آینده مبهم بازار جهانی نفت در سایه کرونا

پس از تماس آمریکا با عربستان سعودی و درخواست واشنگتن برای منطقی نگه داشتن هزینه انرژی برای مصرف کنندگان، اوپک پلاس در اول آوریل با تسهیل تدریجی تولید نفت از ماه مه تا ژوییه موافقت کرد. این گروه که متشکل از ۲۳ کشور است، تولیدش را در ماه مه ۳۵۰ هزار بشکه در روز، در ژوئن ۳۵۰ هزار بشکه در روز و در ژوییه ۴۵۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد داد. بعلاوه عربستان سعودی کاهش تولید یکجانبه یک میلیون بشکه در روز را به صورت تدریجی قطع خواهد کرد و ۲۵۰ هزار بشکه در روز در مه، ۳۵۰ هزار بشکه در روز در ژوئن و ۴۰۰ هزار بشکه در روز در ژوئیه به تولیدش اضافه می‌کند.

تاثیر ایران در افزایش تولید اوپک

گزارش اوپک نشان داد تولید نفت این گروه تحت تاثیر تولید بالاتر ایران، ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت و به ۲۵.۰۴ میلیون بشکه در روز رسید. اوپک پلاس از ماه مه سال میلادی گذشته کاهش تولید ۹.۷ میلیون بشکه در روز را به منظور حمایت از بازار به اجرا گذاشت. عمده این کاهش تولید حتی پس از تصمیم اول آوریل این گروه ادامه خواهد یافت. نشست بعدی وزیران اوپک پلاس برای تصمیم گیری درباره سطح تولید، ۲۸ آوریل برگزار می شود.

تولیدکنندگان رقیب هم تولیدشان را افزایش داده اند اما اوپک پیش بینی خود از رشد تولید غیراوپک در سال ۲۰۲۱ را تغییر نداد و در یک میلیون بشکه در روز ثابت نگه داشت و همچنان انتظار دارد تولید نفت شیل آمریکا که معمولا در واکنش به قیمتهای بالاتر صعود می کند، نزول پیدا کند. بر اساس گزارش رویترز، اوپک پیش بینی کرد تقاضای جهان برای نفت این گروه امسال به ۲۷.۴ میلیون بشکه در روز می رسد که ۲۰۰ هزار بشکه در روز بالاتر از پیش بینی ماه گذشته است و نشان می دهد فضا برای تولید بالاتر این گروه در سال ۲۰۲۱ وجود دارد.

رشد ۴۲ درصدی قیمت نفت

از سوی دیگر صندوق بین المللی پول (IMF) در تازه ترین گزارش خود پیش بینی کرد قیمت نفت امسال ۴۱.۷ درصد در مقایسه با سال ۲۰۲۰ رشد خواهد کرد. میانگین قیمت نفت در سال ۲۰۲۱ می تواند به ۵۸.۵ دلار در هر بشکه برسد و پیش بینی کردند قیمتها در سال ۲۰۲۵ به ۵۰.۷ دلار در هر بشکه کاهش خواهد یافت.

افزایش قیمت نفت در سال میلادی جاری تا حدودی به دلیل محدودیت موقتی عرضه و متعادل شدن تقاضا است و همسو با پیش بینی آژانس بین المللی انرژی از کاهش مستمر سطح ذخایر نفت خواهد بود. تقاضا برای نفت در سال میلادی جاری ۹۶.۴ میلیون بشکه در روز پیش بینی می شود. طبق پیش بینی ها، میانگین قیمت هر بشکه نفت امسال ۵۸ دلار و ۵۲ سنت و سال میلادی آینده ۵۴ دلار و ۸۳ سنت در مقایسه با ۴۱ دلار و ۲۹ سنت در سال ۲۰۲۰ خواهد بود.

کارشناسان چه می گویند؟

محمد خطیبی - نماینده سابق ایران در اوپک با اشاره به وضعیت فعلی بازار نفت و پیش بینی ها از شرایط آینده این بازار،گفت: اگر بخواهیم درستی برآورد اوپک در این رابطه را ارزیابی کنیم باید برآورد سازمان های دیگر در این خصوص را مورد ارزیابی قرار دهیم تا بتوانیم عدد درستی را بدست آوریم. اگر سازمان ها و موسسات بین المللی اعدادی مشابه هم بدست آورده باشند می توان نتیجه گیری کرد که عدد حاصل منطقی است و چندان دور از ذهن نیست.

وی با بیان اینکه باید تحلیل های مختلف مورد بررسی قرار بگیرد  اگر اختلاف زیادی بین تحلیل ها وجود داشته باشد نمی توان روی آن استناد کرد، اظهار کرد: تنها با مقایسه می توان پیش بینی درستی از وضعیت بازار بدست آورد اما به طور کلی اگر روند واکسیناسیون تندتر و ویروس کرونا به طور کامل در دنیا ریشه کن شود می توان نسبت به بهبود تقاضا امید داشت.

نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه افزایش قیمت ها وابستگی مستقیمی به مدیریت بازار اوپک دارد، گفت: اگر مدیریت بازار اوپک مناسب باشد به طوری که اجازه مازاد در بازار را ندهد، قیمت ها با روال فعلی می تواند به مسیر خود ادامه دهد اما اگر تولید افزایش یابد به طوری که تولید از تقاضا پیشی بگیرد مازاد به وجود می آید و بازار ضعیف می شود.

خطیبی ادامه داد: قیمت ها می توانست افزایش یابد به شرطی که تصمیم آخر اوپک گرفته نمی شد، در جلسه آخر اوپک پلاس قرار شد که اعضا در سه ماه آینده سه مرتبه افزایش تولید داشته باشند و حتی کاهش داوطلبانه عربستان نیز منتفی شد که همین مسائل در قیمت بسیار تاثیر گذار است چرا که قیمت تابعی از مدیریت بازار تعریف می شود.

وی با بیان اینکه اگر مدیریتی که اعمال می شود هوشمندانه باشد و بیش از تقاضا تولید صورت نگیرد قیمت ها مستحکم خواهد بود، گفت: اگر قرار بر افزایش تولید با این تصور که تقاضا رو به افزایش است باشد،   شانسی برای افزایش قیمت وجود نخواهد داشت و درواقع آینده بازار نفت منوط به تصمیماتی است که اخذ می شود.