نبینند و باطن آن و آثارش در میان مدت و بلند مدت را نیز مورد توجه قرار دهند.
