گام مهم محمود عباس در جهت آشتی
محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی روز جمعه اعلام کرد که بهار سال آینده انتخابات در سرزمین‌های اشغالی فلسطین برگزار خواهد شد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد؛ انتخابات فلسطین قرار است ۱۵ سال بعد از انتخابات جنجالی ۲۰۰۶ برگزار شود؛ انتخاباتی که عدم پذیرش نتایج آن توسط پشتیبانان غربی تشکیلات خودگردان فلسطینی بعد از پیروزی حماس، باعث درگیری میان گروه‌های فلسطینی و دو‌دستگی دراز‌مدت در مدیریت مسائل فلسطینیان در غزه و کرانه باختری شد. گروه‌های فلسطینی به ویژه فتح و حماس، گفت‌وگوهای خود را برای آشتی و برگزاری انتخابات سراسری از چند ماه پیش آغاز کرده‌اند.
براساس حکم محمد عباس، انتخابات پارلمانی در تاریخ ۲۲ ماه مه ۲۰۲۱ (یکم خرداد ۱۴۰۰)، انتخابات ریاستی ۳۱ جولای (۹ مرداد ۱۴۰۰) و شورای ملی ۳۱ آگوست (۹ شهریور) برگزار خواهد شد. رهبران گروه‌های فلسطینی قرار است تا پایان ماه ژانویه در مصر با یکدیگر دیدار کرده تا برای تامین نیازهای برگزاری یک انتخابات سراسری با هم رایزنی کنند. تصمیم تشکیلات خودگردان برای همکاری با حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی، سه سال بعد از تصمیم دولت ترامپ برای اعلام قدس به عنوان پایتخت رژیم اشغالگر و قطع تمامی روابط سیاسی میان فلسطینیان و امریکا اعلام می‌شود. در طول این سه سال، دولت امریکا موفق شده تعدادی از کشورهای عربی را وادار به عادی‌سازی روابط با رژیم اشغالگر سرزمین فلسطین کند و تقریبا تمامی کمک‌های مالی و اقتصادی از جمله کمک‌ها به سازمان‌های بین‌المللی حامی آوارگان را قطع کند؛ اقدامی که باعث شد تا تشکیلات خودگردان فلسطینی که برای بقا به‌شدت به حمایت و پشتیبانی کشورهای عربی نیاز داشت، به تدریج به نیاز خود برای تکیه بر جمعیت تحت اشغال و آواره فلسطینی پی ببرد.
پایان دوره ریاست‌جمهوری ترامپ و احتمال تلاش دولت جدید امریکا برای احیای روابط با تشکیلات خودگردان، در کنار فشار کشورهای اروپایی به عنوان اصلی‌ترین حامیان راه‌حل دو دولتی برای حل مناقشه فلسطین، باعث شده تا گروه‌های فلسطینی فرصت را برای بازسازی ساز و کارهای حاکمیتی فلسطینیان تسریع کنند. محمد عباس ۸۵ ساله از زمان درگذشت یاسر عرفات، رییس پیشین تشکیلات خودگردان، چهارده سال است که به صورت پیوسته ریاست این تشکیلات را برعهده دارد. او تاکید کرده است که قصد ندارد در انتخابات تابستان سال آینده به عنوان نامزد ریاست تشکیلات مشارکت کند، اما هنوز مشخص نیست که نامزد اصلی جنبش فتح برای رقابت در انتخابات برای جانشینی او چه کسی خواهد بود. «محمد اشتیه»، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان تاکید کرد که دولت و مقام‌های فلسطینی همه موانع پیش روی انتخابات آینده را با هدف موفقیت این رویداد برطرف خواهند کرد. اشتیه گفت که تشکیلات خودگردان برای رفع و غلبه بر تمام موانع برگزاری انتخابات در فلسطین تلاش خواهد کرد. او ادامه داد که به کمیسیون برگزاری انتخابات اختیارات کامل برای رفع موانع و مشکلات برگزاری این رویداد داده شده است. مجلس قانون‌گذاری فلسطین متشکل از ۱۳۲ نماینده است که از ۱۱۶ حوزه انتخابی در کرانه باختری و نوار غزه انتخاب می‌شوند. تعداد اعضای این مجلس پس از بازنگری در قانون انتخابات فلسطین در ژوئن ۲۰۰۵ از ۸۸ به ۱۳۲ افزایش یافت و مقرر شد که نیمی از این کرسی‌ها بر پایه درصد تجمعی آرای هر حزب مشخص شود. مجلس ملی فلسطین نیز نهاد قانون‌گذاری سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) است و اعضای کمیته اجرایی این سازمان را انتخاب می‌کند. جلسات این مجلس هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود و مصوبات آن با اکثریت آرا در صورت حضور دوسوم اعضا در جلسه تصویب می‌شود. این مجلس در حال حاضر ۶۶۹ عضو دارد و اعضای مجلس قانون‌گذاری فلسطین به طور خودکار عضو این مجلس نیز هستند. طبق اساسنامه سازمان آزادیبخش فلسطین و توافق ملی، انتخابات مجلس هر جا که ممکن باشد برگزار می‌شود.
تلاش اسراییل برای مانع‌تراشی
رسانه‌های اسراییلی در واکنش به بیانیه تشکیلات خودگردان فلسطینی مبنی بر برگزاری انتخابات سراسری در سرزمین‌های اشغالی، احتمال برگزاری این انتخابات را بسیار کم توصیف می‌کنند. در شرایطی که نهادهای بین‌المللی از جمله اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد خواستار تسهیل روند انتخابات به عنوان یکی از مسوولیت‌های اشغالگر شده‌اند، رسانه‌های اسراییلی از لحظه اعلام خبر موافقت طرف‌های فلسطینی با برگزاری انتخابات در حال فضاسازی برای ممانعت یا تعویق در برگزاری آن هستند. روزنامه هاآرتص، با اشاره به نظرسنجی‌هایی در میان فلسطینیان تاکید می‌کند که بعد از ۱۵ سال باز هم هیچ سیاستمداری بخت پیروزی در انتخابات در برابر رهبر حماس، اسماعیل هنیه نخواهد داشت. این روزنامه با اشاره به نظرسنجی‌هایی که نشان می‌دهد تنها مروان برغوثی، یکی از رهبران محبوس فتح در زندان‌های اشغالگران ممکن است بتواند در یک انتخابات هنیه را شکست دهد، پیش‌بینی کرده است که به رغم اعلام تاریخ انتخابات، جنبش فتح اساسا قصدی برای برگزاری آن ندارد. روزنامه جروزالم پست هم در گزارشی به نقل از دو مقام آگاه در تشکیلات خودگردان فلسطینی نوشته است که محمود دحلان، رییس پیشین دستگاه اطلاعاتی تشکیلات خودگردان که به اتهام تلاش برای ترور و جاسوسی محکوم شده است، حق شرکت در این انتخابات را نخواهد داشت. این روزنامه مدعی است که هواداران دحلان در جنبش فتح، تمام تلاش خود را برای ممانعت از برگزاری انتخابات به کار خواهند گرفت.
در عین حال موضوع برگزاری انتخابات در قدس شرقی، مساله دیگری است که با حضور نتانیاهو در راس کابینه رژیم اشغالگر احتمال عملی شدن آن بسیار کم است. در حالی که سال ۲۰۰۶ رژیم اشغالگر اجازه اخذ رای از بیش از ۳۰۰ هزار فلسطینی ساکن قدس شرقی را به تشکیلات خودگردان داد، اما با توجه به تحولات سال‌های اخیر و به رسمیت شناخته شدن حاکمیت این رژیم بر تمامی قدس توسط امریکا، بعید است که دولت راست‌گرای کنونی اجازه رای‌گیری در این شهر را به فلسطینیان بدهد.
بیانیه گروه‌های فلسطینی
جنبش حماس با صدور بیانیه‌ای بر دستیابی به این حق به نفع مردم فلسطین که در انتخاب رهبران و نمایندگان خود صاحب حق مطلق هستند، تاکید کرد. حماس گفت طی ماه‌های گذشته در راستای برداشته شدن همه موانع برای رسیدن به چنین روزی تلاش کرده و این جنبش برای تحقق این امر، از خود انعطاف خیلی زیادی نشان داده است. در همین ارتباط جنبش فتح فلسطین که ریاست آن برعهده محمود عباس است نیز از تعیین موعد انتخابات استقبال کرد و آن را تجلی اراده مردم فلسطین دانست. سخنگوی جنبش فتح گفت که مردم فلسطین در حال گذار از مرحله تاریخی و مهمی برای پایان دادن به دودستگی‌ای هستند که ۱۳ سال ادامه داشته است. اسامه القواسمی در بیانیه‌ای گفت که مرحله آتی در فلسطین شاهد گفت‌وگوی ملی عمیق برای بررسی همه مسائل و جزییات خواهد بود. جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین هم ابراز امیدواری کرد که برگزاری این انتخابات گامی رو به جلو برای پایان دادن به دودستگی‌ها و احیای وحدت داخلی و اجرای اصلاحات باشد.
واکنش‌های بین‌المللی
وزارت خارجه ترکیه با صدور بیانیه‌ای ضمن استقبال از توافق گروه‌های فلسطینی برای برگزاری انتخابات در سرزمین‌های اشغالی نوشت: «با این تصمیم یک گام مهم در جهت حمایت قدرتمندانه‌تر از آرمان فلسطینی برداشته شد.» ترکیه در این بیانیه تاکید کرده است که آماده است تا هر کمکی که لازم باشد جهت برگزاری این انتخابات ارایه دهد. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل از دستور محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین برای برگزاری انتخابات در ابتدای مه آتی استقبال کرد. گوترش عنوان داشت که برگزاری انتخابات گامی تعیین‌کننده برای وحدت فلسطین و مشروعیت‌بخشی به نهادهای ملی از جمله پارلمان و دولت خواهد بود. دبیرکل سازمان ملل از مسوولان فلسطینی خواست تا از مشارکت سیاسی زنان در تمامی مراحل انتخابات حمایت کنند. او ابراز امیدواری کرد که برگزاری انتخابات در ازسرگیری اقدامات به سمت راهکار تشکیل دو کشور براساس مرزهای قبل از سال ۱۹۶۷ طبق قطعنامه‌های ذی‌ربط سازمان ملل و توافق‌های دوجانبه و قانون بین‌المللی سهیم باشد. «پیتر استانو» یکی از سخنگویان کمیسیون اروپا در صفحه توییتری خود نوشت: «فلسطین از مصوبه قانونی برای برگزاری انتخابات پارلمانی، ریاستی و شورای ملی استقبال می‌کند. نهادهای منتخب و دموکراتیک موضوعی کلیدی برای تعیین حق سرنوشت و ایجاد دولت هستند. اتحادیه اروپا آماده حمایت از (برگزاری) این فرآیند انتخاباتی است.» او افزود: «اتحادیه اروپا آمادگی دارد با بازیگران مربوطه برای حمایت از فرآیند انتخابات تعامل کند. اتحادیه اروپا همچنین از مقام‌های اسراییلی می‌خواهد برگزاری این انتخابات‌ها در سراسر اراضی فلسطین را تسهیل کند.»
