لوازم خانگی رسماً گران نشده است
مشکلات تامین مواداولیه، رشد هزینه تمام‌شده تولید و قیمت‌گذاری و فروش لوازم خانگی موجب افزایش رسمی و غیررسمی قیمت این محصولات در بازار خرده‌فروشی شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، فروشندگان از اعمال افزایش قیمت10 تا 25درصدی برای محصولات برخی برندهای لوازم خانگی از ابتدای امسال خبر می‌دهند، البته تولید‌کنندگان و دست‌اندرکاران بخش صنعت، این محصولات را مشمول نرخ‌گذاری دولتی نمی‌دانند و تأکید می‌کنند قیمت این اقلام بنابر ارائه مستندات هزینه تمام‌شده تولید به سازمان حمایت و در چارچوب ضوابط و مقررات این سازمان توسط بنگاه‌های تولیدی تعیین می‌شود. با یدالله صادقی، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران، در مورد آخرین وضع تولید، قاچاق و قیمت‌گذاری لوازم خانگی گفت‌وگو کرده‌ایم.
قیمت لوازم خانگی تولید داخل از ابتدای امسال چه تغییری کرده است؟
لوازم خانگی مشمول قیمت‌گذاری دولتی نیست اما تولید‌کنندگان درخواست افزایش قیمت لوازم خانگی را بر مبنای مستندات هزینه تمام‌شده تولید به سازمان حمایت ارائه می‌دهند و تغییرات احتمالی قیمت با هماهنگی انجمن تولید‌کنندگان لوازم خانگی بررسی، تصمیم‌گیری و آخرین نرخ تعیین شده و تغییرات احتمالی آن، در سامانه124سازمان حمایت درج می‌شود. تولید‌کنندگان و فروشندگان هم به عرضه لوازم خانگی با این قیمت‌ها ملزم هستند.
اما برخی شرکت‌ها از ابتدای امسال به‌صورت رسمی و غیررسمی قیمت محصولات خود را افزایش داده‌اند، علت چیست؟
هنوز رسما چیزی در مورد افزایش رسمی قیمت محصولات لوازم خانگی برندهای داخلی به سازمان صمت استان تهران اعلام نشده اما چون لوازم خانگی در شمول گروه سوم کالایی است، قیمت این محصولات رأسا در بنگاه‌های تولیدی، البته در چارچوب ضوابط و مقررات سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان، تعیین می‌شود.
مدیرکل صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت از رشد 70درصدی تولید لوازم خانگی در سال گذشته خبر داده. چرا رشد تولید به افزایش عرضه و کاهش قیمت لوازم خانگی منجر نشده است؟
با توجه به خروج و کاهش سهم برندهای خارجی تولید لوازم خانگی در چند سال گذشته، اغلب نیاز بازار از طریق محصولات تولید داخل تأمین شده و تولید‌کنندگان داخلی به‌تدریج در حال پوشش سهم بازار محصولات خارجی هستند، با این روند میزان عرضه لوازم خانگی داخلی نسبت به 2سال قبل افزایش قابل‌توجهی داشته است. اما اینکه چرا رشد تولید داخل لوازم خانگی به کاهش قیمت منجر نشده نیز باید بپذیریم با توجه به تداوم ممنوعیت و محدودیت واردات لوازم خانگی خارجی، رشد هزینه تمام‌شده تولید داخل، تامین برخی مواداولیه مورد نیاز این صنعت از طریق واردات و نوسان نرخ ارز، قیمت تمام‌شده تولید داخل لوازم خانگی نیز به‌شدت افزایش یافته و نیاز بازار به لوازم خانگی نیز موجب شده تا به هر میزان که تولید محصولات داخلی افزایش یافته، جذب بازار شود. اگرچه اکنون رکود بازار یکی از مشکلات اصلی تولید‌کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی است.
چرا قیمت برخی لوازم داخلی حتی از مشابه خارجی هم پیشی گرفته است؟
افزایش قیمت لوازم خانگی و هر کالای دیگر بیش از هر چیز تابع نرخ تورم داخلی و هزینه تمام‌شده مواداولیه، به‌خصوص اقلام وارداتی است. شرایط وقتی سخت‌تر می‌شود که قیمت این مواداولیه وارداتی در بازاراهای بین‌المللی دچار نوسان شده و سیر صعودی به‌خود گیرد یا اینکه نرخ ارز مورد نیاز برای واردات این مواداولیه در نوسان باشد. بدیهی است که این روند به افزایش هزینه تمام‌شده کالا و قیمت آن منجر می‌شود. علاوه بر تأثیرپذیری صنعت لوازم خانگی از فاکتور نرخ ارز و نوسان قیمت مواداولیه در بازارهای جهانی، افزایش نرخ تورم و هزینه مواداولیه داخلی، حقوق و دستمزد، بیمه، مالیات و... به رشد تورم شاخص بهای تولید‌کننده منجر شده و وقتی شاخص بهای تولید‌کننده یک کالا افزایش می‌یابد، این امر به بالارفتن قیمت مصرف‌کننده آن کالا منجر می‌شود. واقعیت آن است که تولید‌کننده لوازم خانگی نیز باید خدمات و کالاهای زیادی را بخرد و به کالای نهایی تبدیل کند. وقتی بررسی نرخ تورم ماهانه بیانگر رشد شاخص بهای تولید‌کننده است درواقع نرخ بالای تورم، عامل گرانی خواهد بود و این موضوع به لوازم خانگی منحصر نیست و در مورد کل چرخه اقتصادی تولید کالا مصداق دارد.
به‌نظر شما ممنوعیت واردات و خروج شرکای خارجی تا چه حد به رشد داخلی‌سازی لوازم خانگی منجر شده است؟
خوشبختانه تولید‌کنندگان ایرانی لوازم خانگی در این زمینه موفق بوده‌اند، به‌نحوی که برندهای داخلی در سال گذشته 3.5میلیارد دلار برای داخلی‌سازی همه اجزای صنعت لوازم خانگی مانند قطعات، مواداولیه و خطوط تولید هدف‌گذاری کردند که این هدف‌گذاری محقق شده و به‌نظر می‌رسد تولید‌کنندگان ایرانی توانسته‌اند به نحو احسن از این فرصت استفاده کنند و اگر موانع و تنگناهایی مانند تأمین و نقل و انتقال ارز وجود نداشت، میزان این موفقیت به‌مراتب بیشتر بود. با این روند به‌نظر می‌رسد، با توجه به برنامه‌ها و هدف‌گذاری انجام‌شده، وضعیت تولید داخل قطعات لوازم خانگی در سال جاری نیز بهبود مشهود خواهد داشت.
با جدی‌تر‌شدن مذاکرات سیاسی، زمزمه‌های بازگشت برندهای خارجی لوازم خانگی به ایران مطرح است، رویکرد وزارت صنعت به این موضوع چیست؟
به هیچ وجه موافق بازگشت شرکای خارجی به صنعت لوازم خانگی نیستیم زیرا با گذشت چند سال از لغو یکطرفه قراردادهای تولید مشترک و خروج این برندها از ایران، اکنون فضایی ایجاد شده که تولید‌کنندگان داخلی قادر به افزایش داخلی‌سازی و بهبود کیفیت محصولاتشان هستند. با این شرایط احتمال بازگشت شرکای خارجی به صنعت لوازم خانگی همانند گذشته بسیار بعید است اما درصورتی که شرکت‌های خارجی خواستار سرمایه‌گذاری مشترک با شرکای ایرانی برای تولید محصولاتشان در ایران براساس قراردادهایی که در آن ضوابط و شرایط قانونی محکمی برای تداوم این همکاری و حقوق تولید‌کنندگان ایرانی پیش‌بینی شود، می‌تواند به توسعه صنعت لوازم خانگی ایران کمک کند اما نباید این قراردادها به بهانه‌ای برای افزایش عرضه کالاهای ساخته شده نهایی خارجی و وارداتی در بازار ایران تبدیل شود.
علت ناتوانی در برخورد با لوازم خانگی قاچاق در سطح عرضه چیست؟
با توجه به اینکه لوازم خانگی ازجمله کالاهای حساس، شکستنی و حجیم محسوب می‌شوند، قاچاق این محصولات نیز به سادگی امکانپذیر نیست. اما در مجموع برای مقابله با عرضه لوازم خانگی قاچاق یا بی‌کیفیت و فاقد گارانتی باید با افزایش نظارت و کنترل در مبادی ورودی، از واردات انواع لوازم خانگی قاچاق جلوگیری شود. در مورد لوازم خانگی قاچاقی که از طریق فضای مجازی عرضه می‌شود نیز به‌نظر می‌رسد بخشی از این محصولات به شیوه ته‌لنجی و از طریق بنادر جنوبی وارد شده و بخشی دیگر نیز به شیوه کولبری از مرزهای غربی وارد می‌شود. آنچه مسلم است، واردات و عرضه لوازم خانگی قاچاق مخل تولید داخل است و در شرایطی که اکنون واردات رسمی این محصولات برای ایجاد فرصت برای رشد و بهبود کیفیت محصولات داخلی ممنوع شده است، عرضه لوازم خانگی قاچاق در بازار ایران به مانعی برای استفاده بیشتر از ظرفیت‌های تولید داخل این محصولات تبدیل شده و باید با مبارزه و ریشه‌کن‌کردن این پدیده شوم در مبادی ورودی و حتی سطح عرضه، بستر لازم برای حمایت از تولید‌کنندگان داخلی لوازم خانگی فراهم شود.
