2020؛ سال تقلا برای زندگی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، سال2020 بدون شک یکی از همین سال‌های سرنوشت‌ساز و ماندگار تاریخ است. سال2020 به‌عنوان یکی از بحرانی‌ترین سال‌های تاریخ ماندگار خواهد شد؛ سالی که حدود یک‌میلیون‌و800هزار نفر (طبق آمار غیررسمی بیش از 3میلیون نفر) از مردم جهان در اثر شیوع ویروس جان‌سخت کرونا جان‌دادند، خیابان‌ها در آتش اعتراض‌های مردمی سوختند، و جنگ‌ها همچنان مردم را آواره کردند. سال2020 برای تمام مردم جهان، سال تقلا برای زنده ماندن بود. برخی در میانه بحران کرونا، برخی دیگر همزمان در میانه قحطی، بی‌آ‌بی، آوارگی، جنگ و البته شیوع کرونا. دولت‌ها در این سال نشان دادند آنقدرها که می‌گویند هم در حفاظت از مردم خود توانایی ندارند. سال2020 نشان داد که جهان درهم تنیده در بستر جهانی‌ شدن، آنقدرها هم نمی‌تواند آینده بشر را تامین کند، چرا که وابستگی ملت‌ها به دیگران برای تامین مایحتاج حیاتی‌شان در چنین بحران‌های فراگیری مرگ‌‌آور است. جهان 2020، جهان رویدادهای بزرگ بود.

 ترور شهید سلیمانی

1-سال نو میلادی برای ایران خوش‌یمن نبود. خبر ترور سردار قاسم سلیمانی در نخستین ساعات بامداد سومین روز از سال2020، همه را شوکه کرد؛ حتی دشمنان ایران را. کسی تصورش را نمی‌کرد که یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی با دستور رئیس‌جمهور این کشور بر فراز فرودگاه بغداد خودرو حامل فرمانده سپاه قدس و ابومهدی مهندس، معاون نیروهای حشدشعبی را هدف قرار داده باشد. ترور شهید سلیمانی، 5هزار نیروی آمریکایی مستقر در عراق را به هدف بالقوه برای ایران تبدیل کرد. 5روز بعد، ایران در انتقام خون سردار سلیمانی، همزمان با خاکسپاری او، با شلیک چندین موشک بالستیک پایگاه عین‌الاسد آمریکا در استان الانبار عراق را هدف قرار داد.

 آتش‌سوزی جنگل‌های استرالیا و آمریکا
2-آغاز سال2020، با تشدید آتش‌سوزی‌ در جنگل‌های استرالیا همراه بود. آتش‌سوزی‌هایی که به‌دلیل گرم شدن هوا از چند‌ماه قبل در چندین نقطه در شرق، شمال و جنوب غرب استرالیا آغاز شده بود، در ‌ماه ژانویه2020 تشدید شد. نتیجه آن شد که حدود 20میلیون هکتار از جنگل‌های استرالیا در بزرگ‌ترین آتش‌سوزی تاریخ این کشور نابود شد. همین مسئله بار دیگر خطر گرم شدن زمین و تغییرات آب‌وهوایی را به مردم جهان یادآوری کرد. حدود 7‌ماه بعد در میانه فصل تابستان، آتش به جان جنگل‌های ایالت کالیفرنیا افتاد. بیش از 3میلیون هکتار از جنگل‌های این ایالت نیز در بزرگ‌ترین آتش‌سوزی تاریخ این منطقه نابود شد.

شیوع کرونا از ووهان

 3-تصویر مردی که ماسک به دهان دارد و روی سنگفرش یکی از خیابان‌های مرکزی شهر ووهان بی‌حرکت روی زمین افتاده، یکی از نخستین تصاویری بود که اواخر‌ ماه ژانویه2020 از چین مخابره شد و دنیا را شوکه کرد. پیش از آن کسی تصورش را هم نمی‌کرد که ویروس کشف شده در شرق چین، قرار است توفانی به پا کند و جهان را در نوردد. بعد از دیدن این تصاویر بود که مردم جهان متوجه میزان مرگبار بودن ویروس شدند که بعدا کووید-19 نام گرفت. چینی‌ها یک‌ماه مانده به آغاز سال جدید، با یک بیماری تنفسی مرگبار در بیمارستان مرکزی ووهان روبه‌رو شدند اما در همان آغاز کار، ترجیح دادند آن‌را مخفی کنند؛ مقام‌های محلی از چشم مقام‌های دولتی در پایتخت و دولتی‌ها در پکن از چشم جهان. خیلی زود، عامل بیماری همه‌گیر شد و نه‌تنها چین، بلکه کل جهان را درگیر خود کرد. کرونا طی یک سال بعد، بیش از 82میلیون نفر را مبتلا کرد. جهان وارد شوکی عظیم شد. در پایان سال اما چین جزو معدود کشورهایی بود که توانست ویروس را مهار کند. در شرایطی که جهان رشد منفی را تجربه می‌کرد، چین موفق شد با نجات اقتصاد خود، به رشد مثبت 4درصد برسد.

صلح طالبان و آمریکا در دوحه
4-آمریکا و طالبان پس از 18‌ماه مذاکره، در روز 29فوریه (10اسفند) برای پایان دادن به 18سال جنگ در افغانستان پای یک توافقنامه صلح را امضا کردند. زلمای خلیلزاد، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور افغانستان و ملاعبدالغنی، برادر معاون سیاسی طالبان که از سوی 2طرف هدایت مذاکرات را به‌عهده داشتند، در نشستی در پایتخت قطر پای این توافق تاریخی را امضا کردند تا شاید طولانی‌ترین و پرهزینه‌ترین جنگ آمریکا به پایان برسد؛ جنگی که برای آمریکایی‌ها حدود 800میلیارد دلار هزینه داشته است. در چارچوب این توافق، 2طرف بر سر آزادی زندانیان طالبان و آغاز مذاکرات صلح توافق کردند. طی 10‌ماه بعد، حدود 6هزار و500زندانی طالبان آزاد شدند. گفت‌وگوها میان دولت افغانستان و طالبان نیز در دوحه آغاز شد اما هیچ خبری از صلح و توقف درگیری ها نیست.

 اعتراض‌های خیابانی در آمریکا

 5-سال2020 برای سیاهپوستان آمریکایی، یک سال تاریخی است. در پی قتل یک مرد سیاهپوست در شهر مینیاپلیس در شمال آمریکا، اعتراض‌های گسترده سراسر این کشور را فرا گرفت. جورج فلوید 46ساله را روز 25‌ماه‌می‌ (5خرداد) یک افسر پلیس سفیدپوست بنام درک شووین کشت. شووین زانویش را به‌مدت ۸دقیقه ‌و۴۶ثانیه بر گردن فلوید فشار داد و با وجود التماس‌‌‌های مکرر او، تنها زمانی پایش را برداشت که کار از کار گذشته بود. برخورد خشن نیروهای پلیس با مردم، دامنه اعتراض‌ها را گسترده‌تر کرد و به تخریب فروشگاه‌ها و به آتش‌کشیدن بانک‌ها و ساختمان‌های دولتی منجر شد. شرایط وخیم اقتصادی و بیکاری در میان سیاهپوستان باعث شد تا اعتراض به مرگ جورج فلوید به آغاز یک جنبش فراگیر در آمریکا علیه تبعیض نژادی تبدیل شود.

 انفجار در بندر بیروت

6-روز چهارم آگوست (14مرداد) انفجاری مهیب در بندرگاه بیروت، پایتخت لبنان را به لرزه درآورد. این حادثه در نتیجه منفجر شدن محموله حدود ۲۷۰۰تنی نیترات آمونیومی بود که بدون درنظر گرفتن نکات ایمنی، از سال2014 در یکی از سوله‌های بندر بیروت انبار شده بود. این حادثه به‌عنوان نمونه‌ بارز ناکارآمدی عمیقی شناخته شد که سال‌ها در دولت‌های پی‌درپی در لبنان دیده شده است. انفجار مرگبار بیروت باعث بروز خشم مردم و اعتراضات گسترده خیابانی شد. معترضان مقام‌های لبنانی را به‌خاطر سهل‌انگاری و ناکارآمدی در جلوگیری از بروز چنین حادثه‌ای مقصر می‌دانستند. این اعتراض‌ها که با زد و خورد با نیروهای امنیتی همراه بود، در نهایت به استعفای دولت لبنان منجر شد. تلاش‌ها برای تشکیل دولت در این کشور تاکنون ناکام مانده است. طبق اعلام بانک جهانی، انفجار بیروت در کنار تلفات انسانی، ۴.۶میلیارد دلار خسارت به ساختمان‌ها و زیرساخت‌های این کشور وارد کرده است.

 عادی‌سازی روابط اعراب با اسرائیل
7-سال2020 برای رژیم صهیونیستی، سالی ماندگار در تاریخ 70ساله‌اش خواهد بود. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، عبدالله‌بن زاید آل نهیان وزیر خارجه امارات و عبداللطیف بن‌راشد الزیانی وزیر خارجه بحرین، روز 15سپتامبر (25شهریور) طی مراسمی با حضور دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در کاخ سفید، توافق بهبود روابطشان با اسرائیل را امضا کردند. از سال1948 که صهیونیست‌ها در سرزمین‌های اشغالی فلسطین حکومت تشکیل دادند، تنها اردن و مصر موجودیت آن را به رسمیت شناخته بودند. بنابراین، وقایع سال2020 برای آنها اهمیت زیادی دارد. بعد از امارات، سودان نیز به مسیر برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل وارد شد. دونالد ترامپ در برابر، نام سودان را از فهرست کشورهای حامی تروریسم حذف کرد. مراکش چهارمین کشوری است که طی روزهای پایانی سال2020 برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی اقدام کرده است. فلسطینی‌ها توافق صلح کشورهای عربی با اسرائیل را خنجری توصیف کرده‌اند که از پشت به آنها زده شده است.

 جنگ 44روزه قره‌باغ

8-سال2020 چهره ژئوپلتیک جنوب منطقه قفقاز را بعد از 3دهه تغییر داد. درگیری‌های پراکنده مرزی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در تابستان چند روزی بیشتر ادامه پیدا نکرد اما 2‌ماه بعد، زد و خورد میان 2طرف ناگهان به یک جنگ تمام‌عیار تبدیل شد. ابتدا همه تصور می‌کردند که این درگیری‌ها همچون تمام 26سال گذشته جزئی و کوتاه خواهد بود. این بار اما نیروهای آذربایجانی آمده بودند که مناطق تحت اشغال ارمنستان را آزاد کنند. جنگ 44روزه قره‌باغ در نهایت به برتری آذربایجان و شکست ارمنستان منجر شد. طبق توافق امضا شده، کنترل 7منطقه از خاک آذربایجان که در کنترل نیروهای ارمنی بود، به نیروهای آذربایجان منتقل شد. همچنین 2هزار سرباز روس در مناطق جدا‌کننده خطوط درگیری مستقر شدند که قرار است طی 5سال مسئولیت حفاظت از صلح را به‌عهده داشته باشند. این جنگ بیش از 5هزارو300کشته (ازجمله 140غیرنظامی) به جا گذشت.

 شکست ترامپ در انتخابات آمریکا

9- اواخر سال2020، جنجالی‌ترین رئیس‌جمهور آمریکا در جنجالی‌ترین انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور شکست خورد و یک‌ دوره‌ای شد. دونالد ترامپ جمهوریخواه در یک جامعه به‌شدت قطبی‌شده، مقابل جو بایدن دمکرات بازنده شد تا بسیاری در جهان نفس راحتی بکشند. ویژگی مهم انتخابات امسال آمریکا، اهمیت پیدا کردن رای‌گیری پستی به‌دلیل شیوع کرونا بود. در بسیاری از شهرها، این آرای پستی بود که هرچند با تأخیر چند روزه تکلیف رقابت میان 2نامزد را تعیین کرد. همین به بهانه‌ای برای ترامپ تبدیل شد تا سلامت انتخابات را زیر سؤال ببرد. اگرچه ترامپ پیش از اتمام شمارش آرا، خود را پیروز میدان معرفی کرد اما با پایان شمارش آرا، نام بایدن هم در آرای مردمی و هم در آرای الکترال بالاتر از رقیب سرسختش قرار گرفت. دولت جو بایدن در ۲۰ ژانویه۲۰۲۱ (یکم بهمن۱۳۹۹) کار خود را آغاز خواهد کرد.

 آغاز واکسیناسیون کرونا
12-10ماه پس از شیوع ویروس کرونا در چین و 11‌ماه پس از همه‌گیری آن در جهان، نخستین واکسن مؤثر آن در آمریکا مجوز گرفت. پیش از آمریکایی‌ها، روس‌ها بودند که تزریق واکسن تولیدی خود یعنی اسپوتنیک وی را در حجم انبوه آغاز کردند. چینی‌ها هم همزمان واکسیناسیون را با تزریق واکسن به سربازان خود آغاز کرده بودند. سازمان غذا و دارو آمریکا روز 12دسامبر (22آذر) مجوز اضطراری برای تزریق واکسن شرکت فایزر-بیوان‌تک را تأیید کرد تا زمینه قانونی برای استفاده از آن در واکسیناسیون عمومی این کشور فراهم شود. آمریکا تزریق واکسن به کادر درمان و افراد مسن در معرض خطر را آغاز کرد. بعد از آن، دیگر کشورها به‌خصوص در اروپا نیز واکسیناسیون را با اولویت کادر درمان آغاز کردند. آغاز واکسیناسیون کرونا، امید تازه‌ای در جهان به راه انداخت و شیب تند منفی شاخص‌های اقتصادی را مهار کرد. چشم مردم جهان به سال2021 است که تولید گسترده واکسن احتمالا شرایط سخت زندگی در سال2020 را تغییر خواهد داد.