دوربرگردان نفت به محدوده امن
اوپک و متحدانش از ماه آینده افزایش تدریجی تولید را برای سه ماه آغاز خواهند کرد.
دو غول اقتصادی دنیا که بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت نیز هستند در هفته گذشته آمار اقتصادی بسیار مثبتی ارائه کردند: چین از رشد ۱۸ درصدی تولید ناخالص داخلی‌اش در فصل اول ۲۰۲۱ خبر داد و آمار خرده فروشی در آمریکا رشد بزرگی داشت و در این کشور، بیکاری کاهش یافته است. در عین حال، سه نهاد مهم حوزه نفت و انرژی در تازه‌ترین گزارش‌های ماهانه خود برآورد تقاضا برای سال‌جاری را بالا بردند که اطمینان بازار نسبت به چشم‌انداز مصرف سوخت در نیمه دوم سال را بهبود بخشید. حالا دو شاخص نفتی در محدوده ۶۳ تا ۶۷ دلار بر بشکه قرار گرفته‌اند؛ بازه‌ای که تقریبا همه در بازار نفت از آن راضی هستند و به‌نظر تلاشی در جریان است تا طلای سیاه در همین محدوده باقی بماند چراکه اگر رشد قیمتی بالای ۷۰ دلار بر بشکه را شاهد باشیم، سرعت افزایش تولید نفت شیل آمریکا بالا خواهد رفت و این چیزی نیست که اوپک‌پلاس بخواهد. به گفته جان کمپ، ستون‌نویس خبرگزاری رویترز، در صورتی که محدودیت‌های سفر به‌دلیل واکسیناسیون به‌طور گسترده در ۶ ماه آینده کاهش یابد، می‌توان گفت نفت تا پایان سال در محدوده امن باقی خواهد ماند و افزایش عرضه با رشد مصرف جبران خواهد شد.
بهترین هفته نفت از ماه گذشته
نفت بهترین عملکرد هفتگی را از اوایل ماه گذشته میلادی (مارس) رقم زد. در هفته منتهی به جمعه ۲۷ فروردین، برنت و وست تگزاس اینترمدییت به ترتیب ۰۶/ ۶ و ۴۲/ ۶ درصد رشد کردند و با قیمت‌های ۷۷/ ۶۶ و ۱۳/ ۶۳ دلار در هر بشکه بسته شدند. به گزارش بلومبرگ، این رشد در نتیجه انتشار آمار مثبت اقتصادی در آمریکا و چین بود که انتظارات از ریکاوری جهانی تقاضای سوخت را تقویت کرد. ارقام منتشر شده از اقتصاد ایالات‌متحده نشان‌دهنده کاهش بیکاری و افزایش خرده‌فروشی است. در چین هم تولید ناخالص داخلی (GDP) ۱۸/ ۳ درصد در سه‌ماه اول سال ۲۰۲۱ نسبت به همین دوره سال قبل رشد کرد. علاوه‌بر این، پالایشگران چینی در ماه مارس ۲۰ درصد نفت بیشتری را نسبت به همین ماه در سال ۲۰۲۰ تصفیه کردند که نمایانگر قدرت بازیابی اقتصادی این کشور است.
در همین حال، جی‌پی مورگان چیس پیش‌بینی رسیدن قیمت نفت برنت به ۷۰ دلار بر بشکه را چهار ماه جلو کشیده و حالا معتقد است این امر در ماه مه رخ می‌دهد. علاوه‌بر این، جی‌پی مورگان گفته بهبود تقاضا در آمریکا منجر به بازگشت موجودی نفت کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه به حالت عادی زودتر از انتظار خواهد شد.
ادوارد مویا، تحلیلگر ارشد بازار در Oanda Corp در این مورد می‌گوید: «دو اقتصاد برتر جهان در حال آغاز یک درخشش واقعی هستند و به‌رغم مشکلات در اروپا، آنها هم واکسیناسیون را ادامه می‌دهند.» او می‌افزاید که انتظار از بازگشت به حالت نرمال در بیشتر بخش‌های اروپا، چین و ایالات‌متحده به معنای بهبود چشم‌انداز تقاضا و به تبع آن حمایت از قیمت نفت خواهد بود. هفته گذشته قیمت نفت از محدوده باریکی که در آن برای یک ماه حبس شده بود، خارج شد چراکه علاوه‌بر اعلام خبرهای مثبت اقتصادی، آژانس بین‌المللی انرژی نیز به اوپک و اداره اصلاعات انرژی آمریکا در افزودن به برآورد تقاضای امسال ملحق شد. به گفته این نهاد مستقر در پاریس، بهبود شرایط در آمریکا و چین دلیل اصلی این اصلاح صعودی بوده است.
در آسیا، یک شرکت پالایش نفت بزرگ و چند شرکت نفتی ژاپنی محموله‌های دریافتی خود را بالا بردند که به تقویت بازار فیزیکی نفت انجامید. با افزایش خرید آسیایی‌ها، شاخص‌های این بازار نیز رشد نشان می‌دهند. برنت روز جمعه در مقایسه با نزدیک‌ترین قرارداد نفتی ۴۸ سنت قیمت بالاتر داشت؛ ساختاری که به آن وارونگی (Backwardation) می‌گویند و خبر از بهبود تقاضا می‌دهد. این رقم چهارشنبه ۳۷ سنت گزارش شده است.
پیتر مک‌نالی، رئیس بخش جهانی صنایع، مواد و انرژی در Third Bridge در این مورد گفت: «شکاف بین بنزین و سوخت جت (هواپیما) در حال کاهش است.» این موضوع از زمان بحران نفتی در سال گذشته که به سقوط تقاضا انجامید، همیشه موجب نگرانی فعالان بازار بوده است؛ چراکه پالایشگران برای تولید بنزین به ناچار سوخت هواپیما نیز تولید می‌کنند؛ سوختی که مشتری بسیار کمتری دارد زیرا سفرهای هوایی به‌ویژه بین‌المللی به علت محدودیت های قرنطینه و بسته شدن مرز بسیاری از کشورها کاهش چشمگیری داشته است. این کارشناس همچنین عنوان کرد: «سفرهای بین‌المللی در تابستان به حالت عادی بازنمی‌گردند اما تا جایی که دو بازار بزرگ دنیا - چین و آمریکا - پیش روند، مشوق (مصرف سوخت جت) خواهد بود.» با وجود افزایش عرضه نفت در بازار طی ماه های آینده، سازمان کشورهای صادرکننده نفت هفته قبل گفت افزایش تقاضا، انبارهای نفتی را تخلیه خواهد کرد. صادرات گرید اصلی نفت روسیه، اورالز (Urals) قرار است در ۵ روز اول ماه آینده میلادی به شدت بالا رود؛ حرکتی که بر بازارهای مبادله‌ای که به این گرید پیوند خورده‌اند، فشار آورد. موضوع دیگری که تصویر بازار را در آینده پیچیده‌تر می‌کند، مذاکرات بین ایران و قدرت‌های جهانی بر سر احیای برجام است. بازگشت آمریکا به این توافق که سال ۲۰۱۵ به نتیجه رسید و برگشتن ایران به تعهدات کامل هسته‌ای می‌تواند به معنی برداشته شدن تحریم‌ها روی صادرات نفت ایران باشد. با این حال هنوز پیشرفت در این مذاکرات طی روزهای گذشته نامطمئن گزارش شده است. با وجود سیگنا‌ل‌های ریکاوری قوی از چین و ایالات‌متحده، کووید-۱۹ همچنان در حال آهسته کردن رشد اقتصادی در کشورهای دیگر است. در هند، تجهیزات تولیدی در پالایشگاه‌ها به بیمارستان‌ها برای مبارزه با موج دوم شیوع کرونا که جدی هم است، واگذار می‌شوند. این موضوع موجب شد فروش سوخت طی نیمه اول آوریل نسبت به یک ماه قبل کاهش یابد.
آمار دکل‌ها و موجودیهای نفتی
شرکت‌های انرژی آمریکا هفته گذشته تعداد دکل‌های فعال نفت و گاز را برای پنجمین هفته پیاپی افزایش دادند که در نتیجه قیمت‌های بالاتر نفت در ماه‌های گذشته رخ داد.
شرکت بیکر هیوز که خدمات انرژی ارائه می‌دهد روز جمعه در گزارشی که بسیار توسط فعالان بازار دنبال می‌شود اعلام کرد در هفته منتهی به ۱۶ آوریل دکل‌های حفاری نفت و گاز آمریکا که یک شاخص زودهنگام از تولید در آینده به شمار می‌رود ۷ دستگاه افزایش یافته و به ۴۳۹ دستگاه رسید که بالاترین سطح از آوریل سال ۲۰۲۰ است.
با این تعداد دستگاه‌های حفاری فعال، شمار آنان به ۸۰ درصد بالاتر از سطح آگوست سال گذشته می‌رسد. در آن زمان تعداد آنها به کف ۲۴۴ دستگاه رسیده بود. با این حال، تعداد کل هنوز ۹۰ دستگاه یا ۱۷ درصد پایین‌تر از همین موقع در سال گذشته است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا نیز اعلام کرد در هفته منتهی به ۹ آوریل موجودی نفت این کشور با کاهش ۹/ ۵ میلیون بشکه‌ای به ۴/ ۴۹۲ میلیون بشکه رسید. بازار انتظار کاهش ۱/ ۲ میلیون بشکه در موجودیهای آمریکا را داشت. موجودی بنزین اما ۳۰۰ هزار بشکه افزایش یافت و به ۹/ ۲۳۴ میلیون بشکه رسید.
نفت در محدوده امن باقی می‌ماند؟
جان کمپ، ستون‌نویس رویترز در گزارشی نوشته قیمت نفت به نظر در هفته‌های اخیر به یک منطقه امن رسیده چراکه اوپک‌پلاس برنامه دارد تولید نفت را - به اندازهای که جلوی رشد بیشتر قیمت را بگیرد و از افزایش تولید شرکت‌های شیل جلوگیری کند - بالا ببرد.
این تحلیلگر می‌گوید قیمت نفت برنت نسبت به قیمت آتی آن برای ۶ ماه بعد نشان از وارونگی عمیقی دارد که به‌طور ضمنی به این معناست که معامله‌گران انتظار دارند بازار در نیمه دوم سال تاحدودی پررونق باقی بماند. با این حال، به گفته او، قیمت برنت برای ماه بعد از اواسط فوریه اغلب باثبات بوده که به این معنی است معامله‌گران انتظار دارند اوپک‌پلاس به اندازهای تولید را بالا ببرد که مصرف بازیابی شده را خنثی کند؛ امری که به این منظور انجام می‌شود که اطمینان یابند بازار با کمبود عرضه مواجه نخواهد شد.
قیمت برنت ماه آینده (front-month futures) طی دو ماه گذشته فقط ۴ درصد بالا رفته است (گزارش کمپ جمعه منتشر شد). این در حالی است که در دو ماه منتهی به ۵ مارس، این عدد ۲۴ درصد بود. به نظر می‌رسد قیمت‌ها پس از آنکه بیش از سه ماه در بازه اوایل نوامبر تا اواسط فوریه با قدرت بالا رفت، حالا به یک پیک موقتی رسیده است. به گفته کمپ، اگر قیمت‌ها حدود ۶۵ دلار بر بشکه باقی بمانند، بازار نفت احتمالا تا پایان سال به اندازه کافی عرضه به خود خواهد دید. این قیمت به متوسط بلندمدت آن طی دو تا سه دهه گذشته بسیار نزدیک است.
قیمت نفت در این سطح همچنان افزایش متعادل حفاری نفت توسط شرکت‌های شیل و رشد تولید را در بقیه سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ تشویق خواهد کرد. اما افزایش تولید نفت احتمالا تدریجی خواهد بود و باید توسط بازگشت مصرف جذب شود. بنابراین، تهدید زیادی متوجه اوپک‌پلاس نخواهد بود. این کارشناس معتقد است اگر در ۶ ماه آینده، محدودیت‌های سفر به‌طور گسترده کاهش یابد، نفت در محدوده قیمتی خود باقی خواهد ماند.
