اختلال خلقی چیست؟

به گزارش اقتصادآنلاین، بسته به شرایط، طبیعی است که روحیات فردی تغییر کند. بااین‌حال، برای تشخیص اختلال خلقی، علائم باید چندین هفته یا بیشتر وجود داشته باشند. اختلالات خلقی می‌تواند باعث تغییراتی در رفتار نوبت و توانایی شما در برخورد با فعالیت‌های معمولی مانند کار یا تحصیل را تحت تأثیر قرار دهد. 

دو مورد از شایع‌ترین اختلالات خلقی افسردگی و اختلال دوقطبی است. در این مقاله این اختلالات و چند مورد از زیرگروه‌های آن‌ها بررسی می‌شود. 

افسردگی (افسردگی اساسی یا بالینی). افسردگی یک اختلال روانی شایع است. غم یا اندوه پاسخی معمول به یک واقعه یا بحران آسیب‌زای زندگی مانند مرگ همسر یا یکی از اعضای خانواده، ازدست‌دادن شغل یا بیماری بزرگ است. 

بااین‌حال، هنگامی‌که افسردگی وجود داشته باشد حتی اگر وقایع استرس‌زا به پایان رسیده باشد یا علت مشخصی وجود نداشته باشد، پزشکان افسردگی را به‌عنوان افسردگی بالینی یا اساسی طبقه‌بندی می‌کنند. برای تشخیص افسردگی بالینی، علائم باید حداقل دوهفته ادامه داشته باشند. انواع مختلف افسردگی وجود دارد. علائم ممکن است بسته به نوع اختلال متفاوت باشد. 

افسردگی پس از زایمان، این نوع افسردگی در دوران بارداری یا پس از زایمان رخ می‌دهد اختلال افسردگی مداوم (دیستیمیا)، این‌یک نوع افسردگی مزمن است که می‌تواند حداقل دو سال ادامه یابد. در این مدت علائم ممکن است گاهی اوقات شدت پیدا کنند. 

اختلال افسردگی فصلی (SAD) این اختلال نوع دیگری از افسردگی است که در فصول خاصی از سال رخ می‌دهد. به طور معمول‌تر اواخر پاییز یا اوایل زمستان شروع می‌شود و تا بهار یا تابستان ادامه دارد. 

به‌ندرت، امکان دارد دوره‌های SAD در اواخر بهار یا تابستان شروع شوند. علائم اختلال افسردگی فصلی زمستان ممکن است شبیه علائم افسردگی اساسی باشد. این علائم در طول بهار و تابستان از بین می‌روند یا کاهش می‌یابند. 

روان‌پریشی، نوعی افسردگی شدید است که همراه با دوره‌های روان‌پریشی، مانند توهم (دیدن یا شنیدن چیز‌هایی که دیگران انجام نمی‌دهند) یا توهم (داشتن اعتقادات قوی اما غلط) است. این دوره‌ها ممکن است ناراحت‌کننده یا نگران‌کننده باشند و اغلب زمینه‌دارند.  

عامل افسردگی می‌تواند بیماری پزشکی، دارو یا سوءمصرف مواد باشد.

اختلال دوقطبی (اختلال افسردگی جنون)، در اختلال دوقطبی خلق‌وخوی فرد با تغییر دوره‌های افسردگی به شیدایی تغییر می‌کند. وقتی کسی دچار افت خلق‌وخو می‌شود، علائم ممکن است شبیه علائم افسردگی بالینی باشد. 

دوره‌های افسردگی و دوره‌های شیدایی یا جنون با یکدیگر عوض می‌شوند. در طی یک دوره شیدایی، ممکن است فرد احساس سرخوشی یا تحریک‌پذیری کند و یا فعالیت او افزایش یابد. 

اختلال دوقطبی چهار نوع اساسی دارد:  دوقطبی نوع اول، که شدیدترین شکل آن است. دوره‌های شیدایی حداقل هفت روز طول می‌کشد یا ممکن است به حدی شدید باشد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. دوره‌های افسردگی نیز رخ می‌دهد که اغلب حداقل برای دوهفته ادامه دارد. بعضی‌اوقات علائم شیدایی و افسردگی هم‌زمان وجود دارد. 

اختلال دوقطبی نوع دوم، این اختلال باعث ایجاد چرخه‌های افسردگی شبیه به اختلال دوقطبی نوع اول می‌شود. یک فرد مبتلا به این بیماری هیپومانیا (جنون خفیف) را نیز تجربه می‌کند که شدت آن کم‌تر است. دوره‌های هیپومانیک، دوره‌های شیدایی شدید و برهم‌زننده نیستند. فردی با اختلال دوقطبی نوع دوم معمولاً قادر به انجام مسئولیت‌های روزمره است و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد. 

اختلال خلق ادواری (سیکلوتیمیا) این نوع اختلال دوقطبی گاهی اوقات به‌عنوان نوع خفیف‌تری از اختلال دوقطبی تعریف‌شده است. افراد مبتلا به سیکلوتیمیا برای مدت طولانی دچار تغییرات خلقی نامنظم مداوم - دوره‌های خلقی با نوسانات خفیف‌تر - می‌شوند. 

خلق‌وخوی طبیعی فقط در دوره‌های کوتاهی وجود دارد. برای اینکه مشخص شود یک بزرگ‌سال به سیکلوتایمیک دچار شده است، علائم باید حداقل به مدت ۲ سال ماندگار باشند. برای کودکان و نوجوانان، علائم باید حداقل برای یک سال ادامه داشته باشد. 

سایر اختلالات خلقی

سندرم قبل از قاعدگی، این نوع اختلال خلقی ۷ تا ۱۰ روز قبل از قاعدگی رخ می‌دهد و در طی چند روز از شروع قاعدگی از بین می‌رود. محققان معتقدند این اختلال در اثر تغییرات هورمونی مربوط به چرخه قاعدگی ایجاد می‌شود. علائم ممکن است شامل عصبانیت، تحریک‌پذیری، تنش، کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره و مشکلات خواب باشد. 

اختلال انفجاری متناوب، این اختلال خلقی کمتر شناخته‌شده است که با دوره‌هایی از خشم بی‌دلیل مشخص می‌شود. معمولاً به آن "غضبناک شدن " گفته می‌شود. در فردی که دارای اختلال انفجاری متناوب است، طغیان رفتاری با شرایط تناسبی ندارد

چه عواملی باعث اختلالات خلقی می‌شود؟ 

بسته به نوع اختلال، ممکن است چندین عامل اساسی وجود داشته باشد. عوامل مختلف ژنتیکی، بیولوژیکی، محیطی و سایر موارد با اختلالات خلقی مرتبط است.  عوامل خطر شامل: 

• سابقه خانوادگی

• تشخیص قبلی اختلال خلقی

• ضربه، استرس یا تغییرات عمده زندگی در موارد وجود افسردگی

• بیماری جسمی با استفاده از دارو‌های خاص. افسردگی با بیماری‌های جدی

• مانند سرطان، دیابت، پارکینسون و بیماری قلبی، ارتباط دارد. 

• ساختار و عملکرد مغز در صورت اختلال دوقطبی

علائم اختلالات خلقی شایع چیست؟ علائم به نوع اختلال خلقی بستگی دارد. 

 علائم افسردگی اساسی ممکن است شامل موارد زیر باشد: 

• احساس غمگینی در بیشتر اوقات یا تقریباً هر روز

• کمبود انرژی یا احساس بی‌حالی

• احساس بی‌ارزشی یا ناامیدی

• ازدست‌دادن اشتها یا پرخوری

• کاهش وزن

• ازدست‌دادن علاقه به فعالیت‌هایی که درگذشته باعث لذت می‌شد

• خواب زیاد یا ناکافی

• افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی

• مشکل در تمرکز یا. حواس

علائم اختلال دوقطبی ممکن است شامل افسردگی و شیدایی باشد. علائم دوره‌های هیپومانیک (شیدایی خفیف) یا شیدایی شامل این موارد است: 

چگونه اختلالات خلقی تشخیص داده می‌شود؟ 

پزشک شما ممکن است معاینه بدنی انجام دهد تا علل فیزیولوژیکی علائم مانند مشکل تیروئید، بیماری‌های دیگر یا کمبود ویتامین را رد کند. پزشک در مورد سابقه پزشکی شما، دارویی که مصرف می‌کنید و اینکه آیا هر یک از اعضای خانواده شما دچار اختلال خلقی شده‌اند یا خیر، سؤال می‌کند. 

یک متخصص بهداشت روان، مانند روان‌شناس یا روان‌پزشک، سوا لاتی را از طریق مصاحبه یا پرسش‌نامه از شما می‌پرسد و در مورد علائم شما، عادت‌های خواب و غذا خوردن و سایر رفتار‌ها سؤال می‌کند. 

چگونه اختلالات خلقی درمان می‌شوند؟  درمان به نوع بیماری و علائم آن بستگی دارد. معمولاً، درمان شامل ترکیبی از دارو و روان‌درمانی است (گفتگوی درمانی نیز نامیده می‌شود). جلسات درمانی ممکن است توسط یک روان‌شناس، روان‌پزشک یا سایر متخصصان بهداشت انجام شود. 

دارو‌هایی برای درمان افسردگی و یا اختلالات دوقطبی

 دارو‌های مختلفی برای درمان افسردگی و دوره‌های افسردگی اختلال دوقطبی موجود است. برخی از دارو‌های پرمصرف، مهارکننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI) هستند. این موارد شامل سیتالوپرام (Celexa®)، اسکیتالوپرام (Lexapro®)، سرترالین (Zoloft®)، فلوکستین (Prozac®) و پاروکستین (Paxil®) است. مهارکننده‌های جذب مجدد سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI) مانند دولوکستین (Cymbalta®) و ونلافاکسین (Effexor®) نیز معمولاً تجویز می‌شوند و ازنظر عملکرد مشابه SSRI‌ها هستند. بوپروپیون (Wellbutrin®) برای درمان افسردگی و اختلال افسردگی فصلی استفاده می‌شود. 

این دارو عملکرد متفاوتی نسبت به SSRI‌ها یا SNRI‌ها دارد. انواع قدیمی ضدافسردگی شامل دارو‌های ضدافسردگی سه حلقه‌ای، مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز و ضدافسردگی‌های چهار حلقوی است. اگرچه مشخص‌شده که انواع مختلف آن‌ها به یک اندازه تأثیرگذارند، اما برخی از دارو‌های ضدافسردگی بسته به فرد ممکن است مؤثرتر باشند. مصرف دارو‌های ضدافسردگی تجویزشده و ادامه مصرف آن‌ها حتی در صورت احساس بهبودی بسیار مهم است. معمولاً دارو‌های ضدافسردگی باید ۴ تا ۶ هفته مصرف شوند تا تأثیر خود را نشان دهند. 

تثبیت‌کننده‌های خلق‌وخو

 این دارو‌ها به تنظیم تغییرات خلقی که با اختلال دوقطبی یا سایر اختلالات رخ می‌دهد کمک می‌کنند. آن‌ها فعالیت غیرطبیعی مغز را کاهش می‌دهند. در برخی موارد ممکن است تثبیت‌کننده‌های خلقی همراه با دارو‌های ضدافسردگی نیز تجویز شوند. 

برخی از تثبیت‌کننده‌های خلقی که به طور گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرند شامل دارو‌های لیتیم و ضدتشنج مانند اسید والپروئیک (Valproic®)، لاموتریژین (Lamictal®)، کاربامازپین (Tegretol®) واگزکاربازپین (Trileptal®) هستند. 

دارو‌های ضد روان‌پریشی، بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی که دچار شیدایی یا دوره‌های مختلف می‌شوند ممکن است با داروی ضد روان‌پریشی آتیپیک (غیرمعمول) مانند (Abilify®) درمان شوند. همین‌طور اگر علائم فقط با داروی ضدافسردگی کنترل نشوند، ممکن است گاهی اوقات از دارو‌های ضد روان‌پریشی آتیپیک نیز برای درمان افسردگی استفاده شود. 

روان‌درمانی (گفتاردرمانی)  بیماران مبتلا به افسردگی و سایر اختلالات خلقی می‌توانند از انواع مختلف جلسات روان‌درمانی یا مشاوره بهره‌مند شوند. انواع درمان شامل این موارد است: 

• رفتاردرمانی شناختی

• درمان بین فردی

• درمان حل مسئله

روش‌های درمانی تحریک مغز می‌توان گفت، تأثیر روش‌های درمانی تحریک مغزی با ایجاد تغییر در مواد شیمیایی مغز که با علائم افسردگی و اختلالات دوقطبی مرتبط هستند، حاصل می‌شود. انواع مختلفی از روش‌های درمانی تحریک مغزی وجود دارد ازجمله: 

درمان الکتروشوک (ECT): مدت‌هاست که ECT برای درمان افسردگی شدید یا اختلال دوقطبی در مواردی که دارو یا روان‌درمانی ناموفق بوده است استفاده می‌شود. قبل از انجام ECT، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد و یک شل‌کننده عضله به او داده می‌شود. 

الکترود‌ها در مکان‌های خاصی روی پوست سر یا پیشانی قرار می‌گیرند. جریان الکتریکی از طریق مغز منتقل می‌شود تا تشنج ایجاد کند. بیمار پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه بیدار می‌شود. جلسات ECT را می‌توان به‌صورت سرپایی انجام داد. معمولاً ۲ یا ۳ جلسه در هفته، طی یک دوره دوهفته‌ای یا بیشتر، لازم است. به‌طورکلی، ۶ تا ۱۲ جلسه لازم است. 

تحریک مغناطیسی تکراری: (rTMS) در این روش غیرتهاجمی از سیم‌پیچ مغناطیسی برای اعمال پالس‌های کوتاه الکترومغناطیسی به سلول‌های عصبی خاص در مغز استفاده می‌شود. 

آهن‌ربا در برابر پیشانی قرار دارد، درحالی‌که پالس‌ها از طریق جمجمه ارسال می‌شوند. این روش برای درمان افسردگی اساسی در بیمارانی که حداقل به یک داروی ضدافسردگی پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شود. 

درمان‌های افسردگی فصلی دارو‌های ضدافسردگی مانند SSRI و بوپروپیون و روان‌درمانی برای درمان اختلال افسردگی فصلی استفاده می‌شود. علاوه بر این موارد، نوردرمانی و مکمل‌های ویتامین D می‌توانند مفید باشند. 

نوردرمانی: این روش مدت‌هاست که برای درمان SAD استفاده می‌شود. این ایده بر اساس فراهم‌کردن نور طبیعی خورشید با نور مصنوعی در طول پاییز و زمستان است. بیماران از یک جعبه نوری استفاده می‌کنند که نور خنک و سفید فلورسنت را تأمین کند. هر روز صبح، فرد حدود ۲۰ تا ۶۰ دقیقه در معرض نور مصنوعی قرار می‌گیرد. شدت نور حدود ۲۰ برابر بیشتر از نور معمولی فضای داخلی خانه است. 

افراد با اختلالات روحی چه آینده‌ای را پیش رودارند؟ 

 اختلالات خلقی مانند افسردگی و اختلال دوقطبی ممکن است عود کند یا ادامه داشته باشد و بنابراین ممکن است به درمان طولانی‌مدت یا مادام‌العمر نیاز داشته باشد. مصرف دارو‌ها طبق دستورالعمل بسیار مهم است. 

پس از شروع مصرف دارو‌ها، ممکن است دو یا شش هفته طول بکشد تا شروع به تغییر در علائم خود کنید. مصرف دارو را قطع نکنید، حتی اگر احساس بهبود داشتید. 

ثابت‌شده است که روان‌درمانی رویکرد درمانی مفیدی است و اغلب همراه با دارو یا درمان تحریک مغز استفاده می‌شود. 

موارد جزئی افسردگی تنها با روان‌درمانی قابل‌درمان است. درمان‌های تحریک مغزی معمولاً در صورت عدم تأثیر سایر روش‌های درمانی، در افرادی که علائم شدید دارند و در افرادی که نمی‌توانند عوارض جانبی دارودرمانی را تحمل کنند، استفاده می‌شوند. هر درمانی نقش بالقوه خود را دارد، زیرا هر بیمار مبتلا به اختلال خلقی منحصربه‌فرد است.