با بودجه فعلی به سمت ابرتورم حرکت می‌کنیم / مذاکرات وین به نتیجه خواهد رسید
عباس آخوندی، سیاستمدار و عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با حضور در کلاب‌هاوس اقتصادآنلاین به پرسش‌های افراد حاضر در این اتاق پاسخ داد.
به گزارش اقتصادآنلاین، عباس آخوندی با اشاره به اینکه سیاست‌گذاری در ایران در بحران بسیار جدی قرار دارد، گفت: باید تدبیری برای وضعیت بی دولتی در ایران شود. کرونا یکی از نمونه‌های بارز این بیدولتی است؛ تمام کشورها بعد چند ماه کرونا را تدبیر کردند؛ اما در ایران هنوز در مراحل اولیه هستیم و اکثریت مردم هنوز واکسن دریافت نکردند. تشکیلات ما قادر است روزی یک میلیون نفر را واکسینه کند ولی بیدولتی و عدم سیاست روشن ما را در این وضعیت قرار داده است.
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران تصویب بودجه ١۴٠٠ را غیر متعهدانه دانست و افزود: در شرایطی که دنیا درگیر کروناست و کاهش عرضه و تقاضا داریم، رشد ١٢٠درصدی بودجه بی‌معنی است. با بودجه فعلی ایران به سمت ابرتورم حرکت خواهد کرد. با آمدن بایدن دنیا در حال حرکت به یک قدرت نرم است؛ ما هیچ تصویر روشنی از شرایط جدید در سیاست جهانی نداریم. اگر برای FATF مانع ایجاد نکنیم ممکن است اتفاق خوبی رخ دهد اما هنوز چشم‌انداز روشنی وجود ندارد. تنها انتخابات رقابتی و منصفانه می‌تواند وضعیت فعلی را تغییر داده و انسداد کنونی را بشکند.
مجلس دولت را استیضاح کند نه وزیر
او با بیان اینکه بعد انقلاب نهادهای مدنی در ایران توسط حاکمیت تضعیف شدند، گفت: حتی مجلس به دنبال حاکمیت بر اتاق‌های بازرگانی است. دموکراسی در انتخابات شورای شهر شکل می‌گیرد و اگر انتخابات شهرداری‌ها دموکراتیک شود، می‌توانیم نهادهای حزبی متکی به آرای عمومی داشته باشیم. در ایران مشکل این است که برخلاف کشورهای جهان، دولت تک سطحی است و فقط دولت مرکزی داریم.
آخوندی ادامه داد: اکنون که انتخابات شورای شهر و ریاست جمهوری باهم در حال انجام است، انتخابات شورا تحت تاثیر ریاست جمهوری کم رمق شده است. شوراهای شهر باید بتوانند مطالبه‌‌گری کنند و رییس جمهوری نیز باید متعهد شود از دولت‌های محلی حمایت کند. برای اینکه این حجم مداخلات دولت و مجلس از بین برود، مجلس باید به دولت رای دهد نه وزیر. همچنین مجلس باید دولت را استیضاح کند نه وزیر.
برجام یک شاهکار سیاسی بود
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با اشاره به دوره اول ریاست جمهوری روحانی بیان کرد: در این دوره دکتر روحانی تکلیفشان روشن بود و تلاش داشت تا شرایط را در عرصه بین‌المللی بهبود ببخشد. برجام یک شاهکار سیاسی بود که توانست ایران را از وضعیت خطرناک نجات دهد و در آینده نیز از آن به عنوان شاهکار یاد خواهد شد. پس از برجام که باید مسائل مالی و تجاری حل می‌شد، دولت فاقد دید و نظریه روشن بود.
او افزود: دولت بعد برجام نتوانست در سایر حوزه‌ها درخشش لازم را داشته باشد؛ البته برخی وزرا کار خود را انجام دادند. روحانی در دوره دوم تسلیم فضاسازی رقبا شد در حالی که نباید از قرارداد اجتماعی دور و تسلیم رقبا می‌شد. پس از سال ٧۶، اصلاح‌طلبان وارد کشور شدند و توانستند دموکراسی را پیش ببرند، اما بعد از آن در پیشبرد گفتمان خود دچار مشکل شدند و از سال ٨۴ به بعد، گفتمان اصلاح‌طلبی پیشروی نداشت. اگر اصلاح طلبان گفتمان محوری شوند و برای مشکلات ایران راه حل دهند، بهتر است به جای شخصیت طلبی به سمت گفتمان محوری حرکت کنند.
تزریق واکسن به کمتر از ٢٠٠هزار نفر تا به امروز، جفا به مردم است
آخوندی با تاکید بر اینکه ظرفیت تزریق واکسن در ایران تا یک میلیون نفر در روز وجود دارد، توضیح داد: اینکه بعد از این مدت بگوییم تعداد افرادی که واکسن دریافت کردند کمتر از ٢٠٠هزار نفر است، جفا به مردم است. در کشورهای همسایه مانند افغانستان و... مساله واکسن حل شده است؛ کرونا نه یک مساله ملی که مشکلی در سطح جهانی بود پس از ابتدا رویکرد اصلی اشتباه بود. افغانستان و عراق نسبت به ما بهتر پیش رفته‌اند؛ اگر ما ٣٠درصد این کشورها پیش می‌رفتیم وضعیت ما بسیار بهتر بود. با مساله جهانی باید جهانی برخورد کرد نه اینکه ابتدا انکار شود. بعد بگوییم چند هفته‌ای حل می‌شود و سپس بعد از ١۵ماه هنوز هم بگوییم تنها راه تعطیل کردن است.
اضافه برداشت بانک‌ها از منابع اصلی تورم است
آخوندی درباره راه حل مساله تورم اقتصاد ایران اظهار کرد: باید ببینیم منشا تورم کجاست؟ منشا تورم به مسائل زیادی برمی‌گردد؛ ابتدا بدهی‌های دولت است که باید تعیین تکلیف شود. در سال‌های ٩٢ و ٩٣ گزارشی از اینکه دولت چه اندازه بدهی دارد وجود نداشت، اما هر کس که می‌خواهد رئیس جمهور شود باید تصویر روشنی از بدهی‌های دولت داشته باشد. بدهکاری دولت یعنی دست دولت در جیب مردم. اکنون بدهی‌های دولتی از ١٢٠٠هزار میلیارد تومان عبور کرده و این یعنی به بدهی‌ها توجهی نشده است.
او ادامه داد: همچنین بودجه ١۴٠٠ از ۵۶٠هزار میلیارد تومان عملکرد به ١٢٣٠هزار میلیارد تومان در مجلس رسیده این یعنی ١٢٠درصد رشد در شرایط تعطیلی، حل نشدن مساله FATF و غیره. عده‌ای واقعا منافع کشور را نادیده می‌گیرند و فکر می‌کنند با شعار می‌توانند مسائل کشور را حل کنند. گفتمان یعنی دولت باید بگوید من نسبت به کنترل و کاهش تورم متعهد هستم اما رشد ١٢٠درصدی بودجه یعنی منافع بزرگی پشت این قضیه وجود دارد.
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه سه جراحی باید در کشور صورت بگیرد، گفت: یک روشن شدن تکلیف بدهی‌ها. به هیچ وجه نمی‌توانیم با این وضعیت بانکی مسامحه کنیم. اضافه برداشت بانک‌ها یکی از دلایل اصلی تورم است؛ از دیگر منابع تورم چاپ پول و عرضه ایست که به آن دسترسی نداریم؛ باید مساله تجارت خود را با دنیا حل کنیم.
مذاکرات وین به نتیجه خواهد رسید/ برجام اول راه است
آخوندی با اشاره به تلاش‌ها برای احیای برجام گفت: مذاکرات وین به نتیجه می‌رسد؛ چراکه مذاکره یعنی دو طرف تصمیم گرفته‌اند مساله را حل کنند. اخبار دو طرف نیز اخبار مثبتی است و تصور من این است که مذاکرات به نتیجه می‌رسد. وقتی که مذاکرات انجام شود مانع امنیتی برطرف می‌شود اما برطرف شدن یک مانع به معنی حل شدن کل شرایط نیست و موانع دیگری وجود دارد که مهم‌ترین آن FATF است. وقتی مسائل با جهان حل نشده نمی‌توان تجارت رسمی کرد پس علاوه بر برجام مساله FATF هم باید حل شود.
او افزود: برجام تنها ابتدای راه است و اقدامات بعدی نیز باید صورت گیرد. اف ای تی اف باید حل شود و پس از آن باید مساله رژیم تجاری مطرح شود؛ باید به سمت اصلاح رژیم تجاری برویم در اصلاح رژیم تجاری تولید در ایران راه می‌افتد.
آزادسازی قیمت‌ها به نفع مصرف‌کننده است
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با دفاع از رقابت آزاد قیمت در بازار بیان کرد: در قانون برنامه پنجم تصویب شد قیمت بلیت هواپیما آزاد شود و این یک قانون بود؛ اما موانع جدی برای آزاد سازی قیمت بلیت وجود داشت؛ یک در جامعه و دوم در خود دولت و حتی صدا سیما هم بر علیه این کار فضاسازی کرد. پس از اجرای قانون مردم متوجه شدند این کار چه اندازه کارآ و به نفع آن مردم است. پیش از آزادسازی، قیمت بلیت حدود ١۵٠هزار تومان به صورت ثابت بود ولی بعد از آزادسازی گاهی به ۴٠هزار تومان هم کاهش یافت و گاهی با قیمت قطار رقابت داشت. وقتی اجازه دادیم قیمت را بازار تعیین کند، این مساله طرفداران خود را پیدا کرد. رقابت قیمت در بازار به نفع مردم است و فقط در روزهای پیک معادله معکوس می‌شود.
تصمیم برای نامزدی در انتخابات ندارم
آخوندی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا قصد کاندیداتوری در انتخاب ریاست جمهوری را دارید، گفت: من تصمیمی برای نامزدی در انتخابات نگرفته‌ام ولی اگر تصمیم بگیرم، و اگر بخواهم ورود کنم، دلیلی برای رد صلاحیت خودم نمی‌بینم. از نظر خودم فرد سیاستمدار قانونمندی هستم که همواره به کشور وفادار بوده‌ام و جمهوری اسلامی را دوست دارم؛ بنابراین از این جنبه در خود نقطه ضعفی نمی‌بینم.
همه نهادهای عمومی غیردولتی باید از بنگاه‌داری خارج شوند
او درباره موضع خود در خصوص نهادهای عمومی غیردولتی توضیح داد: تمام نهادهای عمومی غیردولتی باید از بنگاه‌داری خارج شوند. این راهکار اقتصاد ایران است. رقابت بخش خصوصی با نهادهای عمومی غیردولتی ممکن نیست؛ محیط اقتصاد ایران باید به گونه‌ای شود که بنگاه‌ها بتوانند فعالیت کنند. نهادهای عمومی غیردولتی باید از بنگاه‌داری خارج شوند و بنگاه‌داری در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد.
امکان شکل‌گیری فساد در سیستم تجارت غیر رسمی ایران
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه رییس جمهوری باید از قبل گفتمان روشنی داشته باشد خاطر نشان کرد: رییس جمهور اگر ریاست جمهوری را دوره کارآموزی بداند، نمی‌تواند از فرصت سرمایه اجتماعی استفاده کند. اقتصاد کشور ما در حال حاضر بسیار پر ریسک است، انواع تحریم‌ها، فرار سرمایه، عدم ثبات قوانین، ثبات مالی و پولی و.... از دیگر مشکلات ماست. در چنین شرایطی در گام اول نباید انتظار داشت از بیرون جذب سرمایه کنیم و باید در ابتدا التهاب اقتصاد را کاهش دهیم. تجارت ایران غیررسمی است و این یعنی امکان شکل‌گیری فساد وجود دارد و در چنین شرایطی توسعه غیرممکن است.
او برای حل مشکلات اقتصادی کشور به رییس جمهور آینده توصیه کرد: به در سال‌های اول باید وضعیت باید آرام شود و تعارضات را مدیریت کرد و پس از آن راه برای توسعه باز خواهد شد. مانع امنیتی باید با برجام برداشته شود؛ مانع مبادله مالی با FATF و مانع تجارت باید با پیوستن به اتحادیه‌های منطقه‌ای برداشته شود. مانع امنیتی، مبادله تجاری و... از موانع اصلی ایران هستند. باید دید رییس جمهوری جدید ظرفیت حل و فصل مسائل در جهان را دارد یا خیر؟ بعد از سال ١٣٨۴ و به علت عدم تربیت نیروی ماهر در نظام دیوان سالاری، این نظام قدرت مذاکره ندارد. کسی که می‌خواهد رییس جمهور شود باید ایران را بفهمد و بداند ایران چهار راه جهان است.
ایجاد ثبات از اصلی‌ترین مسائل کشور است
آخوندی با اشاره به توافق هسته‌ای گفت: برجام اگر با بحث FATF و تغییر رژیم تجاری همراه نشود، بی فایده است؛ ما وضعیت بسیار نامعینی هم داخل ایران و هم در صحنه بین‌المللی داریم. تا وقتی عدم قطعیت داریم، هیچ سرمایه‌گذاری، در کشور سرمایه‌گذاری نخواهد کرد. ایجاد ثبات اقتصادی، مالی، اصلی، پولی و... از اصلی‌ترین مسائل کشور است و ما به ثبات نیاز داریم.
اقتصاد زیرزمینی ایران مستعد فساد است
او اقتصاد زیر زمینی را مستعد فساد دانست و افزود: بنابراین اقتصاد باید از حالت زیرزمینی خارج شود. اصرار من بر مساله برجام، FATF و... به این دلیل است که تجارت ایران باید شفاف انجام شود. اقتصاد زیرزمینی ممکن است هر اتفاقی را در پی داشته باشد. بنابراین رییس جمهوری آتی باید در نظر بگیرد که تجارتی شفاف داشته باشیم.
ریسک اقتصاد ایران باید کاهش یابد
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با اشاره به وضعیت فعلی بورس بیان کرد: در خصوص بورس باید دو اقدام انجام دهیم؛ یک عرضه اولیه که راه حل آن خارج کردن نهادهای عمومی غیردولتی از بنگاه‌داری است. نکته بعدی این است که باید یک نوع تضمین برای افراد عادی داشته باشیم که اصل پول آنها حفاظت می‌شود. در اقتصاد پرریسک، جریمه یک بنگاه حالت شعاری دارد و مشکلی را حل نمی‌کند و تنها عدم قطعیت اقتصاد ایران را تعمیق می‌بخشد. باید ریسک اقتصاد ایران را کاهش دهیم.
او با اشاره به مبادله ارزهای دیجیتال در کشور گفت: به تدریج اکثر کشورهای جهان به سمت پذیرش رمزارزها خواهند رفت. ما هنوز نقطه روشنی از رمرزارها نداریم و رمزارزها وضعیتی غیر روشنی دارد. اگر برای رمزارزها سیاست‌گذاری درستی نداشته باشیم، تبدیل به ابزاری برای خروج ارز و افزایش نرخ ارز خواهد شد. دولت در زمینه FATF دیر عمل کرد و باید حتی پیش از برجام به آن می‌پرداخت.
آخوندی افزود: انتخابات سرمایه اجتماعی خوبی در اختیار هرکسی قرار می‌دهد. بنابراین رییس جمهوری با گفتمان روشن می‌تواند از سرمایه اجتماعی خود استفاده کند. باید رییس جمهوری داشته باشیم که به دوره دوم طمع نداشته باشد و همه چیز را در دوره اول انجام دهد. رییس جمهوری اگر با جامعه رابطه خوبی برقرار کند می‌تواند مسائل را پیش ببرد.
از طبقه متوسط اجتماع هستم
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه در ایران با پدیده بی اخلاقی گسترده‌ای مواجه هستیم، توضیح داد: من اصلا خرید و فروش بورسی نداشتم و متاسفانه در وضعیت بد اخلاقی قرار داریم و شایعاتی در این خصوص به من نسبت می‌دهند. من از طبقه متوسط هستم، نه بنگاه‌داری می‌کنم و نه ثروت عظیمی دارم، دفتری به غیر از دفتر دانشکده ندارم. افرادی که شایعه درست می‌کنند خود می‌دانند که دروغ می‌گویند.
رییس جمهوری جدید باید وفاداری خود را به اقتصاد آزاد ثابت کند
آخوندی افزود: هنوز در ایران دولتی که معتقد به اقتصاد آزاد بوده باشد، نداشتیم و هنوز برداشت غالب این است که در گرانی‌ها می‌توان با چوب قیمت‌ها را کنترل کرد و این راهکار شکست خورده پنجاه سال ادامه یافته است. رییس جمهوری جدید باید وفاداری خود را به اقتصاد رقابتی و بازار آزاد اثبات کند. تا زمانی که به رقابت فیل و فنجان تن دهیم، اقتصاد آزاد و رقابت منصفانه نخواهیم داشت. در حال حاضر نابرابری بسیار گسترده‌ای داریم و قسمت اعظم ثروت در دست عده‌ایست که برای توجیه می‌گویند ثروت را توزیع می‌کنیم. عدالت زمانی اجرایی می‌شود که امکان دسترسی به ثروت، رشد و دانش برای همه وجود داشته باشد. برای عدالت چاره‌ای جز رقابت منصفانه نداریم.
سیاست‌گذار باید مفهوم ایران را بفهمد
او با تاکید بر فهم ایران برای حل مشکلات گفت: تا وقتی سیاست‌گذار مفهوم ایران، موقعیت جغرافیایی ایران، مفهوم نظم اجتماعی در ایران و... را نفهمد و آن را با مدرنیته پیوند نزند، امکان سیاست‌گذاری ندارد و من به همین دلیل به ایده ایران متمایل شدم. من با نگاه اجرایی به ایده ایران نگاه می‌کنم و امیدوارم با کمک دانشوران بتوانیم کمک ارزشمندی به ایران انجام دهیم. راهکار همه بحث‌ها فهم ایران و پدیده ایران است و این پایین‌ترین فهمی است که باید داشته باشیم.
آخوندی ادامه داد: در ایران هنوز چه در حوزه دانشوری و چه در حوزه سیاست‌ورزی، نگاه ایدئولوژیک وجود دارد و به مفهوم پدیده تاریخی و ملت ایران کمتر توجه می‌شود. اگر بخواهید یک توافق پایدار داشته باشید مهم است که اقتصاد و سیاست در محیط داخلی و بین‌المللی باثبات باشد. بنابراین باید اقتصاد باثباتی داشته باشیم و با تجارت جهانی پیوند بخوریم و شرکای خوبی در حوزه‌های مختلف پیدا کنیم. ریشه تمام گرفتاری‌های ما این است که ایران را نشناخته‌ایم و سیاستمداران نمی‌توانند یک صفحه راجع به ایران حرف روشنی بزنند. بحث من فقط تجارت نیست بلکه نظام تمدنی است و فکر می‌کنم تنها راهکار ایران بازگشت به حوزه تمدنی ایران است.
ساختار اقتصادی باید اصلاح شود
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با تاکید بر لزوم توجه به منافع ملی به جای منافع گروه‌ها بیان کرد: تکلیفم با خودم روشن است و پیشنهاد من این است که باید ساختار اقتصادی را اصلاح کنیم. بدهی‌های دولت و یارانه‌ها باید به جایی برسد و مسائل مختلف باید حل و فصل شود.
آخوندی گفت: تمام موارد و مشکلات حل شدنی است به شرطی که رییس جمهور و سیاستمدار به جای تامین منافع گروه‌ها، منافع ملی را مورد توجه قرار دهد. سرمایه اجتماعی که از مردم به دست می‌آید، بزرگترین منبع رییس جمهور است لذا منابع صندوق توسعه ملی باید برای رفع مشکلات ساختاری ایران صرف شود. اگر یک سیاستمدار به خود اعتماد داشته باشد، حتما می‌تواند مجلس را همراه خود کند.
سیاستمداران وقتی عواقب بازار آزاد را می‌بینند، عقب می‌کشند
او با انتقاد از عدم توسعه اقتصاد رقابتی خاطر نشان کرد: ما باید ببینیم رییس جمهور تا چه حد به اقتصاد رقابتی و ساز و کار بازار معتقد است. ۱۶سال است که سیاست خصوصی‌سازی در ایران در حال اجراست اما مفهوم رقابت اجرا نشده است. در ایران کمتر سیاستمداری را می‌شناسم که به الزامات اقتصاد آزاد رقابتی وفادار باشد. بسیاری وقتی با عواقب اقتصاد آزاد مواجه می‌شوند آن را رها می‌کنند. متاسفانه سیاستمداری که در عمل به اقتصاد رقابتی وفادار باشد، نداریم. سیستم قیمت‌گذاری در سازمان حمایت باید جمع و خصوصی سازی با رقابت همراه شود.
دولت نباید خانه بسازد
آخوندی با اشاره به وضعیت آشفته بازار مسکن افزود: در بحث مسکن ترک فعلی انجام نشد. مردم باید خانه‌سازی کنند و در حوزه مسکن هم دولت نباید با بخش خصوصی رقابت کند. ما قانونی نداریم که دولت بر مبنای آن خانه سازی کند. مداخلات دولت مفسده زیادی ایجاد می‌کند و نفع کمی به مردم می‌رسد و بیشتر سود به سوداگران می‌رسد و سوداگران خلاف قانون عمل می‌کنند. بهترین راه حل مسکن این است که همه افرادی که توان ساخت و ساز دارند فعال شوند. دولت نباید به رقیب بخش خصوصی تبدیل شود. نظام حمایت از خانوار در ایران به شدت ناکارآمد است و همواره به نام فقیران، افراد ثروتمند از یارانه استفاده می‌کنند.
او با انتقاد از نظام یارانه گفت: اسراف نتیجه قرار گرفتن منابع ارزان در اختیار ثروتمندان است. نظام توزیع یارانه کاملا باید در اختیار گروه‌های کم درآمد قرار گیرد و راه حل آن ارتباط نظام یارانه با نظام مالیاتی است.
نیازمند تضمین سرمایه افراد عادی که وارد بورس می‌شوند، هستیم
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران با اشاره به وضعیت بورس بیان کرد: من همیشه با دخالت‌ها مخالف بوده‌ام. حتی زمانی که مساله موسسات اعتباری مطرح شد، من مخالف ورود دولت بودم. دولت باید اجاره دهد مردم بر اساس آگاهی تصمیم‌‌گیری کنند. باید مانند صندوق‌های تضمین سپرده، نظام تضمین برای افرادی که با بورس آشنا نیستند توسط کنش‌گران سازمان بورس ایجاد شود نه دولت.
مردم با دموکراسی شهری، مفهوم دموکراسی را تجربه خواهند کرد
او ادامه داد: ریاست جمهوری عمدتا بحث رویکرد و گفتمان مهم است. مهم است که رییس جمهوری چگونه جهت‌گیری می‌کند و چه چشم‌اندازی دارد. گفتمان یعنی بدانید فرق گفتمان شما با بقیه چیست و کجا با یکدیگر متفاوت هستید. بازار آزاد رقابتی یعنی نظام قیمت‌گذاری و تعزیرات تعطیل. باید به سمت آزادی تجاری رفت. ایران چهارراه جهان است و باید ایران را در جهان پیدا کرد. کسانی که فکر می‌کنند باید ایران را به نام حمایت از تولید داخلی ببندند، در حال متلاشی کردن تولید داخلی هستند. ایده ایران تعریف‌شده است و مفهومی از ملت ایران دارد. روابط درون تمدنی را از روابط برون تمدنی متمایز می‌کند. در ایده ایران شما دولت دو سطحی می‌بینید. اگر بتوانیم دموکراسی شهری را راه اندازی کنیم، مردم مفهوم دموکراسی را تجربه خواهند کرد چرا که در دموکراسی ملی، فاصله مردم با رییس جمهوری زیاد است ولی در شهر اینطور نیست.
سیاستمداران ایران قیمت را سیاسی می‌دانند نه اقتصادی
آخوندی با انتقاد از اقتصاد قیمت‌گذاری بیان داشت: سیاستمدار نباید خود را در حد کارشناس تنزل دهد. سیاستمدار نباید علامه باشد بلکه باید بتواند بین کارشناسان همگرایی ایجاد کند. سیاستمدار باید سیاست و جهت‌گیری را درک کند و من اعتقاد ندارم سیاستمدار برای همه چیز راه حل داشته باشد ولی باید مبنای نظری و خط مشخصی داشته باشد. زمانی که دیدم تعهد دولت به اقتصاد رقابتی کاهش یافت، از دولت خارج شدم و به خودم اجازه ندادم وارد اقتصاد قیمت‌گذاری شوم. اساسا در ایران قیمت را مساله سیاسی می‌دانند نه اقتصادی به همین علت به سمت قیمت‌گذاری می‌روند.
آغاز انحرافات اقتصاد ایران کجا بود؟
او با تاکید بر اهمیت سیاست‌گذاری و جهت‌گیری در اقتصاد گفت: مهم این است که شما به سمت بنگاه‌داری متکی به نهادهای عمومی می‌روید یا بنگاه‌داری متکی به بخش خصوصی. وقتی ما پیش نویس لایحه اجرای سیاست‌های کلی اصل٣۴ را می‌نوشتم، دو نکته پیشنهاد کردم؛ یک اینکه هیچ نهاد عمومی غیر دولتی نباید بیش از ٢٠درصد از سهام هیچ بنگاهی داشته باشد. دوم اینکه تمام نهادهای عمومی غیر دولتی در آن زمان که گسترده هم نبودند، تمام بنگاه‌های خود را در بازار عرضه کنند و به سمت مدیریت سهام به جای مدیریت بنگاه بیایند.
عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در پایان خاطر نشان کرد: وقتی این پیشنهاد به دولت رفت، این ٢٠درصد به ۴٠درصد رسید و نمی‌توانند بنگاه‌داری کنند به می‌توانند بنگاه‌داری کنند تغییر یافت. بعد که به مجلس رفت، ۴٠درصد بنگاه به ۴٠درصد بازار تغییر یافت. یعنی بازار یک چک سفید امضا برای تمام نهادهای عمومی غیردولتی ایجاد کرد. این موضوع در مجلس هفتم اتفاق افتاد و آغاز انحراف وحشتناک در حوزه اقتصاد ایران بود. باید جهت‌گیری روشن شود و پس از آن زمان‌بندی کنیم. اصل موضوع واگذاری نهادهای عمومی غیر دولتی شدنی است ولی مهم این است که رئیس جمهوری بخواهد و فهم روشنی داشته باشد.
