عزم بحرین برای تبدیل شدن به قطب نوآوری جهان اسلام / افزایش وابستگی استارتاپهای بحرینی به نیروی متخصص خارجی
طی سالیان اخیر و به ویژه پس از تدوین سند جامع توسعه اقتصادی بحرین (افق 2030)، شاهد اقدامات گسترده دولتمردان آن در جهت گسترش فعالیتهای نوآورانه و استارتاپی در این کشور بودهایم. موسسه تحقیقاتی Milken اخیرا در مطالعهای به بررسی وضعیت بحرین در حوزه اقتصاد دانشبنیان پرداخته است. در همین رابطه، مقیاس کوچک استارتاپها و عدم وجود نیروی متخصص به تعداد کافی، به عنوان مهمترین چالشهای این کشور در این حوزه بیان شده اشت.
اقتصاد آنلاین – سجاد رفیع؛ بحرین در آخرین رتبهبندی صورت گرفته در مورد برترین زیستبومهای استارتاپی جهان در رده 75 قرار گرفت. بنا بر گزارش موسسه StartupBlink، حوزههای فینتک، سرگرمی و نرمافزار در زمره پرطرفدارترین فعالیتهای استارتاپی در این کشور هستند. در همین رابطه، منامه نیز با 66 پله صعود نسبت به سال 2019، در جایگاه 440 برترین شهرهای استارتاپی جهان قرار گرفته است.
در همین زمینه، موسسه تحقیقاتی Milken در مطالعهای به بررسی وضعیت بحرین در حوزه نوآوری و فعالیتهای استارتاپی پرداخته است. بر اساس گزارش این موسسه، این کشور دارای پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به یکی از قطبهای منطقه و جهان اسلام در حوزههای علم و فناوری است. با این حال، دولتمردان بحرین همچنان تا رسیدن به اهداف مندرج در سند چشمانداز 2030 این کشور در عرصه اقتصاد دانشبنیان، مسیری طولانی را در پیش دارند.
به اعتقاد کلاود لوپز مدیر محققان Milken در این پروژه، اقدامات مقامات بحرین در راستای بهبود فضای کسب و کار، اصلاح قوانین مرتبط با فعالیتهای نوآورانه و همچنین ارائه انواع مشوقها به شرکتها و استارتاپهای مختلف منجر به افزایش جذابیت این کشور در میان سرمایهگذاران داخلی و بینالمللی، به ویژه طی سالیان اخیر شده است. لوپز در جهت اثبات دیدگاه خود به افزایش شش برابری میزان سرمایهگذاری مستقیم خارجی در بحرین بین سالهای 2018-2016 اشاره میکند. وی در بخشی از این گزارش از مهارت بالای نیروی کار، هزینههای پایین زندگی و همچنین افزایش سرمایهگذاریهای دولت بر روی زیرساختهای اطلاعاتی و ارتباطاتی به عنوان نشانههای استمرار روند رو به رشد بحرینیها در این زمینه یاد میکند. مدیر تیم تحقیقاتی Milken در بخشی از گزارش خود همچنین به تشریح اقدامات دولت بحرین در جهت افزایش شفافیت اقتصادی، حمایت از سرمایهگذاران (حمایتهای قانونی و مالی) و تسهیل دسترسی به بازارهای سرمایه این کشور، به عنوان سیاستهایی منطقی و کارآمد میپردازد.
مقیاس کوچک استارتاپها و تعداد اندک نیروهای متخصص
علیرغم پیشرفتهای ذکر شده در این گزارش، همچنان چالشهای بسیاری بر سر راه تبدیل بحرین به یکی از قطبهای نوآوری و فعالیتهای استارتاپی در منطقه و جهان اسلام وجود دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان به مقیاس کوچک بسیاری از استارتاپهای این کشور و همچنین عدم وجود نیروی کار متخصص به تعداد کافی اشاره کرد. موسسه Milken در واکنش به این مساله، به ارائه برخی پیشنهادات سیاستی پرداخته است که عبارتند از: ارائه انواع مشوقهای مالی به منظور تشویق استارتاپهای موجود به افزایش گستره فعالیت آنها، تسهیل دسترسی و استفاده شرکتها از نیروی کار متخصص خارجی و همچنین افزایش سطح دستمزد در میان استارتاپهای بحرینی.