وعده های عجیب کاندیداهای انتخاباتی همچنان ادامه دارد / رسالت اقتصاددان، شفاف سازی ایده های پوپولیستی برای مردم است (۹خرداد)
در حالی به انتخابات ریاست جمهوری ایران نزدیک می‌شویم که وعده‌های عجیب کاندیداها همچنان ادامه دارد و بسیاری معتقدند که اقتصاددانان باید عاقبت ایده‌های پوپولیستی را برای مردم شفاف کنند.
اقتصاد آنلاین – سیده زهرا محمودی؛ همواره انتخابات، وعده‌های عجیب و غریب کاندیداها را در پی دارد و در انتخاباتی بزرگ چون ریاست جمهوری، این وعده‌ها به مساله‌ای مهم بدل می‌شود که در شرایط بیمار اقتصاد ایران، توجه به تحقق یا عدم تحقق این وعده‌ها و پیامدهای اجرای آنان امری ضروری است. اقتصادآنلاین در این راستا سعی داشته هر شب ساعت ۲۰ در کلاب خود در کلاب هاوس با حضور جمعی از اقتصاددانان به نقد و بررسی این وعده‌ها بپردازد. قسمت اول این برنامه شنبه هشتم خرداد ماه برگزار شد و قسمت دوم آن نیز در روز یکشنبه نهم خرداد ماه مورد بررسی قرار گرفت.
سعید عباسیان، سردبیر اقتصادآنلاین، در ابتدا به صحبت‌های رضایی در خصوص ارتباط بین بانک و بورس و بیمه پرداخت. رضایی گفته بود بین این سه حوزه باید ارتباط برقرار شود. ایجاد جاذبه در تولید ملی از دیگر وعده‌های رضایی بود؛ همچنین رضایی وعده‌هایی از FATF مطرح کرد و در خصوص تحریم‌ها نیز گفته شد که در صورتی که روی کار بیاید آمریکا با توجه به شناختی که از دولت وی دارد، به برجام باز خواهد گشت. رضایی حتی گفته است که پول ایران بعد دلار و یورو باید باارزش‌ترین پول منطقه شود.
عباسیان در بررسی این وعده‌ها به این نکته اشاره کرد که مشخص نیست منظور آقای رضایی از تبدیل شدن پول ایران به سومین پول قوی منطقه چیست و در رابطه با برجام و تحریم‌ها هم شفاف نشده است که بر اساس چه سازوکار برگشت آمریکا به برجام با روی کار آمدن دولت ایشان تسهیل خواهد شد؟
احتمالا منظور از تقویت پول ملی ارزپاشی است
امیر مهدیزاده، دبیر سرویس بورس اقتصادآنلاین با اشاره به گفته‌های رضایی در مورد ارزش پول ملی توضیح داد: بخش زیادی از بحث ارزش پول به مناسبات پولی و تورمی یک کشور بازمی‌گردد و اینها به صورت دستوری بالا یا پایین نمی‌شود و نسبت به سایر کشورها ارزیابی می‌شود. اینکه گفته شد ارزش پول ملی تقویت می‌شود، ممکن است منظور همان ارزپاشی باشد نه رشد اقتصاد کشور و فکر می‌کنم ایشان از این باب قرار است وارد عمل شوند؛ مطمئنن نیستم آقای رضایی دنبال این برنامه است یا خیر ولی اگر این باشد بسیار بد است. به نظر من تولید ملی باید رشد کند تا سطح درآمدی مردم از این طریق افزایش یابد نه از سمت کاهش نرخ ارز و برابری پول کشورها. امیدوارم روزی بیان این برنامه‌ها نیز قبیح شود.
عباسیان خطاب به وی اظهارکرد: ممکن است در کوتاه مدت این اتفاق بیافتد و شاید آقای روحانی بخواهند نشان دهند که عملکردشان در حوزه نرخ ارز ضعیف نبوده و بگویند نرخ ارز در دولت من مانند دولت‌های قبلی ۴برابر شده است. اما وعده انتخاباتی بحثی جداست و قاعدتا باید حداقل برای ۴سال ممکن باشد که ما در این رابطه از ایشان برنامه‌ای ندیده‌ایم. ممکن است ایده‌ای پشت این طرح باشد ولی بهتر است وقتی طرحی مطرح می‌شود جزییات آن نیز اعلام شود که بشود آن را به صورت مناسبی ارزیابی کرد.
نامزدی که طرح‌های کاملی ارائه کرد
محمد ناطقی، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه کاش انتخابات ما انسان‌هایی چون آقای جلیلی داشت، گفت: آقای جلیلی کامل‌ترین برنامه‌ها را اعلام کرد و در حوزه‌های مختلف طرح‌هایی را ارائه کرده است. درمان، معیشت و.... برای مثال در حوزه معیشت آمریکا طرحی دارد که به همه مردم حداقلی از پروتئین و مواد غذایی برسد و آقای جلیلی نیز چنین طرحی مطرح کرده است؛ هرچند من اگر بخواهم رای دهم به آقای همتی رای می‌دهم اما آقای همتی طرح‌های کلی زیادی مطرح کرده است. نظر من این است که ما عموما در نظام‌های انتخاباتی حرف‌هایی می‌زنیم که همه را راضی کند اما به نظرم آقای جلیلی طرح‌های کاملی داشت و آقای همتی نیز می‌داند در رابطه با چه چیزی صحبت می‌کند
حسن شکوهی با تاکید بر اینکه برنامه دادن آقای جلیلی اهمیتی ندارد گفت: این موضوع اصلا اهمیتی ندارد و صرف داشتن برنامه نمی‌توان مشکلی را حل کرد. ریاست جمهوری مسندی است که تنها بر اقتصاد تکیه ندارد. ریاست جمهوری جایی نیست که تنها یک اقتصاددان بنشیند و هرچه هم که فرد قدر باشد، قدرت اجرایی برای انجام کاری را ندارد.
ناطقی در پاسخ به وی گفت: من به آقای جلیلی رای نمی‌دهم ولی بحث من این است که ایشان برنامه دارد؛ گفتمان‌سازی برنامه مسئله بسیار مهمی است. کاندیداها باید طرح‌های اصلی و اساسی خود را ارائه دهند که من این را از هیچ یک از کاندیداها نشنیده‌ام.
همتی فکر نمی‌کرد نامزد انتخابات شود
بهرام گور در خصوص برنامه نداشتن همتی گفت؛ همتی خودش فکر نمی‌کرد که کاندیدای ریاست جمهوری شود. مردم ما اصلا نمی‌خواهند در انتخابات شرکت کنند که از برنامه صحبت کنیم. بحث مهم این است که مردم را به پای صندوق‌ها بیاوریم.
در ادامه عباسیان با مروری بر صحبت‌های آقای رییسی گفت: ایشان با بازدید از شهرک صنعتی بحثی را مطرح کردند و گفتند مردم گله دارند که چرا کشور ما خودروی با کیفیت تولید نمی‌کند و دلیل آن را عدم سرریز فناوری از صنایع دفاعی به خودروسازی دانستند. عباسیان گفت: به نظر من این بسیار خوب و افتخارآمیز است که از نظر دفاعی وضعیت خوبی داریم اما اینکه انتظار داشته باشیم اینکه این وضعیت در همه صنایع باشد، بحثی غیرممکن است و باید کل اقتصاد را در کنار هم ببینیم و تعادل عمومی را در نظر بگیریم. بله حتما ممکن است با توجه به تمرکز و سرمایه‌گذاری زیاد در یک صنعت موفقیتهای خوبی به‌دست بیاید ولی وقتی می‌خواهیم همه بخشهای اقتصادی رشد کند، سیاستگذاری متفاوتی می‌طلبد.
سعید درخشانی، کارشناس بازار سرمایه در رابطه با صحبت‌های رییسی یادآور شد: لزوما این طور نیست که یک کشور در همه عرصه‌ها موفق باشد و همه کشورها در همه چیز خوب نیستند و در مواردی که مزیت دارند می‌توانند شاخص شوند. موضوع دیگر سرمایه‌گذاری است که باید ببینیم چه قدر سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
اقتصاددانان شعارهای پوپولیستی را برای مردم شفاف کنند
وی ادامه داد: اقتصاددانان باید شعارهای پوپولیستی را برای مردم شفاف کنند. در جامعه این برداشت وجود دارد که دولت به به منبع درآمد وصل است و اگر مردم چیزی ندارند یعنی دولت همه چیز را خورده است. گاهی حسی نسبت به اعداد وجود ندارد و من فکر می‌کنم که نقش نخبگان و فعالان اجتماعی در آگاه‌سازی این مسائل مهم است. در این صورت اگر نامردها ببینند این حرف‌ها آنها را به چالش خواهد کشید، به سمت داشتن برنامه‌های واقعی خواهند رفت نه شعار. اگر شعارهایی که قابلیت اجرا ندارند مورد بررسی قرار بگیرد، کاندیداها آن را تصحیح خواهند کرد و سعی دارند با فضای نخبگانی ارتباط داشته باشند.
کاندیداها می‌خواهند خود را ناجی بورس نشان دهند
حسین سلاح رزی گفت: من تنها صحبت‌های کلی را دیده‌ام و به نظرم کاندیداها دوست دارند برنامه‌هایی حول واژه تولید ارائه دهند و اغلب سعی دارند خود را ناجی و حامی بورس نشان دهند و در مورد بحث‌هایی مانند زنان و خانواده و... هم همین طور است و تنها برنامه‌های کلی و بی‌مفهوم مطرح شده است. برای مثال یک کاندید اعلام کرده بانکی برای تولید تاسیس خواهد کرد. در صورتی که کار بانک صنعت و معدن همین است و در مورد بورس نیز صحبت‌های بی‌معنایی اعلام می‌شود که مبنا ندارد.
عباسیان در ادامه به باقی صحبت‌های آقای رییسی در مورد قاچاق اشاره کرد و گفت: آقای رییسی برخورد با قاچاق را از طریق دولت دانسته‌اند و راه‌حل آن را این دانستند که ارزی که از طریق صادرات به‌دست می‌آید به تولید برود. به نظر من این موضوع به خوبی تبیین نشده است. ایشان همچنین به قطعی برق و توسعه نیافتن تولید برق در سالیان اخیر اشاره کردند ولی نگفتند با چه سازوکاری می‌خواهند برای تولیدکننده انگیزه سرمایه‌گذاری ایجاد کنند. در مورد نظام بانکی هم گفتند من در مورد اصلاح نظام بانکی کارهایی کرده‌ام و برای از بین بردن ریشه فساد در این زمینه وارد خواهم شد. اما به نظر من اصلاح نظام بانکی باید از طریق بانک مرکزی انجام شود. ما با اینکه بانک مرکزی ذیل دولت باشیم هم موافق نیستیم و باید از استقلال لازم برخوردار باشد.
امیر مهدیزاده به اشاره به صحبت‌های تکمیلی رضایی در خصوص قدرت پول ملی گفت: ایشان گفتند قدرت پول ملی با ارزش پول ملی متفاوت است و گفتند قوی شدن قدرت پول ملی منوط به افزایش تولید و... خواهد بود.
عباسیان تصریح کرد: این هنوز شفاف نیست و حتی اگر این اتفاق بیفتد، مشخص نیست که چه تاثیری بر اقتصاد خواهد داد.
شامخی، کارشناس بازار ارز هم در کلاب اقتصاد آنلاین تشریح کرد: اگر شما بخواهید در این وضعیت که قیمت‌ها به اعداد خاصی رسید، پول ملی را تقویت کنید بسیاری ضرر خواهند کرد. با کم شدن ارزش پول ملی میزان تجارت بهبود نمی‌یابد. الان تغییر نرخ ارز چه بالا و چه پایین به زیان ماست. قیمت ارز که بالا رود ممکن است برای بعضی از اشخاص بهتر شود. کاش یک نفر شعار تثبیت نرخ ارز را دهد. به نظر من الان جا برای تثبیت نرخ ارز وجود دارد.
عباسیان پاسخ داد: تثبیت نرخ ارز اتفاق خوبی نیست و اگر به اندازه تورم تعدیل نشود، تولید داخل رقابت‌پذیری خود را از دست خواهد داد.
روحانی از دیگر حاضران در اتاق هم در مورد این وعده‌های عجیب از سوی کاندیداها گفت: شاید تا چند روز پیش کاندیدها فکر نمی‌کردند حوزه رقابت به این شکل باشد و کسی برنامه ندارد. هم چنین چون حزبی نداریم، یک شخص چیزی می‌گوید و حتی میزان پایبندی به این وعده‌ها مشخص نیست.
عباسیان اظهارکرد: ما می‌خواهیم تلاش کنیم تا مطالبه‌ای ایجاد کنیم که افراد هر وعده‌ای را مطرح نکنند. اینکه وعده‌ای مطرح کنیم و بگوییم منابع بعدا مشخص می‌شود، بدون مبناست.
علی کریمی، دبیر سرویس کلان اقتصادآنلاین هم در پایان گفت: باید قبول کنیم راه‌حل‌های آسان قطعا راه‌حل‌های خوبی نخواهد بود و برای شکوفایی باید سختی‌ها را نیز تحمل کنیم.
