چالش‌های طبیعت‌گردی در اطراف پایتخت چیست؟

 روستاهایی که حتی از حداقل امکانات خدماتی و رفاهی برای گردشگری محرومند و با وجود دارا بودن پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های لازم برای گردشگری به‌دلیل نبود زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های لازم و نداشتن برنامه‌های کاربردی، تفاوت‌های بسیاری بین روستاهای تهران و روستاهای استان‌های گردشگرپذیر همچون گیلان به‌وجود آورده است. با بررسی روستای ییلاقی «گیلایه» در گیلان می‌توان تفاوت‌ها را نمایان کرد.

گذراندن تعطیلات در منطقه‌ای بکر و به‌دور از شلوغی‌ها و آلودگی‌های شهری می‌تواند ما را به «گیلایه» روستایی ییلاقی بر فراز ابرها برساند. «گیلایه» روستایی که از توابع بخش رحیم‌آباد شهرستان رودسر در استان گیلان است، در ۵۴ کیلومتری رحیم‌آباد و ۶۹ کیلومتری شهرستان رودسر واقع شده است. روستایی کم‌جمعیت و از توابع دهستان شوئیل که براساس آخرین سرشماری تنها ۶۱ نفر در این روستا ساکن هستند و مهم‌ترین منبع درآمد مردمان این روستا فروش محصولات کشاورزی و دامی و پذیرایی از گردشگران به این منطقه است. این روستا در ارتفاعات گیلان قرار دارد که یک منطقه بکر و بسیار زیبای گردشگری محسوب می‌شود که دارای چشم‌اندازی بسیار زیبا است.  

برای رسیدن به این روستای بی‌نظیر از دومسیر جاده‌ای می‌توان عبور کرد. راهی از سمت گیلان و دیگری از مسیر قزوین. اگر هدف صرفا رفتن به این روستا باشد، از تهران می‌توان از سمت قزوین و مسیر جاده الموت به این روستا ر سید. اما اگر زیبایی مسیر و برخورداری از تمامی مواهب منطقه اشکورات مدنظر باشد، بهترین مسیر آن از سمت گیلان و رحیم‌آباد به سمت اشکورات است که باید از مسیر روستای شوئیل این راه را طی کرد. بهترین پیشنهاد سفر به گیلایه، از سمت جاده رحیم‌آباد است آن هم به‌دلیل زیبایی بی‌نظیر مسیر که سرسبزی کوه‌ها و درختان در تمام مسیر مشهود است و طی مسیر از روستاهای بسیاری عبور خواهیم کرد. زیباترین مسیر جاده رودخانه سفیدآب است که یکی از مهم‌ترین رودهای استان گیلان به‌شمار می‌رود. رودی که کاملا سفید است و آبشارهای بسیار زیبایی که در بسیاری از مسیر به چشم می‌خورد.

جاده‌ای پرپیچ و خم که تقریبا در بیشتر مسیر آسفالت است اما از یک مسیری جاده خاکی می‌شود که البته جاده خاکی هموار است و سنگلاخ نیست و مسیر ماشین رو راحتی دارد. در وصف زیبایی‌های بی‌نظیر مسیر می‌توان گفت، در یکسوی جاده کوه‌های بلند با اشکالی بسیار زیبا قابل مشاهده است و در سوی دیگر آن دره‌هایی سرسبز که درختان برافراشته شده جلوه بی‌نظیری به طبیعت بخشیده است. دربخشی از مسیر مه که در واقع همان ابرهاست تمامی محیط را دربرگرفته و باید از آن عبور کنیم. اگرچه کمی در دید دچار مشکل می‌شویم اما ضمن زیبایی بسیار، هوای بسیار مطبوعی ایجاد می‌کند و با برخورد خنکای هوا روی صورت می‌توان با تمام وجود هوای مطبوع را استشمام کرد. در طول مسیر مناظر طبیعی بسیار متنوع همچون درختان راش، بلوط، دشت‌های وسیع، غارها، آبشارها و علفزارهای وسیع برای ‌زدن کمپ، مراتع مملو از گیاهان دارویی که زیبایی بی‌نظیری به محیط بخشیده به‌چشم می‌خورد. مسیری که به‌دلیل وجود گیاهان دارویی، پر از گل‌های رنگارنگ در کنار کوه‌ها و درختان سبز بر زیبایی آن افزوده است. در طول مسیر همچنین بازارچه‌های محلی برقرار است که مردمان بومی به فروش محصولات خود مشغول هستند. پس از عبور از ابرها، به آسمان آبی و دشت‌های وسیع رنگارنگ می‌رسیم و با نشستن روی چمنزار می‌توان تمام زیبایی‌های طی شده مسیر را در یک قاب مشاهده کرد و ابرهایی که در زیر پای ما قرار دارند. «گیلایه» روستایی که مردمانی بسیار خونگرم و میهمان‌نواز دارد، اقتصاد آن بر محور گردشگری و فروش محصولات کشاورزی و دامی می‌چرخد. گیاهان دارویی نقطه قوت این منطقه به‌شمار می‌رود فروش گیاهان دارویی بخش عمده درآمدی مردم این منطقه محسوب می‌شود. البته در کنار این گیاهان، باغ‌های فندق و گردو نیز به وفور وجود دارد. مهم‌ترین محصولات گیلایه پرورش گیاهان دارویی همچون گل گاوزبان، بابونه، بنفشه، ناخنک، مریم گلی، همیشه بهار، نسترن، آویشن، پونه و ده‌ها گیاه دیگر است. همچنین مهم‌ترین محصولات کشاورزی آن فندق است البته در کنار آن گردو، گلابی وحشی، انگور، انواع زرشک سیاه و سفید و انواع میوه‌های وحشی برداشت می‌شود. زنبورداری و تولید عسل نیز از دیگر منابع مهم درآمدزای مردمان این روستا محسوب می‌شود.

یکی از مهم‌ترین نقاط قوت این روستا را می‌توان داشتن دکل‌های مخابراتی و اینترنت دانست و علاوه بر این مردمان بسیار خونگرم و میهمان‌نواز که به مسافران بسیار احترام گذاشته و با خوشرویی از آنان برای استفاده از مواهب روستا دعوت می‌کنند. همچنین تمیزی و نظافت در روستا واقعا چشمگیر است و نشان‌دهنده اهمیت مردم روستا به طبیعت است. این روستا همچنین یک مجموعه برای پذیرش مسافران دارد که در آنجا یک سوپرمارکت نسبتا بزرگ و همچنین امکانات رفاهی حداقلی همچون سرو غذاهای محلی، اتاقکی اجاره‌ای برای شب‌مانی، یک دشت بزرگ پرورش بابونه و گل محمدی و پرورش زنبور عسل وجود دارد که این فرصتی برای مسافران ایجاد می‌کند که ضمن برخورداری و خرید محصولات محلی مردم بومی، در «دشت‌های بابونه» به عکاسی بپردازند و همچنین با قدم زدن در جاده، زیبایی‌های بی‌نظیر روستا، باغ‌ها و خانه‌های بومی را مشاهده کرده و به گفت‌وگو با مردمان محلی و شناخت تاریخ و جامعه روستا و مردمان آن بپردازند.

گیلایه در واقع از ییلاقات گیلان به‌شمار می‌رود اما با توجه به اینکه یکی از منابع درآمدی آن ورود گردشگران به‌ این منطقه است بسیاری از امکانات رفاهی مسافران همچون محل اقامت، محل سرو غذا، اینترنت، بازارچه‌های محلی، سرویس بهداشتی، قرار دادن سطل زباله و.. را فراهم کرده‌اند.

حال اگر بخواهیم این روستای ییلاقی در بالای کوه‌ها که بر فراز ابرها قرار دارد را با روستاهای اطراف تهران مقایسه کنیم، متوجه تفاوت چشمگیر امکانات رفاهی و خدمات تفریحی بین روستاهای پایتخت با روستاهای ییلاقی گیلان می‌شویم. کافی است ۱۰ کیلومتر از تهران خارج شویم و در مسیر روستاهای اطراف آن قرار گیریم جدا از جاده‌های قدیمی، باریک و پر چاله که مسیر را برای عبور خودروها بسیار سخت و خطرناک می‌کند روستاهای آن از حداقل امکانات رفاهی هم محرومند. مسیری که آنتن‌دهی به‌شدت با مشکل مواجه است و شاید فقط در درون روستا امکان تماس وجود داشته باشد و البته از اینترنت خبری نیست.

در داخل روستاها خدمات تفریحی و رفاهی وجود ندارد و تنها در مسیر جاده‌ای رسیدن به روستا، باغ‌هایی برای پذیرش مسافران وجود دارد که عمدتا مردم بومی نقشی در اداره آنها ندارند. شاید بتوان عمده دلیل این تفاوت را در ابتکار عمل مردم روستاهای گیلان برای بهره‌برداری گردشگری از جاذبه‌ها و ظرفیت‌های گردشگری خود دانست که به‌جای وابستگی به شهرها و مهاجرت با ایجاد حداقل امکانات رفاهی و تبلیغات در شبکه‌های مجازی و فروش محصولات خود شرایط را برای جذب گردشگران از سراسر کشور فراهم کرده‌اند.