شوک جدید کرونا به جهان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، شیرینی تولید واکسن کرونا هنوز زیر زبان مردم در نقاط مختلف جهان نرفته بود که خبر شناسایی یک گونه جدید ویروس در انگلیس، دوباره کام‌ها را تلخ کرد و باز هم دنیا را در وضعیت هشدار قرار داد. مقامات انگلیس به تازگی اعلام کرده‌اند که نوع جدید از ویروس کرونا در این کشور مشاهده شده که قدرت سرایت آن 70درصد بیشتر از گونه‌های شناسایی شده قبلی است.

60درصد موارد ابتلای جدید این کشور در هفته گذشته مربوط به این گونه جدید بوده و پیش‌بینی می‌شود در هفته‌های آینده نیز روند ابتلا همچنان صعودی باشد. نخستین واکنش کشورها به اعلام این خبر، لغو پروازها به مقصد و از مبدا کشور انگیس بود. تاکنون بیش از 40کشور در اروپا، آسیا و آمریکا این محدودیت را اعمال کرده‌اند؛ از ایران و هند تا کانادا و آرژانتین. حتی برخی کشورها مانند عربستان سعودی، کویت و عمان پا را فراتر گذاشتند و به‌طور کلی مرزهای کشور خود را به‌مدت یک هفته به روی مسافران بین‌المللی بستند. مقامات آمریکا اما تا لحظه تنظیم این گزارش، تصمیمی برای لغو پروازهای انگلیس نگرفته‌اند، اما اندرو کومو، فرماندار نیویورک از دولت فدرال خواسته که پیش از اینکه دیر شود واکنش نشان بدهد و پروازها را متوقف کند. با این حال نوع جدید ویروس کرونا فقط محدود به مرزهای انگلیس نماند و به سرعت طی همین چند روز به کشورهای دیگر راه پیدا کرده است.

براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، تاکنون موارد مشابه در دانمارک، بلژیک، ایتالیا، هلند و استرالیا نیز مشاهده شده است. به گفته کارشناسان هیچ تضمینی وجود ندارد که کشورهای دیگر هم درگیر نوع جدید ویروس نشده باشند. همچنین گونه متفاوت اما مشابهی در آفریقای جنوبی گزارش شده که گفته می‌شود به سرعت در مناطق ساحلی این کشور در حال گسترش است. برخی کشورها پروازهای خود به این کشور را نیز لغو کرده‌اند.

قابلیت کنترل ویروس

هنوز مشخص نیست گونه جدید ویروس کرونا به نام B. 1.1.7که به سرعت در حال جایگزینی گونه‌های دیگر است، نسبت به‌گونه‌های قبلی چقدر عفونی‌تر و خطرناک‌تر است و باید تحقیقات بیشتری در این‌باره انجام شود. کریس ویتی، عالی‌ترین مقام پزشکی انگلیس گفته که این گونه جدید تاکنون 23بار تغییر کرده است. به گفته او، 60درصد موارد ابتلای جدید انگلیس در هفته گذشته مربوط به نوع جدید است که نسبت به هفته قبل از آن 2 برابر شده است. به گزارش سی‌ان‌ان، مت هنکوک، وزیر بهداشت انگلیس نیز گفته که این گونه قابل کنترل نیست. هرچند مایک رایان، مدیر امور اضطراری سازمان بهداشت جهانی نظر دیگری دارد و معتقد است ظهور گونه‌های جدید، بخش عادی از فرایند همه‌گیری است و این نوع جدید خارج از کنترل نیست. سازمان بهداشت جهانی همچنین در توییتر خود اعلام کرده که در مورد گونه جدید کرونا با مقامات کشور انگلیس در «ارتباط نزدیک» است و این کشور، هر نوع اطلاعات تازه‌ای در این‌باره را مرتبا با سازمان بهداشت جهانی به اشتراک می‌گذارد و این سازمان هم آن را به کشورهای عضو اطلاع‌‌رسانی می‌کند.

نخستین مورد ابتلا

گونه جدید ویروس کرونا ابتدا در‌ماه سپتامبر(اواخر تابستان) در انگلیس شناسایی شد. تا 2‌ماه بعد یعنی‌ماه نوامبر تقریبا یک‌چهارم موارد ابتلا در لندن مربوط به این گونه بود. این میزان در اواسط دسامبر یعنی چند روز پیش به دوسوم موارد رسید. هنوز مشخص نیست که این گونه از ابتدا در انگلیس جهش یافته یا از کشور دیگری وارد شده است. این گونه ممکن است در همه نقاط این کشور وجود داشته باشد، اما هم‌اکنون بیشتر در لندن، جنوب و شرق انگلیس دیده شده است. نوع جدید ویروس معمولا در افرادی دیده شده که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. بنابراین این احتمال وجود دارد که این جهش جدید در بدن یک بیمار با سیستم ایمنی ضعیف رخ داده باشد.

جهش ویروس

جهش زمانی اتفاق می‌افتد که ساختار ژنتیک ویروس تغییر کند. این تغییر تنها به ویروس کرونا محدود نمی‌شود و همه ویروس‌ها با گذشت زمان، جهش پیدا می‌کنند. یکی از دلایل جهش ویروس‌ها، انتقال بین افراد مختلف است که باعث می‌شود کد ژنتیک ویروس عوض شود. به گزارش بی‌بی‌سی، ویروس کرونا تاکنون 25بار جهش پیدا کرده است؛ یعنی تقریبا 2بار در ماه. ویروسی که سال گذشته ابتدا در ووهان مشاهده شد همان نوعی نیست که در یک سال گذشته در سرتاسر جهان منتشر شده است.‌ماه فوریه سال‌جاری میلادی (بهمن و اسفند 98) جهش D614G در اروپا مشاهده و تبدیل به فرم غالب ویروس کرونا شد که تقریبا به همه نقاط جهان راه پیدا کرد. جهش دیگر به نام  A222V که در اروپا شیوع زیادی پیدا کرد ابتدا در افرادی دیده شد که در تعطیلات تابستان به اسپانیا رفته بودند. تحقیقات نشان می‌دهد که جهش‌ها، تغییراتی در پروتئین شاخکی ویروس ایجاد می‌کنند؛ پروتئینی که کلید ورود ویروس به سلول‌های بدن است. جهش دیگر به نام N501Y مهم‌ترین قسمت پروتئین شاخکی یعنی محل اتصال به گیرنده را تغییر می‌دهد. این قسمت در واقع جایی است که این پروتئین نخستین تماس را با سطح بدن پیدا می‌کند.  H69/V70، نام جهش دیگری است که قبلا نیز چندبار مشاهده شده ازجمله در راسوهایی که مدتی پیش در دانمارک به ویروس کرونا آلوده شدند. تحقیقات دانشگاه کمبریج نشان می‌دهد که این جهش در شرایط آزمایشگاهی، قدرت انتقال عفونت را 2 برابر افزایش می‌دهد.

خطر مرگ

هنوز هیچ مدرکی حاکی از مرگبارتر بودن گونه جدید وجود ندارد و دانشمندان می‌گویند باید تحقیقات بیشتری انجام شود. حتی اینکه نوع جدید بتواند عفونت شدیدتری ایجاد کند نیز تأیید نشده است. اما همین ویژگی سرایت‌پذیری بالا به معنی ابتلای تعداد افراد بیشتر و افزایش بستری در بیمارستان‌هاست. عده‌ای از دانشمندان می‌گویند برخی گونه‌های ویروسی وقتی سرایت بیشتری پیدا می‌کنند، از شدت ایجاد بیماری و مرگباری آنها کاسته می‌شود. نگرانی دیگر درباره ابتلای کودکان به نوع جدید ویروس است. ایندیپندنت در گزارشی نوشت که گونه جدید کرونا نسبت به‌گونه‌های دیگر قدرت سرایت چشمگیری در افراد زیر 15سال دارد.

واکنش واکسن

هم‌اکنون به‌نظرمی‌رسد که واکسن‌ها برای گونه جدید ویروس نیز کارساز است. هر 3واکسن‌ اصلی موجود یعنی فایزر، مدرنا و آسترازنکا باعث می‌شوند که سیستم ایمنی بدن انسان به پروتئین شاخکی حمله کند. اما از سوی دیگر، همانطور که ویروس جهش پیدا می‌کند، تأثیر واکسن بر آن کمتر می‌شود و پدیده‌ای به نام «واکسن‌گریزی» روی می‌دهد که می‌تواند یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در این‌باره باشد. راوی گوپتا، استاد دانشگاه کمبریج می‌گوید: «ویروس همواره تلاش می‌کند تا با انواع جهش‌ها، تأثیر واکسن را کم و به بدن حمله کند و به‌نظر می‌رسد که ویروس کرونا با جهش جدید، نخستین گام‌ها را در این مسیر برداشته است.»