فرار لیدرها از بازار گردشگری

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد،  این دستمزد چطور تعیین شده و درحالی‌که کرونا صنعت گردشگری را فلج کرده و تورها یا کنسل شده یا مشتری ندارد، راهنمایان با چه چالش‌هایی مواجهند؟ پاندمی باعث شده در یک سال و نیم اخیر بخش بزرگی از نیروهای انسانی کارآمد گردشگری که همان راهنمایان گردشگری هستند از بازار توریسم ایران خارج شوند، تبعات این خروج پس از رونق‌گیری مجدد و خروج گردشگری از کما خود را نشان خواهد داد،‌ آن زمان که تورهای ورودی دوباره برگزار شده و آژانس‌ها نتوانند راهنمایان باتجربه را به کار گیرند.

محسن حاجی‌سعید رییس هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی کارگری راهنمایان گردشگری سراسر کشور  با بیان اینکه نرخ‌نامه کف دستمزد و حقوق راهنمایان گردشگری نه براساس شرایط بحرانی بلکه بر مبنای کف مصوب شورای‌عالی کار تعیین می‌شود، می‌گوید: گردشگری صفر مطلق نیست اما تعداد گردشگر۹۰ درصد کاهش پیدا کرده است. درحال‌حاضر گردشگر‌درمانی در کشور فعال است، بنابراین‌ راهنمایانی که در این بخش کار می‌کنند از کانون و انجمن‌ها خواسته بودند سریع‌تر نرخ را برای اعلام به آژانس و دفاتر و گردشگرانی که به آنها مراجعه می‌کنند،‌ اعلام کنند.

او می‌افزاید: بخش دیگری از راهنمایان، تورهای داخلی را اجرا می‌کنند، آنها هم از ما خواسته بودند زودتر این نرخ‌ها را مشخص کنیم، علاوه بر آن ما امیدواریم با واکسیناسیون عمومی سفرهای داخلی ‌سرعت گرفته و شرایط برای صدور ویزای گردشگری هم فراهم شود.

برخی از آژانس‌ها از پرداخت نرخ‌های مصوب سر باز می‌زنند و در این میان راهنمایانی هم پیدا می‌شوند که زیر نرخ کار کرده و بازار را برای دیگران خراب می‌کنند‌. رییس هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی کارگری راهنمایان گردشگری در این باره عنوان می‌کند: اگرکسی زیر نرخ کار ‌کند یا آژانسی متعهد به پرداخت نرخ‌نامه کانون نباشد رفتار غیرحرفه‌ای دارد و این تنها به حوزه گردشگری خلاصه نمی‌شود. در همه بخش‌های کارفرمایی و کارگری که راهنمایان و دفاتر خدمات سفر هم جزئی از آن هستند این مسائل پیش می‌آید که برخی افراد با چنین رفتارهایی نرخ‌شکنی می‌کنند.

او اضافه می‌کند: اگر بخواهیم افراد حرفه‌ای را در صنعت گردشگری نگه داشته و نیروی انسانی برای اجرای تورها قابل اتکا باشد باید آژانس‌های مسافرتی مطابق مصوبات عمل کنند. آنچه ما اعلام کرده‌ایم کف نرخ است، راهنمای گردشگری در کل سال تور ندارد و مجبور است بخشی از سال را که شامل low season‌ یا همان ایام کم‌سفر طولانی است بیکار بماند. برای همین دستمزدش در روزهای محدودی در سال که کار می‌کند باید به‌گونه‌ای باشد که روزهای دیگر را با آن امرارمعاش و گذران عمر کند.

حاجی‌سعید با اشاره به اینکه اگر رفتار حرفه‌ای بین همکاران و دفاتر خدمات سفر وجود نداشته باشد در درازمدت می‌بینیم این رفتار به کل زنجیره گردشگری تسری پیدا می‌کند،‌ می‌گوید: امیدوارم اهالی صنعت متوجه باشند ما به‌دنبال این نیستیم نرخی را اعلام کنیم که آنها زیر آن کار کنند یا آژانس‌ها پایین‌تر از آن را پرداخت کنند. این نرخ کارشناسی شده و محاسبات آن توسط زیرمجموعه کانون طوری انجام شده که میانگین روزهای کاری راهنمایان در سال لحاظ شده باشد.

او درباره اجرایی شدن این نرخ‌نامه عنوان می‌کند: اگر راهنمایان گردشگری برای اجرایی شدن این نرخ متحد باشند آینده خود را به چالش نمی‌کشند. اما چنانچه به این موضوع که برای یک دفتر خدمات مسافرتی با مبلغی پایین‌تر و با ۲۰ درصد کمتر کار کنند، اکتفا کنند در زمان پرداخت هم با مشکل مواجه می‌شوند. اگر همه راهنمایان خود را مکلف بدانند رفتار حرفه‌ای در اجرای نرخ‌نامه داشته باشند آن وقت چنانچه دفاتر خدمات سفر به ۱۰ نفر زنگ بزنند و ملاحظه کنند نرخ همین است پرداخت‌ها نیز بر همین اساس انجام می‌شود.

رییس هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی کارگری راهنمایان گردشگری به نمونه این اتحاد در برخی استان‌ها اشاره و اضافه می‌کند: در این استان‌ها راهنمایان زیر نرخ کار نکرده و به تبع آن آژانس‌ها هم به این رویه عادت کرده‌‌اند. آنها خودشان هم از این بابت خوشحالند که نگرانی بابت اجرای تور ندارند زیرا کسی که با نرخ کمتر اجرای تور را به عهده می‌گیرد ضعف اجرای خود را با نرخ پایین‌تر جبران می‌کند.

او درباره مشکلات راهنمایان در دوره کرونا می‌گوید: عمده‌ترین چالش، کنسلی پیاپی تورها در سال ۹۸ و حتی سال گذشته به‌واسطه مشکلاتی که پیش آمد بود که تقریبا به شکل کامل این صنعت را تعطیل کرد. انتظار راهنمایان این است که بتوانند کمک بلاعوض از دولت بگیرند و متاسفانه این امر تا امروز محقق نشده است. آنها وام‌هایی در این مدت دریافت کرده‌اند که باید بازپرداخت کنند و در این حوزه شاهد بودیم که حتی برخی بانک‌ها خود را متعهد به مصوبات ستاد کرونا ندانستند. راهنمایان گردشگری در این مدت به‌واسطه محدودیت‌هایی که برای این صنعت اتفاق افتاد مجبور شدند ناخواسته در خانه بمانند و از آنجا که حمایت بیمه بیکاری را هم ندارند کمک بلاعوض دولت می‌‌توانست و می‌‌تواند بخشی از چالش‌های آنها را برطرف کند.

حاجی‌سعید از لغو روادید گردشگری به عنوان دیگر خواسته راهنمایان گردشگری نام می‌برد و اضافه می‌کند: درخواست ما این است که متولیان دست از سماجت برداشته تا براساس مجموعه پروتکل‌هایی ایران هم مانند سایر کشورها روادید برای گردشگران صادر کند. مسلم است وقتی توریستی واکسن زده‌ و تست منفی کرونا هم دارد ناقل این ویروس نیست،‌ بنابراین دلیل این اصرار که از حضور توریست خارجی جلوگیری شود قابل قبول نیست.

او ادامه می‌دهد: در ایران با صدور ویزای تجاری و سایر اقسام ویزاها جز گردشگری موافقت می‌شود و در مواردی هم شاهدیم ویروس جهش‌یافته با فاصله کمی از مبدأ انتشار در کشورمان شیوع پیدا کرده است، چنانچه در این بخش مشکلی هست باید برطرف شده و نگذاریم گردشگری ورودی کشور تعطیل بماند.

رییس هیات‌مدیره کانون انجمن‌های صنفی کارگری راهنمایان گردشگری می‌گوید: ما باید تست‌ها و پروتکل‌ها را درست کرده و ویزای گردشگری را هم بدهیم. راهنمایان دنبال این نیستند که با گرفتن تسهیلات و برگرداندن آن با سود ۱۲ درصد به بانک خودشان را بیش از پیش زیر بار هزینه و اقساط بانکی ببرند،‌ در مقابل بهتر است شرایط برای کار کردن راهنمایان مهیا شود زیرا آنها می‌خواهند کارشان را از سر بگیرند.

او با اشاره به اینکه اگر این نوع مدیریت برای گردشگری تا ۶ ماه دیگر ادامه پیدا کند ما مطمئنیم بیش از ۷۰ درصد راهنمایان در این شغل نخواهند بود عنوان می‌کند: براساس آمارهایی هم که داریم درحال‌حاضر ۵۰ درصد راهنمایان از این شغل خارج شده و در سایر مشاغل مشغول کار هستند. این امر برای شروع مجدد گردشگری بسیار خطرناک است و ما بارها این را به مسوولان گردشگری گوشزد کرده‌ایم.

حاجی‌سعید در این‌باره که این راهنمایان از تورهای ورودی یا خروجی بوده‌اند، بیان می‌کند: راهنمایان ما تفکیک شده نیستند،‌ راهنمایانی که تورهای ورودی یا خروجی داشتند در مواردی که درخواست تور داخلی داشتند می‌پذیرفتند هرچند ترجیح‌شان تورهای ورودی یا خروجی بود. درحال‌حاضر راهنمایانی که با گردشگر خارجی کار می‌کردند بیشترین آسیب را دیدند زیرا هیچ تقاضایی در این بخش وجود نداشت. در مقابل راهنمایانی که در حوزه تور داخلی کار می‌کردند در فواصل زمانی کوتاه مثل عید نوروز و برخی ایام تعطیل توانستند کار کنند. ولی اگر ما آمار گردشگری داخلی نوروز سال ۹۸ و ۱۴۰۰ را با هم قیاس کنیم می‌بینیم که با کاهش ۹۰ درصدی تورها در سال‌جاری مواجه بودیم، به تبع این حجم کاهش اجرای تور، ۹۰درصد فرصت شغلی هم از راهنمایان تورهای داخلی گرفته شده است، بنابراین در همین نوروز ۱۴۰۰ هم همه راهنمایان منتفع نشده و تعداد محدودی توانستند برای چند روز کار کنند.