مسیرهای تصمیم‌گیری برای سال۱۴۰۰

به گزارش اقتصادآنلاین؛ مهدی کرباسیان؛ کارشناس اقتصادی در ایران نوشت: سال 99 در حالی به روزهای آخر خود نزدیک شده که کشور و مردم روزهای سخت و پرچالشی را پشت سر گذاشتند. به جرأت می‌توان گفت که طی پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، سال 99 سخت‌ترین سال برای مردم ایران بود. در این سال به جهت شیوع ویروس کرونا سلامتی مردم به خطر افتاد، از طرفی سخت‌ترین تحریم‌ها اعمال شد و تورم به بیش از 40 درصد رسید و در این میان رکود و بیکاری هم بر مشکلات افزود.

در این مدت دولت تلاش کرد تا مشکلات به‌وجود آمده را کم و به سمت تأمین نیاز و کالاهای اساسی مردم حرکت کند. همچنین دولت روحانی برای آنکه بتواند در حوزه سلامت اثرگذار باشد با وجود بودجه محدود خود سعی کرد حمایت مالی از این بخش داشته باشد تا بتوان در مقابله با کرونا موفق عمل کرد. حال که شمارش معکوس سال 99 آغاز شده است باید چند توصیه مهم و کلیدی برای سال آینده داشته باشیم که ضرورت دارد مردم، دولت فعلی و دولت سیزدهم به آن توجه کنند.

با اتفاقات جدید در حوزه بین‌الملل، بارقه‌ای از امید در بین مردم، فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان ایجاد شده است و پیش‌بینی می‌شود کشور به ریل حرکت و توسعه بازگردد و از رکود حاکم بر اقتصاد فاصله بگیرد. این جملات به معنای آن است که می‌توان به رونق و جنب و جوش اقتصادی امیدوار بود.

انتخابات و مطالبه‌های مردمی

در ابتدای سال 1400 شاهد انتخابات ریاست جمهوری هستیم و این امر باعث خواهد شد تا مردم شاهد موضوعات و وعده‌هایی باشند که از سوی کاندیداها مطرح می‌شود. در این میان یکی از مطالبه‌های بحق مردم باید این باشد که کاندیداهای ریاست جمهوری در شعارهایشان به اقتصاد، معیشت مردم، مبارزه با فساد، شفافیت مالی، رونق سرمایه گذاری، جدا کردن کشور و مردم از فقر و همچنین تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی توجه کنند و برنامه ارائه دهند.

مردم از کاندیداها بخواهند که برنامه و چشم اندازشان را درباره چگونگی برقراری ارتباط بهتر با دنیا عنوان کنند. به هر ترتیب تعامل و همکاری با دنیا باید به گونه‌ای باشد که مشکلات کمرنگ‌تر شود و حتی از بین برود.

شایسته سالاری و حفظ منافع ملی هم از دیگر موضوعاتی است که توصیه می‌شود مردم از کاندیداهای ریاست جمهوری طلب کنند. کاندیداها باید راهکارهای عملیاتی خود را بیان کنند تا مردم براساس آن قضاوت کنند.

از طرفی از کاندیداهای ریاست جمهوری می‌خواهم از شعارهای پوپولیستی پرهیز کنند. مردم هم باید توجه کنند که با اینگونه شعارها فریب نخورند. این افراد با شعارهای پوپولیستی مردم را به سمت خود می‌کشانند و بعد از آنکه آرای اکثریت را گرفتند مسیر خود را ادامه می‌دهند و به اجرای وعده‌های خود پایبند نمی‌مانند. در حقیقت این افراد مسیری را می‌روند که باعث رضایت مردم نمی‌شود.

جدا شدن از تحریم‌ها

در آستانه سال 1400 بحث برگشت به برجام مطرح شده و این به منزله جدا شدن از تحریم‌های بسیار سخت و ظالمانه‌ای است که از سال 97 بر ایران حادث شده است. در این حوزه ضرورت دارد که امید داشته باشیم و با عقلانیت و حفظ منافع ملی و عزت کشور مذاکرات را پیش ببریم به نحوی که بتوان آرامش اقتصادی، آرامش معیشتی مردم، دور شدن از سایه جنگ و اصلاح امور منطقه را حاکم کرد. همچنین در این راستا می‌توان به رشد اقتصادی فکر کرد و از چرخه نامیمون منفی بودن تولید ناخالص داخلی که طی چند سال گذشته شاهد آن بودیم، فاصله بگیریم. حرکت به سمت رشد اقتصادی بیش از 8 الی 9 درصد که می‌تواند عقب ماندگی 10 الی 15 سال گذشته را جبران کند از دیگر اتفاق‌هایی است که می‌توان با برگشت به برجام شاهد بود. بدین جهت این انتظار وجود دارد که از چرخه تحریم تا حد امکان خارج شویم.

منافع ملی را به گروهی ترجیح دهید

برای سال 1400 و با توجه به انتخابات ریاست جمهوری انتظار کارشناسی دیگری وجود دارد که توصیه می‌کنم به آن توجه شود؛ گروه‌های سیاسی و حزب‌ها منافع گروهی خود را نبینند و در راستای منافع ملی فعالیت کنند. اگر می‌خواهیم در منطقه قدرتمندتر ظاهر شویم ضرورت دارد که ابتدا مشکلات اقتصادی کشور را حل کنیم.

از سویی امید است با پیگیری دانشمندان ایرانی در سه ماه اول سال 1400 واکسن‌های ایرانی به نتیجه برسد و مقابله با کرونا تشدید شود. بسیار متأسف هستم از اینکه در تأمین واکسن مورد نیاز مردم کوتاهی هایی شده است از این‌رو بایستی این کوتاهی حداقل در نیمه اول سال جدید جبران شود. هر فردی که فوت می‌کند چندین خانواده، محله یا شهری را غم دار می‌کند. جان مردم بالاترین سرمایه کشور است و کاستی در تأمین واکسن و مقابله با آن مورد تحت هیچ شرایطی قابل پذیرش نیست. در این راستا همت کادر درمان، تلاش‌های پرستاران و پزشکان قابل تقدیراست ولی این امر جدا از واکسیناسیون و عدم برخورد قاطع است. انتظار این است که دولت و ستاد مقابله با کرونا از تصمیمات رودربایستی جلوگیری کنند و در جهت منافع مردم تصمیمات قاطع داشته باشند تا بتوانند میزان مرگ و میر را به‌صورت جدی کاهش دهند.

احیای روابط دولت و مجلس

نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، رابطه دولت سیزدهم و مجلس است. رئیس‌جمهوری جدید در نیمه دوم سال مستقر خواهد شد لذا این توقع و انتظار وجود دارد که مجلس تعامل خوبی با دولت داشته باشد. در سال‌جاری مجلس با دولت دوازدهم همکاری نکرد و با طرح‌های مختلف، صحبت‌های زیاد و غیرکارشناسی موجب شد که تنش روحی برای جامعه کارآ‌فرین، تولید و بعضاً مردم ایجاد شود.همچنین عدم حمایت مجلس از دولت موجب شد که دولت در برخی از کارها که ذاتاً ضعیف عمل می‌کرد، ضعیف‌تر شود و همین امر موجب تشدید بیکاری و چالش‌های مختلف مربوط به آن شد.

توصیه می‌کنم که سال آینده مقوله صادرات بخصوص صادرات غیر نفتی بیشتر مورد توجه قرار گیرد و از سویی از تصمیم‌های هیجانی و غیرکارشناسی جلوگیری شود به نحوی که کاهش صادرات در سال‌ها 98 و 99 جبران شود. رونق صادرات غیر نفتی موجب افزایش نرخ اشتغال، افزایش تولید، ارتقای کیفیت کالا و کاهش قیمت تمام شده خواهد شد.

حمایت از کارآفرینان

امید است با رفع تحریم‌ها و تعاملات بین‌المللی که شروع شده مجدداً درآمدی از حوزه نفت و گاز و پتروشیمی به دست آید تا این درآمدها صرف سرمایه‌گذاری و توسعه شود.این امر باعث می‌شود درآمد ملی سرانه که طی سال‌های اخیر منفی بوده است، مثبت شود. توصیه دیگر برای سال آینده این است که حمایت از کارآفرینان و تولیدکنندگان در دستور کار قرار گیرد و جزو اولویت‌ها باشد.

نکته دیگر که ذکر آن ضروری است مربوط به دهک‌هایی است که از فشارهای اقتصادی آسیب دیده اند. زمانی ما تنها دو دهک زیر خط فقر داشتیم و اکنون بحث این است که دهک چهار و پنج هم زیر خط فقر قرار می‌گیرند لذا باید برای درآمد مردم و دهک‌های پایین جامعه راهکاری اندیشیده شود. درآمد سرانه مردم در سال 98 نسبت به سال 90 حدود 33 درصد کاهش پیدا کرده است.

به فکر کالری دهک‌ها باشیم

مسأله دیگری که فشارهای اقتصادی بر کشور تحمیل کرد، دریافت کالری است. سیاستگذاران در مورد کاهش کالری و سلامت نسل آینده وظیفه ملی دارند. اگر نسل بعدی ضعیف به دنیا بیاید و از نظر تغذیه، معاش و روحی مورد تنگنا باشد در بلند مدت کشور دچار مشکل جدی خواهد شد.

آموزش هم نکته بسیار مهمی است بخصوص در شرایطی که به‌صورت مجازی برگزار می‌شود. بایستی دولت و وزارت آموزش و پرورش بیش از گذشته به معلمان توجه کنند تا مبادا کم سوادی که شامل کشور شده است، ادامه پیدا کند و ما باید بتوانیم دوباره به جایگاه واقعی در علم اندوزی برسیم. توصیه دیگر برای سال آینده این است که از تجربه سال‌های گذشته کشور استفاده کنیم و به سمت شایسته سالاری و استفاده از مدیران توانمند برویم. این امر باعث می‌شود شاهد اتفاق‌های بسیار خوب در کشور باشیم.

در پایان امیدوارم که در سال 1400 نسبت به سال 99 شاهد اتفاقات خوب، سلامتی، آرامش روان، سربلندی جمهوری اسلامی، رابطه بهتر با دنیا، خارج شدن از تحریم‌ها، حرکت به سمت رونق اقتصادی و جدا شدن از رکود باشیم.