عربستان، ترامپ را ترجیح می‌دهد
جو بایدن رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، در نخستین روزهای کاری خود مسائل زیادی در سیاست خارجی دارد که باید فورا به آنها رسیدگی کند، اما مسئله رابطه با عربستان در اولویت‌ها نیست.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، چین، ایران و احتمالا کره‌شمالی قطعا در صدر لیست بایدن خواهند بود و ریاض- که همین‌ماه قرار است به‌صورت مجازی میزبان اجلاس سران گروه20 باشد - می‌تواند فعلا مسیری را که در پیش داشت ادامه بدهد.
یک دیپلمات ارشد سعودی هفته پیش، قبل از مشخص شدن نتیجه انتخابات آمریکا به سی‌ان‌ان گفته است که پادشاهی عربستان خود را آماده می‌کند تا با هرکسی که برنده می‌شود کار کند. اما حتی نحوه بیان این صحبت‌ها هم نشان می‌داد که عربستان، ترجیحات دیگری دارد. برخی اظهارنظرهای بایدن درباره عربستان، به‌خصوص آنهایی که درباره رویکرد سخت خود در برابر ریاض داشته، سعودی‌ها را نگران کرده و مشخصا آنها ترامپ را ترجیح می‌دهند. یک منبع دیگر هم که از مباحث درون حاکمیت عربستان درباره انتخابات خبر داشته به سی‌ان‌ان گفته که از نظر آنها ترامپ، با وجود غیرقابل‌پیش‌بینی بودن و به‌صورت بالقوه خطرناک بودنش، متحدی خوب برای ریاض بوده است.
دیگر مقامات سعودی نگران این هستند که بایدن، سال‌های اوباما را یک‌بار دیگر برای آنها تکرار کند. به عقیده سعودی‌ها، اوباما نسبت به ایران بسیار نرم بود و به سختی می‌شد در مسائل امنیتی روی او حساب باز کرد؛ نگرانی‌های آنها البته شاید درست باشد.
بایدن وعده داده است که دوباره با تهران، درباره توافق هسته‌ای که ترامپ از آن بیرون آمد مذاکره کند. او همچنین در یک مناظره درون حزبی که سال پیش برگزار شد، تهدید کرد که جلوی فروش میلیاردها دلار سلاح به عربستان را خواهد گرفت؛ «می‌خواهم خیلی شفاف بگویم که ما قرار نیست سلاح‌های بیشتری به آنها (عربستان) بفروشیم.»
اما بایدن احتمالا بخواهد در برخی زمینه‌ها همکاری نزدیکی با عربستان داشته باشد؛ یکی از آنها، مسئله صلح خاورمیانه است. این مسئله، از سوی تقریبا تمامی روسای جمهور آمریکا پیگیری می‌شود و ترامپ در سال‌های حضورش در کاخ سفید، وضعیت را (درباره صلح خاورمیانه) کاملا تغییر داده است.
دیپلمات‌های سعودی گفته‌اند که ترامپ فشار زیادی روی ریاض گذشته بود تا مسیر امارات، بحرین و سودان در عادی‌سازی روابط با اسرائیل را در پیش بگیرد. به گفته او، عادی‌سازی روابط ریاض و عربستان، جایزه‌ای است که سعودی‌ها باید به ترامپ بدهند و او امیدوار است، حتی در آخرین روزهای حضورش در کاخ سفید هم سعودی‌ها را مجاب کند تا طبق نظر او عمل کنند. ترامپ و جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشدش، دستاوردهایی در منطقه داشته‌اند اما از وعده‌هایی که رئیس‌جمهور آمریکا در ابتدای شروع کارش در کاخ سفید داده بود بسیار عقب هستند؛ ترامپ در ابتدای دولتش وعده داده بود که صلح بادوام بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها برقرار خواهد کرد. با این حال نه‌تنها دوطرف به صلح نزدیک نشده‌اند، که برخی فعالیت‌های آمریکا، وضعیت را حتی بدتر هم کرده است. دولت فعلی آمریکا، برخلاف رویکرد دولت‌های پیشین این کشور و همین‌طور متحدان آن، ادعای اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت شناخته است. نفس چنین کاری، تغییر خطرناک وضعیت به نفع تل‌آویو به شمار می‌رود. در اقدام نامتعارف دیگری که هیچ متحدی از آن حمایت نکرده، واشنگتن ادعای اسرائیل درباره پایتختی بیت‌المقدس را هم به رسمیت شناخته و سفارتخانه خود را به این شهر منتقل کرده است. این اقدام آمریکا، نه‌تنها از سوی فلسطینی‌ها، که از سوی متحدان اروپایی آمریکا هم تقبیح شده است. اقدام آخر آمریکا در رابطه با اسرائیل، هموارسازی راه عادی‌سازی روابط این رژیم با 3کشور مسلمان بوده است. کوشنر، برای رسیدن به این هدف، به نوعی با کشورها معامله کرده است؛ قرار است امارات در ازای عادی‌سازی روابط با اسرائیل، اجازه خرید جنگنده‌های بسیار پیشرفته F-35 از آمریکا را بگیرد و سودان هم با این شرط روابط خود با سودان را از سر گرفته که از لیست کشورهای حامی تروریسم آمریکا خارج شود. البته هیچ کدام از طرف‌ها اعتراف نمی‌کنند که معامله‌ای در کار بوده و تصمیم خود را بر این اساس گرفته‌اند. اما حتی با این شرایط هم انجام معامله‌های توافقی نامشخص است؛ کنگره هنوز از مخالفت خود با فروش جنگنده به امارات عقب نکشیده و سودان هم همچنان در لیست تروریسم وزارت خارجه آمریکا قرار دارد.
در چنین شرایطی، اینطور شایع شده بود که عربستان می‌خواهد از ترامپ فاصله بگیرد تا اگر مجبور شد با بایدن معامله کند مشکلی نداشته باشد. البته این شایعه از سوی دیپلمات‌های سعودی رد شده است. عربستان در مسئله رابطه با اسرائیل، نگرانی‌های خاص خود را دارد. پادشاه این کشور، از سوی عربستان خادم حرمین شریفین مکه و مدینه خوانده می‌شود و برقراری روابط با اسرائیل از سوی ریاض، می‌تواند برای این کشور فاجعه‌بار باشد.
به گفته دیپلمات سعودی، پادشاه فعلی تا 90درصد از ترامپ برای خاورمیانه حمایت نمی‌کند اما ممکن است وقتی که پسر او محمد بن‌سلمان به قدرت برسد - که احتمالا در دوران بایدن خواهد بود- محاسبات در عربستان تغییر کند.
