خیز تولید در اولین ماه پاییز
جزئیات تولیدات صنعتی و معدنی در هفت ماه نخست سال ۹۹ منتشر شد. طبق ارزیابی‌های وزارت صمت از مجموع ۳۴ کالای منتخب صنعتی و معدنی، ۲۱ محصول رشد و ۱۳ محصول افت تولید را در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل تجربه کرده‌اند.
بررسی وضعیت تولید کشور گویای بازگشت رونق تولید به بخش اعظم صنایع داخلی است. با اینکه نمی‌توان با قطعیت از بازگشت رونق به کل بخش تولید خبر داد اما آمارها نشان می‌دهد در بسیاری از بخش‌های صنعتی و معدنی رشد تولید چشمگیر است. گزارش تازه وزارت صمت از آمارهای تولید هفت ماهه درباره وضعیت بخش پتروشیمی اطلاعات تازه‌ای ندارد، اما با فرض تداوم وضعیت تولید در شش ماه نخست سال برای بخش پتروشیمی، می‌توان جهت‌گیری کلی تولید در کشور را صعودی اعلام کرد. عبور سطح تولید خودرو اعم از سواری، تجاری و وانت از سطح ۵۲۵ هزار دستگاه رونق صنایع خودرو، قطعه و حلقه‌های وابسته به این بخش را بازگو می‌کند. در عین حال رشد محصولات خام و استراتژیک نظیر فولاد خام، سیمان، شمش آلومینیوم و سایر محصولات فولادی گویای وجود شرایط رشد برای فعالان صنعتی و معدنی است.
گزارش سیاست‌گذار از تولیدات صنعتی نشان می‌دهد تولید «انواع وانت، کمباین، تراکتور»، «داروی انسانی»، «پودر شوینده»، «لاستیک خودرو»، «نئوپان»، «فیبر»، «دوده»، «الیاف اکریلیک»، «یخچال و فریزر» و «نخ سیستم پنبه‌ای و ترکیبی الیاف مصنوعی» هم با رشد همراه بوده است. در بین کالاهای معدنی دارای رشد تولید هم کنستانتره زغال‌سنگ، آلومینا و محصولات فولادی از جمله محصولاتی هستند که در بازه زمانی هفت ماه ابتدایی سال با رشد فروش روبه‌رو بوده‌اند. رشد ۱۹ کالای صنعتی و معدنی در حالی رخ داده است که تولید ۱۳ کالا نیز کاهش یافته و دو محصول نیز در زمینه تولید وضعیتی توام با رکود و ثبات را تجربه کرده‌اند. به این ترتیب بخش اعظم تولیدکنندگان کالاهای لیست ۳۴گانه صنعت و معدن در روند فعالیت خود به سمت افزایش تولید گام برمی‌دارند.
وضعیت آماری تولیدات صنعتی
اوضاع در صنایع لوازم خانگی، خودرو و بخش‌هایی از صنایع غذا، دارو و نساجی مناسب است. آمارهای وزارت صمت نشان می‌دهد تولید لوازم خانگی به شدت در حال رشد است و سه محصول تلویزیون، لباسشویی و یخچال و فریزر در این زمینه پیشگام هستند. سازندگان لباسشویی در هفت ماهه امسال با رشد ۹/ ۵۲ درصدی مواجه شده و بیش از ۵۴۹ هزار دستگاه تولید کرده‌اند که فاصله بسیاری با حجم تولید کشور در مدت مشابه سال گذشته دارد. صنایع خانگی همچنین در بخش یخچال و فریزر رشد ۶/ ۲۴ درصدی را تجربه کرده‌اند و تولید خود را از مرز یک میلیون و ۱۶۸ هزار دستگاه عبور داده‌اند. آمارها البته گویای افت تولید در بخش ساخت کولر آبی است. تولیدکنندگان کولر آبی در هفت ماه ابتدایی سال با افت ۱/ ۱۸ درصدی ۶۹۷ هزار و ۵۰۰ دستگاه تولید کرده‌اند. تولیدات نساجی هم شرایط مشابهی را تجربه کرده و برخی دارای رشد و برخی با افت تولید روبه‌رو بوده‌اند. برای نمونه در شرایطی که نخ فیلامنت و پلی‌استر با افت تولید روبه‌رو شده‌اند اما دو محصول اکریلیک و نخ سیستم پنبه‌ای و ترکیبی الیاف مصنوعی با رشد همراه بوده‌اند.
در بخش خودروهای سواری نیز در هفت ماه ابتدایی امسال بیش از ۷۰ هزار دستگاه بر میزان تولید خودروی سواری اضافه شده و رشد این بخش از مرز ۲۰ درصد عبور کرده است. تولیدکنندگان وانت نیز با مجموع ۴۶ هزار و ۷۹۷ دستگاهی رشد بیش از ۲۲ درصدی را تجربه کرده‌اند. تولید لاستیک هم به عنوان کالایی وابسته به صنعت خودرو در هفت ماه ابتدایی سال از سطح تولید ۱۵۲ هزار تن عبور کرده و رشد ۳/ ۲۵ درصدی را تجربه کرده است. افت تولید در کالاهایی نظیر سیگارت و الکتروموتور از دیگر مواردی است که در این گزارش قابل‌توجه است. داده‌های وزارت صمت نشان می‌دهد در همین مدت بیش از ۷۱ میلیون نخ سیگار از کشور صادر شده که این موضوع حکایت از رشدی ۴۲ درصدی به نسبت مدت مشابه سال قبل دارد.
جزئیات تولید محصولات معدنی
هفت محصول از ۱۰ محصول منتخب معدنی در گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت با رشد تولید روبه‌رو شده‌اند. مجموع تولید این محصولات معدنی در گزارش تازه وزارت صمت حدود ۷۵ میلیون تن بوده است. داده‌های وزارت صمت نشان می‌دهد در هفت ماه ابتدایی سال۹۹ هفت محصول مختلف معدنی که به ترتیب شامل «کنسانتره زغال‌سنگ» «شمش آلومینیوم خالص»، «سیمان»، «محصولات فولادی»، «فولاد خام»، «کاتد مس» و «آلومینا» هستند، آمار تولید خود را مثبت به ثبت رسانده و وضعیت رو به رشدی از نظر آماری را تجربه کرده‌اند. در عین حال بیشترین میزان تولید در میان محصولات معدنی برای سه کالای سیمان با ۴۱ میلیون و ۸۴۸تن، فولاد با ۱۶ میلیون و ۷۰۶ تن، و محصولات فولادی با ۱۴ میلیون و ۹۶۰ تن به ثبت سیده است. از آن سو اما سه کالا در هفت ماه ابتدایی سال وضعیت تولید نزولی را به نسبت مدت مشابه سال قبل تجربه کرده‌اند. رشد تولید این سه کالای استراتژیک که حجم مهمی از تولید صنعتی –معدنی کشور را شامل می‌شوند، به ترتیب ۱۴، ۷/ ۸ و ۳/ ۸ درصد بوده است. از آن سو محصولات منتخب معدنی که در این دوره زمانی بیشترین افت تولید را تجربه کرده‌اند شامل سه محصول «ظروف چینی»، «شیشه جام» و «ظروف شیشه‌ای» بوده‌اند که به ترتیب با کاهش ۳/ ۱۵، ۷ و ۶ درصدی مواجه شده‌اند.
چشم‌انداز تولید
وزارت صمت در شرایطی آمارهای تولید را در پایان مهرماه به روزرسانی کرده است که اطلاعات صنایع پتروشیمی در آن وجود ندارد. بر این مبنا و با فرض تداوم وضعیت صعودی بخش پتروشیمی، رشد تولید در پایان مهرماه وضعیت مناسبی پیدا کرده است. از آنجا که شاخص‌هایی نظیر فضای کسب‌و‌کار و شامخ صنعت خبر از وجود برخی مشکلات در بخش صنعت، معدن و پتروشیمی می‌دهد، به‌نظر می‌رسد سیاست‌گذار باید سیاست‌های خود را با لحاظ مسائلی نظیر تامین سرمایه در گردش، بهبود موجودی مواد اولیه و... اجرا کند. در این راستا ترخیص حجم متنابهی از مواد اولیه و قطعات دپوشده در گمرکات و بنادر کشور موردی است که احتمالا در طول ماه‌های آتی به تداوم رشد بخش تولید کمک خواهد کرد.
